پیشایندهای پیاده‌سازی نظام مدیریت انقلابی در راستای پرورش مدیران تراز انقلاب از دیدگاه مقام معظم رهبری (مدظله العالی)
میلاد فخرایی
دکتری مدیریت دولتی دانشگاه آزاد اسلامی. سنندج. ایران.
چکیده
در عصر حاضر، انقلاب اسلامی ایران توانسته است با ایجاد گفتمان جدید اسلامی زمینه‌های شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی را ایجاد کند. با توجه به حاکمیت فزایندۀ رویکردهای غربی، روش‌های مدیران باید بار ارزشی بیشتری به خود گیرد. مدیریت انقلابی برخاسته از فرهنگ انقلابی و حاکی از مدیریت برمبنای ارزشهای اسلامی است که به بسترسازی تحقق عملی و اجرایی ارزشهای انقلاب و احصای این ارزش‌ها در حوزۀ مدیریت کمک می‌کند. در همین راستا، توسعۀ شایستگی‌‌های مدیران و ارزشهای مدنظر در تعالی همه‌جانبۀ کشور اهمیت بسزایی دارد. این پژوهش ازنظر راهبرد کیفی است و از سویی جهت‌گیری بنیادی دارد و با توجه به اینکه نگارنده به دنبال کشف و شناسایی مضامین پیاده‌سازی مدیریت انقلابی از دیدگاه مقام معظم رهبری است، هدف این پژوهش اکتشافی است و در آن از روش تحلیل مضمون استفاده شده است.
در ابتدا شناسه‌های مدنظر از بیانات و سخنرانی‌های معظمله بررسی می‌شوند و در نهایت، با مطالعۀ عمیق نظری و مصاحبه با خبرگان، مفهوم مدیریت انقلابی به‌عنوان مضمون فراگیر و سه مضمون انقلابی‌بودن، انقلابی‌گری و انقلابی‌ماندن از یک‌سو و ارزشهای فردی، سازمانی و اجتماعی از‌سوی دیگر به‌عنوان پیشایندهای پیاده‌سازی مدیریت انقلابی در راستای پرورش مدیران مدنظر قرار می‌گیرد. استخراج مضامین از بیانات و فرمایشات معظمله، الگوی مناسبی به منظور رشد، دوام و رسیدن به کمال برای سازمان‌ها و مدیران در جهت کمک به خلق، حفظ و ارتقای ارزشهای انقلاب فراهم می‌آورد. مدیریت انقلابی الگوی مطلوب و کارآمد مدیریتی برای نظام اسلامی است؛ الگویی که دارای ارزشهای لازم برای تحقق اهداف و آرمان‌های انقلاب اسلامی است. جامعۀ اسلامی به این سبک از مدیریت نیاز دارد که با ارزشهای انسانی و دینی و مبانی اخلاقی آن پیوستگی داشته باشد و آرمان‌های اسلامی را مورد توجه و عنایت قرار دهد.
کلیدواژه‌ها:
مدیریت انقلابی، ارزش، مقام معظم رهبری، تراز انقلاب، مدیریت اسلامی.
کتابنامه
ابراهیمی، رحمت‌اله؛ افشاریان، رحیم. ۱۳۸۸٫ «مقایسۀ توصیفی نظام‌های مدیریت سازمانی با نظام مدیریت اسلامی با تأکید بر مدیریت جهادی». مجموعه مقالات همایش‌های فرهنگ و مدیریت جهادی. تهران: وزارت جهاد کشاورزی، دفتر نمایندگی ولی فقیه.
ابطحی، سید محمد تقی. ۱۳۸۴٫ «درآمدی بر روش‌شناسی مدیریت اسلامی». فصلنامۀ حوزه و دانشگاه. سال یازدهم. شمارۀ ۴۵٫ صص ۹ـ۴٫
احمدی، مسعود. ۱۳۸۸٫ مدیریت اسلامی (اصول، مبانی، مفاهیم و الگوها). تهران: نشر پژوهش‌های فرهنگی.
ازگلی، محمد؛ قنبری، قاسم. ۱۳۸۲٫ مدیریت و رهبری در سازمان. تهران: مؤسسۀ چاپ و انتشارات دانشگاه امام حسین (ع).
