کنکاشی پیرامون برخی سوء برداشت ها در خصوص تحول در علوم انسانی
محمد دهداری
چکیده:
مقام معظم رهبری از سالها پیش تا کنون در مواقف و مواقع گوناگون به تبیین این موضوع پرداخته اند که بسیاری از مشکلات مادی و معنوی حال حاضر جامعه ما ریشه در نواقص و نارسایی های علوم انسانی دارد. در سالهای اخیر و البته با تأخیر، توجه دیگر متفکران و اندیشمندان نیز بدین موضوع جلب شده و شاهد اظهار نظرهای متفاوت و بعضاً متضاد ایشان در رسانه های دیداری، شنیداری و نوشتاری بوده ایم. در این مقاله قصد آن داریم تا به بررسی برخی از سوء برداشتها و مصادره به مطلوب هایی بپردازیم که درخصوص موضوع پراهمیت تحول در علوم انسانی در رسانه ها صورت پذیرفته است. البته این مهم را بدون اشاره به مصادیق خبری آن و با ذکر اهم ایرادات مذکور به انجام خواهیم رساند.
نگارنده اهم ایرادات وارده به این مباحث را طی چهار سؤال اساسی مطرح نموده و بدانها پاسخ داده است. این چهار سؤال عبارتند از: «آیا غایت تحول در علوم انسانی، بومی سازی این علوم است یا اسلامی نمودن آن؟»، «آیا جهت نیل به تحول مطلوب در علوم انسانی نیازمند مدیریتی حاکمیتی هستیم یا این علوم می بایست به طور طبیعی به سمت و سوی مطلوب سوق یابند؟»، «آیا منظور از اسلامی سازی علوم انسانی استخراج تمامی گزاره ها و قواعد این علوم از نصوص دینی است و در غیر این صورت پیش فرض های دینی چگونه بر این علوم تأثیر می گذارند؟» و نهایتاً اینکه «آیا علوم انسانی موعود کاملا ً بی نیاز از علوم انسانی غربی است و تحول در علوم انسانی به معنی حذف کامل علوم غربی از دانشگاه هاست؟»
منابع و مآخذ:
| ۱٫ برزگر، ابراهیم. «رهیافت بومی سازی علوم انسانی». ۱۳۸۹٫ فصلنامه علمی- پژوهشی روش شناسی علوم انسانی. سال ۱۶٫ شماره ۶۳٫ |
| ۲٫ بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اعضای شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی مورخ ۲/۱۱/۱۳۸۵٫ |
| ۳٫ بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با اساتید دانشگاه‌ها مورخ ۲۶/۹/۱۳۸۳٫ |
| ۴٫ بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با اساتید دانشگاه‌ها مورخ ۸/۶/۱۳۸۸٫ |
| ۵٫ بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با اساتید و دانشجویان دانشگاه امام صادق(ع) مورخ ۲۹/۱۰/۱۳۸۴٫ |
| ۶٫ بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با استادان و اعضاى هیئت علمى دانشگاه‌ها مورخ ۱۳/۷/۱۳۸۵٫ |
| ۷٫ بیانات مقام معظم رهبری در دیدار جمعى از نخبگان و برگزیدگان علمى مورخ ۱۳/۷/۱۳۹۰٫ |
| ۸٫ بیانات مقام معظم رهبری در دیدار طلاب، فضلا و اساتید حوزه علمیه قم مورخ ۲۹/۷/۱۳۸۹٫ |
| ۹٫ پورحسن، قاسم. ۷/۸/۱۳۹۰٫ «تعامل فلسفه اسلامی با فلسفه غرب». هفته نامه پنجره. |
| ۱۰٫ حسین زاده، محمد. ۱۳۸۲٫ پژوهشی تطبیقی در معرفت شناسی معاصر. قم. مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره). چاپ اول. |
| ۱۱٫ خسرو پناه، عبدالحسین. «کرسی چیستی فلسفه های مضاف با تأکید بر فلسفه فلسفه اسلامی برگزارشد». ۲۱/۹/۱۳۸۶٫ پایگاه اطلاع رسانی نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه ها.
http://nahad.ir/JonbeshN/Detail.php?code=3217&TextBody= |
| ۱۲٫ «در بیانیه پژوهشگاه حوزه و دانشگاه مطرح شد؛ ده راه کار پیشنهادی برای بازسازی علوم انسانی». روزنامه کیهان. ۲۸/۷/۱۳۸۸٫ شماره ۱۹۴۹۰٫ |
| ۱۳٫ دژاکام، علی. ۱۳۸۴٫ تفکر فلسفی غرب از منظر استاد مطهری. قم. نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، چاپ اول. |
| ۱۴٫ «سیاست هاى کلى برنامه پنـجم توسعه اقتصادى، اجتماعى و فرهنگی جمهورى اسلامى ایران» ابلاغی توسط مقام معظم رهبری مورخ ۲۱/۱۰/۱۳۸۷٫ |
| ۱۵٫ طاهری خرم آبادی، سید علی. «فلسفه های مضاف» تاریخ دریافت: ۲۵/۱۰/۱۳۸۹ . پرتال نشریات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
http://daftarmags.ir/Journal/Text/AeeneHekmat/Article/index.aspx?ArticleNumber=28163 |
| ۱۶٫ فنائی اشکوری، محمد. ۱۳۷۵٫ علم حضوری. قم. انتشارات شفق. چاپ اول. |
| ۱۷٫ قرآن کریم. سوره الاسراء. آیه ۸۴٫ |
| ۱۸٫ مطهری، مرتضی. ۱۳۷۲٫ پیرامون انقلاب اسلامی. تهران. انتشارات صدرا. چاپ نهم. |
| ۱۹٫ مطهری، مرتضی. تاریخ دریافت ۱۲/۲/۱۳۸۹٫ «راه شکست جمهوری اسلامی». کتاب نیوز.
http://www.ketabnews.com/detail-22509-fa-1.html |
