مدلسازی مدیریت حکمتبنیان مدرسه و مطالعۀ مؤلفههای آن در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
سید محمد نوروزیان امیری
دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن. تنکابن. ایران.
nourozian@gmail.com
علی خلخالی
نویسنده مسئول و دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن. تنکابن. ایران.
khalkhali_ali@yahoo.com
زهره شکیبایی
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن. تنکابن. ایران.
shakibaei.z@gmail.com
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تبیین مؤلفههای مدیریت حکمتبنیان مدرسه و مطالعۀ آن در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش صورت گرفته است. رویکرد این پژوهش ترکیبی از نوع اکتشافی طبقهای است. روش پژوهش در بخش کیفی نظریه مبنایی است و در بخش کمی از روش تحلیل محتوای کریپندروف (۱۳۹۰) استفاده شده است. برای جمعآوری داده در بخش کیفی از اطلاعرسانها، مصاحبههای عمیق غیررسمی و تحلیل اسناد استفاده شده است. اطلاعرسانهای پژوهش را پانزده تن از حکمای معاصر و فیلسوفان تعلیم و تربیت و علوم اجتماعی داخل و خارج از کشور و پنج سند مرتبط با موضوع تشکیل دادهاند. تحلیل دادهها در سه مرحلۀ کدگذاری باز، محوری و گزینشی صورت پذیرفت و نظریۀ نهایی حول مقولۀ محوری «مدیریت حکمتبنیان مدرسه» صورتبندی شد. در بخش کمّی تحلیل محتوای دادهها از متن سند تحول بنیادین آموزش و پرورش گردآوری و پس از تجزیه و تحلیل میزان بهکارگیری مؤلفههای مدیریت حکمتبنیان مدرسه در سند تحول مشخص شد. یافتهها نشان داده است که از مجموع ۲۹۸ فراوانی بهدستآمده از مؤلفههای مدیریت حکمتبنیان مدرسه ۱۰۴ فراوانی متعلق به بعد زمینهای (۳۴ درصد)، ۶۳ فراوانی متعلق به بعد مداخلهگر (۲۱ درصد)، ۵۱ فراوانی مربوط به بعد راهبردی (۱۷ درصد)، ۴۲ فراوانی مربوط به بعد پیامدی (۱۵ درصد) و ۳۸ فراوانی متعلق به بعد علّی (۱۳ درصد) بوده است. با توجه به یافتههای پژوهش حاضر و نامتوازنبودن توزیع مؤلفههای تبیینشده در محتوای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، پیشنهادهایی برای توجه بیشتر به حکمت بهمثابه دستگاه اندیشهای، تعالیدهنده و حلقۀ مفقود سیاستگذاری آموزشی نظام در اسناد بالادستی و الگوهای آتی ارائه شد.
کلیدواژهها:
حکمت، مدیریت حکمتبنیان مدرسه، مدیریت مدرسه، سند تحول بنیادین.
کتابنامه
الوانی، مهدی. ۱۳۹۵٫ مدیریت عمومی. تهران: نشر نی.
بیابانگرد، اسماعیل. ۱۳۸۴٫ روشهای تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران: نشر دوران.
پورحسینی، محمد؛ سجادی، سید مهدی؛ ایمانی، محسن. ۱۳۹۳٫ «تبیین دلالتهای دیدگاه جان دیویی درخصوص هنر و زیباییشناسی برای فرایند تدریس و یادگیری». فصلنامۀ علمی پژوهشی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی. مقالۀ ۶٫ دورۀ ۲٫ شمارۀ ۷٫ زمستان. صص ۱۰۰ـ۸۳٫
خسروپناه، عبدالحسین. ۱۳۸۷٫ «حکمت نوین اسلامی (حکمت خودی)». فصلنامۀ علمی پژوهشی قبسات. شمارۀ ۵۰٫
دانایی فرد،حسن؛رجب زاده،علی؛سالاری،علی محمد (۱۳۸۹). آن سوی دانش و تجربه مدیریتی: تحلیلی بر ارکان شکل دهنده حکمت مدیریتی از نگاه مدیران ناجا. مدیریت ،مطالعات مدیریت انتظامی ، ۵(۳)، ۳۹۷-۴۱۷٫
دهقانی ، مرضیه؛ امین خندقی، ، مقصود،جعفری ثانی،حسین،نوغانی دخت بهمنی،محسن(۱۳۹۰)، واکاوی الگوی مفهومی در حوزه برنامه درسی:نقدی بر پژوهش های انجام شده با رویکرد طراحی الگو در برنامه درسی،پژوهش نامه مبانی تعلیم و تربیت، ۱(۱)، ۹۹-۱۲۶٫
طباطبایی، محمد حسین. ۱۳۹۶٫ تفسیر المیزان. قم: انتشارات دارالفکر.
فاتح راد، مهدی. (۱۳۹۳). دانشگاه حکمت بنیان، قلب الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت،. تهران: مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.
کرپیندورف، کلوس. ۱۳۹۰٫ تحلیل محتوا؛ مبانى روششناسى. ترجمۀ هوشنگ نایبى. تهران: نشر نی.
مرادی، مرتضی. (۱۳۹۴). ارائه یک مدل سازمان حکمت محور در ادارات دولتی. فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت دولتی دانشگاه تهران ، بهار ،شماره۲۲،صص۱۵۸-۲۰۹٫
میرطاهری، سید محمد هادی. ۱۳۹۴٫ «عوامل مؤثر بر مدیریت حکمت فردی در سازمان». ۲۷ آذر. تهران: کنفرانس سالانۀ مدیریت و اقتصاد کسب و کار.
