به گزارش دبیرخانه دائمی کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی،نشست تخصصی کمیسیون الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت پنجمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی در روز دوشنبه، چهارم آذر ماه ۱۳۹۸ در سالن شهید مطهری (ره) دانشگاه امام صادق (ع) برگزار شد. این نشست با ارائه مقدمه‌ای از جانب آقای دکتر محمد نعمتی، قائم مقام کمیسیون الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت آغاز گردید. وی با تأکید بر وجود تعارضات میان تمدن کنونی غرب و مؤلفه‌های بنیادین یک تمدن اسلامی، پیگیری مسیر پژوهش و اجتهاد را از واجبات جامعه علمی عنوان نمود.

دکتر مسعود درخشان (برنده جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی)

عنوان مقاله : پیشرفت اسلامی، تمدن اسلامی و بیانیه گام دوم انقلاب

پس از آن دکتر مسعود درخشان، رئیس کمیسیون الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، به ایراد سخنرانی با عنوان «پیشرفت اسلامی، تمدن اسلامی و بیانیه گام دوم انقلاب» پرداخت. برنده جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی لازمۀ تفکر نسبت به پیشرفت و طی طریق در گام دوم انقلاب را کنار گذاشتن پیش‌فرض‌ها دانسته و لزوم بلنداندیشی را به متفکران این مقوله متذکر شد. وی همچنین با تأکید بر این موضوع که میان مفهوم «توسعه» و «پیشرفت» تفاوت مهمی وجود دارد، تصریح نمود که پیشرفت اساساً مفهومی است که برای تعریف آن نیازمند ارائۀ توضیحی راجع به جهت پیشرفت هستیم اما توسعه معمولاً فاقد معنایی متضمن جهت است. از این رو در مقولۀ پیشرفت هدف یابی و تصریح جهت بسیار مهم است.

دکتر مهدی موحدی بکنظر(استادیار دانشگاه شاهد) 

عنوان مقاله: واکاوی مفهوم «پیشرفت» در پرتو بازتفسیری از انگاره‏های علمیّت، عدالت و عقلانیت

سپس دکتر مهدی موحدی بکنظر، عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد، به ارائۀ مقاله خود با عنوان «واکاوی مفهوم پیشرفت در پرتو بازتفسیری از انگاره های علمیت، عدالت و عقلانیت» پرداخت. این مقاله که با همکاری دکتر محمدجواد رضائی تدوین شده بود، سعی داشت که با تمرکز بر ابعاد معرفت‌شناختی- ذهن‌شناختی، مفهوم پیشرفت را مورد بررسی قرار داده و ارتباط آن را با مفاهیم همسایه چون «عدالت»، «علمیت» و «عقلانیت» تشریح نماید. ایدۀ نهایی دکتر موحدی متضمن توجه به این نکته بود که مفاهیم پیش‌گفته را نمی‌توان بریده از ارتباطات معنایی‌شان با یکدیگر معنا کرد؛ از این رو نمی‌توان به تفکیک راجع به «اسلامی بودن»، «عادلانه بودن» یا «علمی بودنِ» یک الگوی پیشرفت ارزیابی ارائه نمود؛ این مفاهیم و انگاره‌ها ارتباطات وثیقی با یکدیگر داشته به نحوی که به راحتی قابل تحویل به یکدیگر هستند.

 دکتر سید مجید امامی(استادیار دانشگاه امام صادق (ع))،

عنوان مقاله:فرهنگ در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

خاتمه بخش برنامۀ پیش از ظهر کمیسیون، ارائۀ دکتر سید مجید امامی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) بود. وی در ارائۀ خویش با عنوان «فرهنگ در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت»، توجه به موضوعات و طبقه‌بندی مسائل و مقولات عرصۀ فرهنگ را پیش‌نیازی مهم برای برخورداری تصوری روشن از پیشرفت فرهنگی عنوان نمود. در نهایت نیز با توجه به سند پایۀ الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، عدم توجه به برخی مقولات مهم را که ناشی از عدم توجه به طبقه‌بندی جامع موضوعات عرصۀ فرهنگ بوده، به عنوان نکات قابل تأمل در این سند یاد کرد.

  احمد پورحیدر(کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی امیرکبیر)،

الگوی شش ضلعیِ حکمرانیِ فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران

برنامۀ نخست پس از ظهر کمیسیون به ارائۀ مقاله با عنوان «الگوی شش ضلعی حکمرانی فضای مجازی در جمهوری اسلامی ایران» اختصاص یافت. این مقاله که توسط آقای احمد پورحیدر ارائه گردید، تألیف مشترکی با حجت الاسلام دکتر رضا غلامی بود که هدف آن ارائۀ هندسۀ مواجهۀ جمهوری اسلامی ایران با فضای مجازی بود. در این مقاله تکمیل و راه اندازی شبکه ملی اطلاعات، شکل‌دهی اینترنت دوم، ایجاد نظام حقوق بین‌الملل منصفانه، ایجاد غلبه گفتمانی، راه‌اندازی شرکت‌های غیردولتی و تسهیل میدان نوآوری و در نهایت ایجاد بسیج سایبری از مؤلفه‌های اصلی این مسیر عنوان گردید.

 دکتر ابوذر گوهری مقدم،(استادیار دانشگاه امام صادق (ع)) ،

امنیت و سیاست در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

در نهایت نیز دکتر ابوذر گوهری مقدم با تمرکز بر سند الگوی پایه پیشرفت اسلامی-ایرانی، به نقد و ارزیابی این سند از منظر امنیتی و سیاسی پرداخت. وی نبود انسجام، غفلت از برخی مقولات مهم و نیز توجه به برخی مفاهیم غیربومی و محتملاً مشکل‌آفرین در سند الگو را به عنوان مهم‌ترین انتقادات وارده بر این سند عنوان کرد.

شایان ذکر است که تمامی سخنرانی‌ها و ارائه‌های انجام شده، همراه با پرسش‌هایی از جانب مخاطبان و پاسخ‌های اساتید حاضر در کمیسیون همراه بود.

رئیس کمیسیون: دکتر مسعود درخشان

اعضای هیئت رئیسه: دکتر محمدهادی زاهدی‌وفا و دکتر محمد نعمتی