استراس، آنسل؛ کوربین، جولیت. ۱۳۸۵٫ نظریۀ مبنایی اصول روش تحقیق کیفی. ترجمۀ بیوک محمدی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
اشرف سمنانی، غلامرضا. ۱۳۶۴٫ تحلیلی از مدیریت اسلامی. تهران: انتشارات بعثت. چاپ اول.
اکرامی، محمود؛ دشتوان اردستانی، زهرا؛ فرهبد، امیر هوشنگ. ۱۳۹۰٫ «اندازه‌گیری ارزشهای دانشجویان دانشگاه پیام‌نور استان تهران». پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی. شمارۀ ۶۰٫ صص ۱۳۶ـ۱۲۱٫
امام خمینی، سید روح‌الله. ۱۳۷۸٫ صحیفۀ امام خمینی (ره). جلد ۸٫ تهران: مؤسسۀ حفظ و نشر آثار امام خمینی (ره).
بختیاری، حسن؛ قاسم آقا، علیزاده. ۱۳۹۳٫ «الگوی ارزشهای اسلامی‌ـ‌انقلابی برای نسل‌‌های آیندۀ انقلاب». فصلنامۀ علمی پژوهشی پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی. سال سوم. شمارۀ ۱۰٫ صص ۱۱۹ـ۹۵٫
برنجی، محمد رضا. ۱۳۷۷٫ اصول مدیریت، نگرشی بر مدیریت در اسلام (مجموعه مقالات). تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
بهاری‌فر، علی؛ جواهری کامل، مهدی. ۱۳۸۹٫ «بررسی پیامدهای ارزشهای اخلاقی سازمان با مطالعۀ عدالت سازمانی، تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی». دوماهنامۀ توسعۀ انسانی پلیس. سال هفتم. شمارۀ ۲۸٫ صص ۱۱۸ـ۹۵٫
بیرو، الن. ۱۳۶۷٫ فرهنگ علوم اجتماعی. ترجمۀ باقر ساروخانی. تهران: انتشارات کیهان.
بیگی‌نیا، عبدالرضا؛ سرداری، احمد؛ عاشوری‌زاده، علیرضا. ۱۳۹۲٫ «رابطۀ ارزشهای فردی و سازمانی با تعهد سازمانی کارکنان شرکت آلومینیوم المهدی استان هرمزگان». پژوهش‌های مدیریت در ایران. دورۀ ۱۷٫ شمارۀ ۴۱٫ صص ۱۹ـ۲٫
پدریان، مرتضی. ۱۳۷۶٫ «جامعه مدنی از دیدگاه امام خمینی(س) از بعد قانونمداری». مجموعه مقالات ارائه شده در همایش تحقق جامعه مدنی در انقلاب اسلامی ایران ، تهران: صص ۲۲۰-۳۲۹٫
پورصادق، ناصر؛ ذاکری قزاآنی، زهرا. ۱۳۹۴٫ «بررسی تأثیر مدیریت جهادی بر اثربخشی سازمان در سه بعد رهبر، پیرو و زمینه». فصلنامه پژوهش های مدیریت منابع انسانی، سال هفتم، دوره ۴ ، شماره ۲۲ ، صص ۹۵ – ۱۱۶٫
پورکیانی، مسعود. ۱۳۸۴٫ «بررسی سلسله‌مراتب ارزش‌ها در نظام ارزشی مدیران بخش دولتی ایران». فصلنامۀ جمعیت. شمارۀ ۵۳٫ صص ۷۳ـ۵۴٫
توکلی، عبدالله. ۱۳۹۱٫ «تحلیل جایگاه ارزش‌ها در مدیریت: گامی در نظریه‌پردازی مدیریت اسلامی». فصلنامۀ روش‌شناسی علوم انسانی. سال هجدهم. شمارۀ ۷۱٫ صص ۱۱۷-۹۹٫
تولایی، روح‌الله. ۱۳۸۷٫ «ارائۀ الگویی جامع برای شناخت مدیریت اسلامی». همایش ملی روش‌شناسی تحقیق در رهبری و مدیریت اسلامی. تهران: دانشگاه تهران.