نوریان، محمد. ۱۳۸۷٫ تحلیل محتوای رسانههای آموزشی با تأکید بر کتابهای درسی. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب.
نوروزیان امیری، سید محمد؛ خلخالی، علی. ۱۳۹۶٫ «زمان گذار از مدیریت دانش و حرکت بهسوی استقرار سازمان حکمتبنیان». کنفرانس ملی مدیریت دانش. بهمنماه. مازندران: دانشگاه علوم دریایی نوشهر.
Allen, M. 2008. “Wisdom Management”. Leadership Excellence; Sep; 25،۹; ABI/INFORM GLOBAL PG.11
Baltes P. B. & Ursula M. Staudinger. 2000. “A metaheuristic (pragmatic) to orchestrate mind and virtue toward excellence“. American Psychologist. vol. 55. pp 122-136.
Baltes, P. B. & U. Kunzmann. 2003. Wisdom. Psychologist. 16. PP 131-133.
Bierly, P. E., & Kolodinsky, R. W. 2007. Strategic logic: Toward a wisdom-based approach to strategic management. In E. H. Kessler., & J. R. Bailey (Ed.). Handbook of organizational and managerial wisdom. PP 61-88. Thousand Oaks, California: Sage Publication.
Creswell, J. W. (2002). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative (pp. 146-166). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
David Yun Dai & Huai Cheng. 2017. “How to Overcome the OneTrack Mind: Teaching for Creativity and Wisdom”. Roeper Review. 39: 3. PP 174-177. DOI: 10.1080/02783193.2017.1318659
Godlovitch, S. 1981. “On wisdom. Canadian Journal of Philosophy. 11(1). PP 137-154.
Gygax, M., & Fitzgerald, S. 2011. “Enriching the positive organizational behavior framework with wisdom”. International Journal of Business Research. 11(2). PP 23–۴۱٫
Hammada, W. 2010. Boards of trustees (BOTs) as avenues for shared decision-making in Egyptian schools: Teachers’ perceptions. Procedia: Social and Behavioral Sciences 2, 3787–۳۷۹۱٫
Kaye, B., Meskin, I., & Scheef, D. (2011). Knowledge transfer as wisdom sharing. Available at: talentmgt.com/articles/view/knowledge_transfer__as_wisdom_sharing_/print, 1.
Kramer, D. A. 1990.”Conceptualizing wisdom: affect-cognition“. In R. J. Sternberg (Ed.), Wisdom: Its nature, origins, and development. PP 279-313. Cambridge: Cambridge University Press.
Lorenzo Delgado, M. 1999. The complexity of leadership in educational organizations. Granada: GEU.
Maria del Pilar Jaime Cuadros, María Pilar Cáceres Reche & Francisco Javier Hinojo Lucena. 2016. “Analysis of leadership styles developed by teachers and administrators in technical-technological programs: the case of the Cooperative University of Colombia“. International Journal of Leadership in Education. DOI: 10.1080/13603124.2016.1172734.
. Parco-Tropicales, M., & de Guzman, A. B. (2014). A structural equation model (SEM) of the impact of transformational, visionary, charismatic and ethical leadership styles on the development of wise leadership among Filipino private secondary school principals. Asia Pacific Education Review, 15(4), 547-559.
Pesut.Daniel J. Thompson.Sarah A. 2018. “Nursing leadership in academic nursing: The wisdom of development and the development of wisdom“. Journal of Professional Nursing, vol 34.2. Published – Mar 1 2018. pp 122-127
Po Keung Ip. 2011. “Practical wisdom of Confucian ethical leadership: a critical inquiry“. Journal of Management Development. 30 (7/8). PP 685-696.
Rooney D., McKenna B., & Liesch P., 2010, Managing wisdom in the knowledge economy, Oxford: Routledge.
Salloum, Sara. 2016. The place of practical wisdom in science education: what can be learned from Aristotelian ethics and a virtue-based theory of knowledge. Cult Stud of Sci Educ, DOI 10.1007/s11422-015-9710-8.
Schwartz, Barry. 2011. “Practical wisdom and organizations“. Research in Organizational Behavior. 31. PP 3-23.
Sevinç Peker, Yusuf İnandı, Fahrettin Gılıç. ۲۰۱۸٫ “Published in the Slovak Republic European“. Journal of Contemporary Education E-ISSN 2305-6746 2018, 7(1). PP 150-164. DOI: 10.13187/ejced.2018.1.150
Sternberg RJ. 1990. Wisdom: Its nature, origins, and development. Cambridge University Press; New York.
ــــــــــــــــ. ۱۹۹۸٫ A balance theory of wisdom. Review of General Psychology 1998; 2 (4). PP 347– ۳۶۵٫
Sternberg, R. J. 2004. “Words to the wise?“. Human Development. no. 47. PP 286-289.
Stevens, K. J. 2000. “Wisdom as an organizational construct: Reality or rhetoric?“. (Unpublished doctoral dissertation). The Fielding Institute, Santa Barbara, CA.
Merriam-Webster’s collegiate dictionary. (1997). Springfield, MA: Merriam-Webster.
Webster, J. D. 2003. «An exploratory analysis of a Self-Assessed Wisdom Scale“. Journal of Adult Development.no. 10 (1). PP 13-22. 11 (2). 23–۴۱٫