احسان سلطانی فر

MBA دانشکده فنی دانشگاه تهران، پژوهشگر   وابسته، مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری

چکیده:

با توجه به اهمیت نگاه پاردایمیک به عمل و نظر اسلامی-ایرانی، در این مقاله یک پاردایم مدیریتی بدیع و مستخرج از حکمت متعالیه ملاصدرای شیرازی تحت عنوان تئوری مدیریت متعالیه(Transcend or Motaali Management) معرفی شده است. در ابتدا و پس از مروری بر مکاتب مدیریتی و فلسفه علم مدیریت، بطور اخص بر روی پراگماتیسم دیوئی به عنوان منشاء علم مدیریت نوین متمرکز شده ایم. با عنایت به بنیان اگزیستانسیالیستی پراگماتیسم و رویکرد ترانس مدرنیستی این مقاله در رجعت به جاویدان خرد و حکمت اسلامی-ایرانی به سراغ روایت برجسته، متعالی و اصالت وجودگرای فلسفه اسلامی یعنی حکمت متعالیه ملاصدرا رفته در قالب مقوله بندی و محوری بندی سیستماتیک به تحلیل مدیریتی آن اقدام نموده ایم. نتیجه این مرور سیتماتیک در قالب یک تئوری برای مدیریت تعالی سیستم ها بدین شرح ارائه گردیده که: وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت برای هر سیستم بشری یک تناقض معماگونه و چند سطحی است و سیستم به میزان تفوق بر مصادیق ذاتی و صوری این تناقض به تعالی دست خواهد یافت. در ادامه به تشریح مفهوم این تئوری از منظر حکمت صدرا و تبیین مصادیق آن در سیستم های طبیعی و بشری و  نیز توانائی آن در تقریب میان عقل نظری و عقل عملی اسلامی-ایرانی، پرداخته ام. نهایتاً کاربرد آنرا به عنوان یک پاردایم مبنائی جهت تأمین زیر ساخت نظری و عملی مورد نیاز الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت مورد بحث قرار داده ام. این تئوری نظر به مبانی فلسفی و مدیریتی اش میتواند جهت تدوین علوم مدیریت اسلامی-ایرانی مورد توجه و استفاده اساتید و مدیران و پژوهشگران علاقه مند واقع شود.

کلید واژگان: پارادایم، اگزیستانسیالیسم، پراگماتیسم، حکمت متعالیه، مدیریت، الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، جاویدان خرد.

فهرست مراجع:

