مهدی کاکایی[۱]

[۱]. محقق. کرمانشاه. ایران.

چکیده

تحول در علوم به معنای اسلامی‌کردن آنها نیازمند دو مطلب است: اول، تعریف علم اسلامی؛ دوم، نقشه راهی که واقع‌بینانه، عملی و سازگار با ذات علوم، یعنی «علمی» باشد. مقاله حاضر برای تحقق مطلب دوم، با تجربه‌ای برگرفته از مطالعه مبانی ریاضی و منطق جدید و با مهم‌دانستن رویکرد تاریخی (و سایر موضوعات خارج از حوزه صرف معرفتی که بر علم مؤثرند) می‌کوشد با نظر به ذات علم چنین نقشه‌ای را از آن بیرون بکشد و مسیر مشخصی را هم در حوزه معرفتی و هم در بخش اجرایی ارائه کند که در آن نقایص، خلط‌ها و اشکالاتی که علوم سکولار را به‌وجود آورده‌اند عمدتاً با تکیه بر روش، مرتفع شود و با متمایزکردن بخش‌های تخصصی بر‌اساس موضوع، کار در هر بخش به اهل فن واگذار شود تا ضمن بهره‌گیری صحیح از متخصصان در زمینه تخصصی‌شان، کار با کمترین هزینه مالی، زمانی و توان افراد به انجام رسد. برای علم اسلامی نیز طی مسیری که به طراحی نقشه راه و شیوه عمل منتهی می‌شود، تعریفی ضمنی و عملیاتی ارائه می‌شود.

کلیدواژه‌ها: تحول علوم، سکولاریسم، ملاک تقسیم‌بندی علوم، نقشه جامع علوم، حکمت متعالیه.

کتابنامه

ابن‌سینا، ابوعلی حسین‌بن‌عبدالله. ۱۳۸۳٫ الاشارات و التنبیهات. ج ۱٫ قم. نشر البلاغه.

ارسطو. ۱۳۸۹، مابعدالطبیعه. ترجمه محمدحسن لطفی. تهران. طرح نو. چاپ سوم.

افلاطون. ۱۳۸۰٫ دوره آثار افلاطون. ترجمه محمدحسن لطفی. ج ۲٫ تهران. خوارزمی. چاپ سوم.

بلخاری قهی، حسن. ۱۳۸۹٫ آشنایی با فلسفه هنر. تهران. شرکت انتشارات سوره مهر. چاپ دوم.

تمپل بل، اریک. ۱۳۸۲٫ ریاضیدانان نامی. ترجمه، حواشی، توضیحات و اضافات از حسن صفاری. تهران. امیرکبیر. چاپ چهارم.

حکمت، نصرالله. ۱۳۸۹٫ متافیزیک ابن‌سینا. تهران. انتشارات الهام.

ــــــــــــــ. ۱۳۹۰٫ درس‌نامه حکمت مشاء. تهران. نشر علم.

داوری اردکانی، رضا. ۱۳۹۰٫ ما و تاریخ فلسفه اسلامی. تهران. سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. چاپ دوم.

ژیلسون، اتین. ۱۳۸۵٫ نقد تفکر فلسفی غرب. ترجمه احمد احمدی. تهران. سمت. چاپ دوم.

سارتر، ژان پل. ۱۳۵۷٫ جنگ شکر در کوبا. ترجمه جهانگیر افکاری. تهران. امیرکبیر. چاپ چهارم.

صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. ۱۳۸۸٫ الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه. مقدمه، تصحیح و تعلیق: سید جلال‌الدین آشتیانی. قم. بوستان کتاب. ویراست ۲٫ چاپ پنجم.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ. ۱۳۸۹٫ الحکمه المتعالیه فى الاسفار العقلیه الاربعه. قم. مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. نرم‌افزار کتابخانه حکمت اسلامی.

عبودیت، عبدالرسول. ۱۳۹۲٫ درآمدی به نظام حکمت صدرایی. ج۱٫ تهران. سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت). مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی. قم. مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمه‌الله علیه). چاپ پنجم.

لندسبرگ. گ. س. ۱۳۷۵٫ دوره درسی فیزیک. (دوره ۳جلدی). ترجمه لطیف کاشیگر، ناصر مقبلی و مهرانگیز طالب‌زاده. تهران. انتشارات فاطمی. چاپ دوم.

مصباح یزدی، محمدتقی. ۱۳۷۸٫ آموزش فلسفه. ج ۱٫ تهران. سازمان تبلیغات اسلامی. شرکت چاپ و نشر بین‌الملل. چاپ هفتم.

نصر، حسین. ۱۳۸۲٫ صدرالمتألهین و حکمت متعالیه. ترجمه حسین سوزنچی. تهران. دفتر پژوهش و نشر سهروردی.

وال، ژان. ۱۳۸۰٫ بحث در مابعدالطبیعه. ترجمه یحیی مهدوی و همکاران. تهران. خوارزمی. چاپ دوم.

Eves, Howard W. 1997. Foundations and Fundamental Concepts of Mathematics. 3rd ed. New York, Dover Publications, Inc. 4th publication.

Kleiner, Israel. 2012. Excursions in the History of Mathematics. Birkhauser. 1st publication.

Gabbay, Dov M. and John Woods, ed. by. 2004. Handbook of the History of Logic. Amsterdam, Elsevier, Vol. 3, 1st publication.

http://en.wikipedia.org. Secularism, 2/3/2015.