نقش آموزه‌های فقهی در طراحی راهبرد امنیتی و نظامی جمهوری اسلامی ایران
نجف لک‌زایی
استاد تمام گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام، ایران، قم
nlakzaee@gmail.com
محمدعلی همدانی
کارشناس ارشد علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام و دانشجوی دکتری (سطح چهار)، ایران، قم
چکیده
در نگرشی کلی، نوع نگاه به جهان و به بیان دیگر، باورهای دینی می‌تواند جهت‌گیری راهبردهای امنیتی و نظامی را مشخص کند. آنچه در پژوهش حاضر به دنبال پاسخش هستیم، واکاوی نقش آموزه‌های دینی در طراحی راهبرد امنیتی و نظامی جمهوری اسلامی ایران است. نگارندگان بر این باورند که آموزه‌های فقهی دربردارنده نقش محوری در طراحی راهبرد امنیتی و نظامی جمهوری اسلامی ایران است. درباره تشریح مبانی دینی، دیدگاههای مختلفی بیان شده است. آنچه در این تحلیل‌ها مورد توجه قرار نگرفته است، نگرش منظومه‌ای به دین است. همین نگرش نظام‌مند به دین است که ضرورت استخراج الگوی مطرحشده را دوچندان می‌کند. در این پژوهش تلاش شده است تا با بهره‌گیری از روش تحلیلی و توصیفی و بر مبنای دیدگاه انسانشناسی امام خمینی; و با توجه به نگرش سهلایه به انسان، نقش آموزه‌های فقهی در طراحی راهبرد امنیتی و نظامی بررسی گردد.
کلیدواژگان: فقه سیاسی، منابع فقهی امنیت، امنیت متعالیه، مبانی امنیت در اسلام، اندیشه فقهی امام خمینی;، مسائل راهبردی و نظامی.
منابع
- قرآن کریم.
- اسلامی، علیرضا (۱۳۸۵). امنیت در قرآن، علوم سیاسی. قم: ۳۳: ص ۶۰٫
- آشنا، حسام‌الدین، و اسمعیلی، محمدصادق (۱۳۸۹). امنیت فرهنگی؛ مفهومی فراسوی امنیت ملی و امنیت انسانی، راهبرد فرهنگ، ۵: ص ۷۶٫
- بیرو، آلن (۱۳۷۰). فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی. تهران: کیهان.
- حرّ عاملی، محمد بن حسن (۱۴۰۹ق). وسائل الشیعه. قم: مؤسسه آل البیت.
- خامنه‌ای، سیدعلی (۱۳۶۸-۱۳۹۰)، نرم‌افزار حدیث ولایت (مکتوبات و بیانات). قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری نور.
- سلار دیلمی، حمزه بن عبدالعزیز (۱۹۹۴م). المراسم العلویه. بیروت: دارالحق.
- شریعتی، روح‌الله (۱۳۸۰). اندیشه سیاسی محقق حلی. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
- شریعتی، روح‌الله (۱۳۸۷). قواعد فقه سیاسی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- صدوق، محمد بن علی بن بابویه (۱۴۰۹ق). من لا یحضره الفقیه. ترجمه علی‌اکبر غفاری و محمدجواد صدر بلاغی، تهران: نشر صدوق.
- طباطبائی، سیدمحمدحسین (۱۴۱۷ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. چاپ پنجم.
- عاملی، محمد بن مکی (شهید اول) (بیتا). القواعد و الفوائد. قم: مکتبه المفید.
- لکزائی، نجف (۱۳۹۳). مطالعات فقهی امنیت، پژوهشنامه علوم سیاسی. ۹ (۲): ص۸۹، ۹۰ و ۹۳٫
- مجلسی، محمدباقر (۱۳۶۳). بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه اطهار. ترجمه محمدباقر موسوی همدانی، تهران: کتابخانه مسجد ولیعصر.
- مطهری، مرتضی (۱۳۹۰). مجموعه آثار. تهران: انتشارات صدرا. چاپ نوزدهم.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۴۲۷ق). انوار الفقاهه، کتاب النکاح. قم: انتشارات مدرسه امام علی بن ابی‌طالب۷٫
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیه.
- منصوری، جهانگیر (۱۳۸۷). قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: نشر دوران. چاپ پنجاه و نهم.
- موسوی اردبیلی، سیدعبدالکریم،۱۴۲۷، فقه الحدود و التعزیرات، قم، موسسه النشر لجامعه المفید.
- موسوی خمینی (۱۳۸۶). تحریر الوسیله (ترجمه فارسی). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی; چاپ دوم.
- موسوی خمینی، سیدروحالله (۱۳۸۸)، استفتاءات (از سری نرم‌افزارهای مجموعه نور). تهران: مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
- موسوی خمینی، سیدروحالله (۱۳۸۸). صحیفه امام (از سری نرم‌افزارهای مجموعه نور). تهران: مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
- نباتیان، محمداسماعیل (۱۳۹۲). فقه و امنیت (بررسی مبانی فقهی امنیت در نظام اسلامی با عنایت به تطور و توسعه مفهوم امنیت). پایان‌نامه دکتری رشته انقلاب اسلامی. قم: دانشگاه معارف اسلامی.
- نجفی، محمدحسن (۱۴۰۴ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