جزینی، علیرضا؛ نوایی، مجید. ۱۳۹۳٫ «طراحی مدل توانمندسازی‌های پویا برای ارتقای شایستگی کارکنان و عملکرد مدیران در ناجا». فصلنامۀ علمی ترویجی نظارت و بازرسی. دورۀ هشتم. شمارۀ ۲۷٫ صص ۳۶ـ۱۳٫
جعفری، حسنعلی؛ مهرداد، حسن. ۱۳۹۱٫ «بررسی رابطه بین ترجیحات نظام ارزشی و هویت اجتماعی دانشجویان». فصلنامۀ مطالعات جامعه‌شناختی جوانان. سال سوم. شمارۀ ۷٫ صص ۲۴-۹٫
جوادی آملی، عبدالله. ۱۳۶۷٫ اخلاق کارگزاران در حکومت اسلامی. تهران: مرکز نشر فرهنگی رجا.
حشمت‌زاده، محمد باقر. ۱۳۸۵٫ تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر کشورهای اسلامی. تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
حقانی زنجانی، حسین. ۱۳۷۳٫ نظام اخلاقی در اسلام. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
خائف الهی، احمد علی؛ رضائیان، علی؛ اسدی‌فر، رویا. ۱۳۹۰٫ «خدمتگزاری، شایستگی کلیدی مدیران دولتی ایران براساس صحیفۀ امام (ره)». مجلۀ علوم انسانی دانشگاه امام حسین (ع). دورۀ هفدهم. شمارۀ ۹٫ صص ۳۵ـ۹٫
خدامی، سهیلا؛ اصانلو، بهاره. ۱۳۹۴٫ «طراحی مدل رفتار اخلاقی کارکنان با تأکید بر نقش ارزشهای اخلاقی سازمان». فصلنامۀ اخلاق در علوم و فناوری. سال دهم. شمارۀ ۱٫
خورشیدی، عباس. ۱۳۹۲٫ «تشخیص عوامل سازندۀ رهبری و مدیریت فرماندهان نیروی انتظامی در افق ۱۴۰۴». فصلنامۀ مدیریت انتظامی ناجا. دورۀ هشتم. شمارۀ ۳٫ صص ۴۹ـ۳۲٫
دانایی‌فرد، حسن. ۱۳۸۴٫ «تئوری‌پردازی با استفاده از رویکرد استقرایی: استراتژی مفهوم‌سازی تئوری‌بنیاد». دوماهنامۀ علمی پژوهشی دانشور رفتار. دانشگاه شاهد. شمارۀ ۱۱٫ صص ۷۰-۵٫
دراکر، پیتر. ۱۳۷۹٫ «چالش های مدیریت در سده بیست و یک». ترجمه محمود طلوع، تهران: نشر رسا.
دفت، ریچارد ال. ۱۳۸۳٫ «مبانى تئورى و طراحى سازمان». ترجمه علی پارسائیان و محمد اعرابى، تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی.
دلگشایی، بهرام؛ توفیقی، شهرام؛ کرمانی، بهناز. ۱۳۸۷٫ «رابطۀ جوّ سازمانی و تعهد سازمانی بیمارستان‌های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی همدان». افق دانش؛ فصلنامۀ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گناباد. دورۀ ۱۴٫ شمارۀ ۴٫ صص ۶۹ـ۶۰٫
دولان، شیمون ال. گارسیا، سالوادور. ۱۳۸۴٫ «مدیریت بر پایه ارزش ها در هزاره نوین». ترجمه وحید وحیدی مطلق و عقیل ملکی فر، قم : موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان.
رحمانی، مریم. ۱۳۸۷٫ مجموعه مقالات همایش‌های مدیریت جهادی. تهران: وزارت جهاد کشاورزی، دفتر نمایندگی ولی فقیه.
رفیع‌پور، فرامرز. ۱۳۷۸٫ وسایل ارتباط جمعی و تغییر ارزشهای اجتماعی. تهران: گروس.
ستوده، هدایت‌الله. ۱۳۸۶٫ درآمدی بر روان‌شناسی اجتماعی. تهران: آوای نور. چاپ سوم.