1. آقا پیروز، علی،. خدمتی، ابوطالب،. شفیعی، عباس،. و بهشتی نژاد، سید محمود،. مدیریت در اسلام، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، زمستان ۱۳۸۹
2. آلتشولر، گنریش،. ۴۰اصل: شاه کلیدهای TRIZ برای نوآوری، ترجمه محمود کریمی و سیده نونا میرخانی، مؤسسه ی خدمات فرهنگی رسا، ۱۳۸۸
3. ابراهیمی دینانی، غلامحسین،(۱۳۸۱) وحدت و کثرت وجود از دیدگاه حکمت متعالیه، مجله اندیشه صادق شماره ۸و۹
4. استوکز، فلیپ،.(۱۳۸۸) جان دیوئی و فلسفه ی عملکرد، ترجمه ی عارف ایرانی، رسالت، ۲۰/۵/۱۳۸۸ ص۱۸
5. اعوانی، شهین،.(۱۳۸۳) انسان در حکمت متعالیه، همایش جهانی بزرگداشت حکیم صدرالمتألهین: مسئله نفس و معاد
6. امین زاده، بهناز، و تقی زاده، محمد،.(۱۳۸۱) آرمانشهر اسلام: شهر عدالت، صفه، شماره ۳۵، ص ۲۱-۳۱
7. برنجکار، رضا،. آشنائی با علوم اسلامی: فلسفه کلام، عرفان، سمت ۱۳۸۷
8. پناهی آزاد، حسن،. (۱۳۸۵)، فلسفه ی حکمت متعالیه، قبسات، سال یازدهم، شماره۳۹، ص۱۹۷-۲۲۱
9. خامنه ای، سید علی،(۱۳۸۹) بیانات در نخستین نشست اندیشه های راهبردی، برگرفته از سایت: ir تاریخ ایراد: ۱۰/۹/۸۹
10. خامنه ای، سید محمد،. حکمت متعالیه و ملاصدرا، انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا، ۱۳۸۳
11. دانائی فرد، حسن،. و الوانی، سید مهدی،. ۱۳۸۸، روش شناسی عمومی نظریه پردازی، روش شناسی علوم انسانی، سال۱۵، شماره ۵۸، ص۷-۳۲
12. رامین، فرح،.(۱۳۸۹). ساختار معرفت در فرهنگ اتوپیای مور و آرمانشهر مهدوی، فصلنامه ی مشرق موعود، سال چهارم، شماره۱۳
13. سلطانی فر، احسان،( a1390). تحقیق و توسعه در سیستم های بشری: رویکرد مدیریت متعالیه، همایش ملّی تحقیق اسلامی در علوم انسانی، شهریور۱۳۹۰ مشهد مقدس
14. سلطانی فر، احسان،( b1390). منشور پدافند رسانه ای: تبیین کارکردهای حیاتی رسانه در مواجه با قدرتهای نرم، ماهنامه مدیریت ارتباطات، شماره ۱۷ مهرماه ۱۳۹۰
15. سلطانی فر، احسان، و روشندل اربطانی طاهر،.۱۳۹۰ مدل مفهومی تبیین رابطه رسانه حاکمیت و مردم با رویکرد پدافند غیرعامل، فصلنامه ی علمی-پژوهشی مطالعات رسانه، سال اول شماره ی دوم.
16. عبودیت، عبدالرسول،.(۱۳۸۲) اصالت وجود، فصلنامه معرفت فلسفی، سال اول، شماره های ۱ و ۲
17. قرائتی، محسن،.(۱۳۸۲)، راه مستقیم، راه اعتدال،. مجموعه ی درسهائی از قران تاریخ پخش: ۶/۸/۱۳۸۲
18. قلی پور، رحمت ا…،. تصمیم گیری سازمانی و خط مشی گذاری عمومی، انتشارات سمت، ۱۳۸۹
19. لکزائی، شریف،. سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه: دفتر اول نشستها و گفتگوها، پژوهشکده علوم و فرهنگ اسلامی ۱۳۷۸
20. محمدی فرد، بهروز،.(۱۳۸۷)، چیستی اتوپیا، فصلنامه ی مشرق موعود، سال دوم، شماره ی پنجم ص۳۵-۴۶
21. مسعودی، على بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، دار الهجره – قم، چاپ دوم، ۱۴۰۹، ج ۲، ص ۲۹۵
22. مطلبی، مسعود،. و نادری، محمد مهدی،.(۱۳۸۸). بررسی تطبیقی مفهوم آرمانشهر در اندیشه ی سیاسی اسلام، ایران و غرب، فصلنامه ی مطالعات سیاسی، سال دوم، شماره۶
23. مطهری، مرتضی، و طباطبائی، سید محمد حسن، اصول فلسفه و روش رئالیسم، انتشارات صدرا، ۱۳۸۵
24. مطهری، مرتضی، سیری در سیره ائمه اطهار (ع). انتشارات صدرا(۱۳۸۹)
25. FazlurRahman, Philosophy of Mulla Sadra, p.762, and also, AbdulHaq,”Metaphsicsof Mulla Sadar” Islamic Studies, vol. x, No. 4, 1971, p.2
26. Hayness, Jeffrey,. Development studies. Polity press, Cambridge, 2008
27. Powell, Thomas C,.(2003) The Philosophy of Strategy, strategic management journal, No.23 pages 873-880
28. Schermerhorn, Jr. John R. Introduction to Management, 11ed, John Wiley & Sons, Inc. 2011
29. Barratt, William, Irrational Man: A Study in Existential Philosophy, Knopf Doubleday Publishing Group, 1962
30. Koslowsky, peter, “Elements of a Philosophy of Management and Organization”, springer, 2010
31. Koontz, Harold,. and O’Donnell, Cyril,. Principles of Management: An Analysis of Managerial Functions, McGraw Hill, 1990
32. Powell, Thomas C,.(2003) The Philosophy of Strategy, strategic management journal, No.23 pages 873-880
33. Rendtorff, Jacob Dahl,. (Koslowsky, peter,) “Elements of a Philosophy of Management and Organization”, springer, 2010
34. Small, Michael W,. (2004) “Philosophy in management: A new trend in management development“, Journal of Management Development, Vol. 23 Iss: 2, pp.183 – ۱۹۶