سیدی، سید حمید. ۱۳۸۷٫ «موانع رشد اخلاق حرفه‌ای در سازمان‌ها». ماهنامۀ آیین. شمارۀ ۱۳ و ۱۴ (اردیبهشت و خرداد).
طالبان، محمدرضا؛ مبشری، محمد؛ مهرآیین، مصطفی. ۱۳۸۹٫ «بررسی روند دگرگونی ارزشی در ایران (۱۳۵۳-۱۳۸۸)». دانشنامۀ علوم اجتماعی. سال اول. شمارۀ ۳٫ صص ۶۳ـ۲۳٫
عسگریان، مصطفی. ۱۳۷۰٫ مدیریت اسلامی. تهران: جهاد دانشگاهی، تربیت معلم. چاپ اول.
غیاثی، سید جواد؛ حمیدبیگی، منصور. ۱۳۹۶٫ «بررسی میزان تأثیر شاخص‌های مدیریت جهادی بنیاد شهید در ارتقای سطح فرهنگی خانواده‌های شهدا، مطالعۀ موردی، منطقۀ سه شهر مقدس مشهد». دوفصلنامۀ علمی تخصصی اسلام و مدیریت. دورۀ ۶٫ شمارۀ ۱۱٫ صص ۹۹-۱۲۵٫
فقیهی، ابوالحسن؛ علیزاده، محسن. ۱۳۸۴٫ «روایی در تحقیقات کیفی». مدیریت فرهنگ سازمانی. دورۀ ۳٫ شمارۀ ۲٫ صص ۲۰ـ۵٫
قلی‌پور ارکمی، علی؛ طاهری، ابوالفضل. ۱۳۹۳٫ درآمدی بر فرهنگ و مدیریت جهادی. قم: انتشارات الهام نور.
کینی، رالف ال. ۱۳۸۱٫ تفکر ارزشی. ترجمه وحید وحیدی مطلق. تهران: کرانۀ علم.
محسن‌وند، محمد. ۱۳۸۷٫ «نقش و جایگاه ارزشهای سازمانی در تعالی سازمان‌ها». ماهنامۀ صنعت خودرو. دورۀ ۱۲٫ شمارۀ ۱۲۲٫
مرتضوی، سید میر محمود؛ عراقی، جلال. ۱۳۸۷٫ «عنصر مراقبت در فرهنگ و مدیریت جهادی». مقالۀ ارائه‌شده در همایش فرهنگ و مدیریت جهادی با تأکید بر نوآوری و شکوفایی. ۲۶ خرداد ماه ۱۳۸۷٫ تهران: حوزۀ نمایندگی ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی.
معمارزاده، غلامرضا؛ جهانگیرفرد، مجید. ۱۳۸۹٫ «طراحی مدل مدیریت برمبنای ارزش در سازمان‌های دولتی ایران». فصلنامۀ مدیریت. سال هفتم. شمارۀ ۱۹٫ صص ۲۲ـ۱٫
میرزایی اهرنجانی، سید حسن. ۱۳۸۴٫ زمینه‌های روش‌شناسی تئوری سازمان. تهران: سمت.
نعمتی پیرعلی، دل‌‌آرا. ۱۳۹۳٫ «مدیریت جهادی از منظر قرآن کریم». بصیرت و تربیت اسلامی. دورۀ ۱۱٫ شمارۀ ۳۱٫ صص ۹۳-۷۳٫
نیازآذری، کیومرث؛ تقوایی یزدی، مریم؛ نیازآذری، مرضیه. ۱۳۹۳٫ «نظریه‌های سازمان و مدیریت در هزارۀ سوم». قائمشهر: انتشارات مهرالنبی. چاپ دوم.
وندال، ال فرنچ. سیسیل، اچ بل. ۱۳۸۹٫ «مدیریت و توسعه سازمانی». ترجمه علی اکبر افجه، تهران: انتشارات چاپ و نشر بازرگانی.
هدایتی، سید هاشم. ۱۳۸۱٫ «ارزش‌ها در تئوری‌های مدیریت». مجلۀ تدبیر. شمارۀ ۱۳۰٫
Alvesson Mats. 2002. Understanding organizational culture. London: Sage Publication.
Attride-Stirling, J. 2001. “Thematic networks: an analytic tool for qualitative research“. Qualitative Research. 1(3). pp 385-405.
Auster, E. & Freeman, E. 2013. “Values and poetic organizations: Beyond value fit toward values through conversation“. Journal of Business Ethics. 113(39). PP 39-49.
Aydin, M. 2003. “Value perceptions of youth: the case of Konya“. Journal of Value Education. 1 (3). pp 121–۱۴۴٫
Bourne, H. & Jenkins, M. 2013. “Organizational Values: A Dynamic Perspective“. Organization Studies. 34(4). pp 495-514.
Buchko A. A. 2007. “The Effect of Leadership on Values-Based Management“. Journal of Leadership and Organization Development. 28(1). 36-50.
Dylag, A., Jaworek, M., Karwowski, W., Kozusnik, M. & Marek,T. 2013. “Discrepancy between individual and organizational values: Occupational burnout and work engagement among white-collar workers“. International Journal of Industrial Ergonomics. 43(3). pp 225–۲۳۱٫
Finegan, J. 2000. “The impact of person and organizational values on organizational commitment“. Journal of Occupational and Organizational Psychology. 73 (2). pp 149-169.
Fischer R., Schwartz s. 2010. “Whence Differences in Value Priorities? Individual, Cultural, or Artifactual Sources“. Journal of cross – Cultural Psychology. 42(7). pp1127-1144.
Frieze, Iren, Oslon Josephine, Murrell Audrey, Selvan Mano. 2006. “work values and their effect on work behavior and work outcomes in female and male managers“. Sex Roles. Vol 54. No 1/2. pp 83-93.
Gehman J., Trevino, L. & Garud, R. 2013. “Values Work: A Process Study of the Emergence and Performance of Organizational Values Practices“. Academy of Management Journal. 56(1). pp 84-112.
Gerorgescu, M. (2012). “Business Ethics and Organizational Values in Romanian Enterprises”. Procedia Economics and Finance, 3(1), pp. 734-739.
Iranzadeh S., Mahmodieshan M. 2012. “Understanding organizational culture based on Dennison (case Study: Poly NAR)“. Beyond Management. 4(4). pp 53-76(Persian).
James, P. 2014. “Aligning and Propagating Organizational Values“. Procardia Economics and Finance. 11(3). pp 95-109.
Kerwin, S.L Maclean, J. & Laroche, D. 2014. “The Mediating Influence of Management by Values“. Journal of Sport Management. 28(6). pp 646-656.
Kudelko J, Juzyk A. Zaremba L. 2014. “Conditions of Management by Values in Mining Companies“. Mining Revue; September 2014. Vol. 20 Issue 3. p 23.
Kulkarni, S.A. 2010. The Social Correlates of value Consensus, A thesis submitted to the Graduate School – Camden Rutgers. the State University of New Jersey in partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Arts Graduate Program in Psychology.
Posner, B. 2010. “Another Look at the Impact of Personal and Organizational Values Congruency“. Journal of Business Ethics. 97(4). pp 535-541.
Rokeach, M. 1979. “From individual to institutional values: with special reference to the values of science“. In M. Rokeach (Edt.). Understanding human values. pp 47–۷۰٫ NY: The Free Press.
Schwartz S., Bardi A. 2001. “Value hierarchies across cultures: Taking a Similarities Perspective“. Journal of Cross–Cultural Psychology. Vol. 32. No. 3. pp 268-290.
Scott, E. 2002. “Organizational Moral Values“. Business Ethics Quarterly. 12(1). pp 33-55.
Shapiro, B. & Naughton, M. 2015. “The Expression of Espoused Humanization Values in Organizational Practice: A Conceptual Framework and Case study“. Journal of business Ethics. 126(1). pp 65-81.
Voss, G., Cable, d. & Voss, Z. 2000. “Linking Organizational Values to Relationships with constituents: A study of Nonprofit Professional Theatres“. Organization Science. 11(3). pp 330-347.
Williams, Sandra L. 2002. “Strategic planning and organizational values: links to alignment“. Human Resource Development International. Volume 5, Number 2/June 01, 5(2): pp217-233.
