به گزارش روابط عمومی دبیرخانه دائمی کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی به نقل از روابط عمومی مجمع عالی علوم انسانی اسلامی، حجت الاسلام نجف لکزایی در پنجمین نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی با موضوع علوم سیاسی اسلامی که امروز با حضور جمعی از اساتید حوزه علوم انسانی اسلامی در حوزه علوم سیاسی اسلامی در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، به تبیین موضوع «مناسبات نظریه رهبری و نظریه دولت در جمهوری اسلامی ایران» و ارائه مقاله‌ای با همین موضوع پرداخت.

وی عنوان کرد: برخی تصور می کردند نظریه ولایت فقیه مساوی با نظریه دولت است و از نظریه های ولایت فقیه به عنوان نظریه دولت سخن می‌گفتند. اعتقاد بر این نظریه اشکالات بسیاری را بوجود آورده است.

لکزایی با بیان اینکه دولت و رهبری دو مقوله کاملا متفاوت هستند، خاطر نشان کرد: ما در کلام امامیه مسئله ای به نام امامت و نظریه‌های در عرصه رهبری داریم. تکوین، وجود و استمرار رهبری هیچ ملازمه ای با دولت ندارد. پیامبر گرامی اسلام(ص) ۱۳ سال در مکه جامعه را رهبری کردند و در این مدت دولتی تشکیل ندادند. رهبری و ایجاد رهبری مساوی با دولت نیست.

دانشیار گروه فلسفه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه یکی از شئونات و کار ویژه‌های رهبر، دولت سازی است گفت: ممکن است حتی رهبر تا پایان عمرش موفق به تشکیل دولت نشود اما اطاعات از او اجتناب ناپذیر و ضروری است؛ همان گونه که بسیاری از ائمه معصومین (ع) موفق به تشکیل دولت نشدند اما امام و رهبر توانستند

وی اظهار کرد: گاهی ممکن است رهبری پیروان کمی داشته باشد و گاهی امکان دارد رهبری محلی و یا در سطح جهانی پیرو داشته باشد. اما مردم در شرعیت رهبری هیچ نقشی ندارند. این که چه کسی رهبر است امر و از الطاف الهی  است و ربطی به مردم ندارد؛ خداوند همان گونه که به انسان عقل باطنی داده، عقل ظاهری که ائمه اطهار(ع) هستند را نیز به او عطا کرده است.

دبیر علمی پنجمین نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی ادامه داد: امام خمینی(ره) در سال ۵۶ دولت تشیکل ندادند اما رهبر بودند و پیروی از ایشان واجب بود. نظریه جمهوری اسلامی نظریه دولتی بود که امام(ره) مطرح کردند. دولت به معنای سامانه اداره جامعه است و رهبر وظایف خود را انجام می‌دهد و در حد توان می‌تواند ایجاد دولت کند؛ اگر فقیه بسط ید پیدا نکند نمی تواند دولت سازی و رهبری کند.

وی اضافه کرد: رهبر قبل از ایجاد دولت دو وظیفه دیگر اعم از ارائه مکتب و ایجاد امت را بر عهده دارد. رهبر به کمک مردم که حالا امت شده‌اند برای اجرای دین و تحقق دین، دولت را بوجود می آورد.

لک زایی با اشاره به این مطلب که در کلام امامیه هیچ گاه تحقق رهبری و به فعلیت رسیدنش منوط به دولت نشده است، گفت: در تفکر کلامی امامیه همواره رهبری وجود دارد که بر فراز است و جامعه شیعی را رهبری می کند اما در اهل سنت پس از رحلت پیامبر(ص) عنصر رهبری زیر مجموعه رهبری قرار گرفته و به سه عنصر دین، امت و مردم و دولت معتقد هستند.

وی گفت: خط مرجعیت بخشی از رهبری دینی را در طول تاریخ متجلی می کرده و عظمت امام این بود که مرجعیت را به سطح امامت آورد و معتقد بود نایب عام امام زمان(عج) وظیفه دولت سازی هم دارد و اعلام کرد که باید توانایی را در خود بوجود بیاوریم.

این مقام مسئول با اشاره به تفکیک نظریه رهبری و نظریه دولت گفت: اگر این تفکیک صورت گیرد چند ثمره دارد؛ نخست در تعامل با جامعه شیعی در سطح جهان نگاهمان به رهبری و قدرت سیاسی جامعه شیعی تشکیکی می شود. جامعه شیعی می تواند جدای از دولت هم رهبری شود.

وی با طرح این سوال که آیا ولایت فقیه در چارچوب قانون اساسی است؟گفت: ولایت فقیه از حیث رهبری و  ولی فقیه جامع الشرایط، باید پیروانش را در سطح جهان رهبری کند و ولی فقیه جمهوری را با قانون اساسی اداره می کند.یکی از وظایف رهبری این است که از سطح فرد تا سطح جهانی و تمدنی نیز می‌اندیشد. همانگونه که پیامبر رحمت(ص) به حاکمان آن روز جهان پیام خود را ارسال می کند.

دانشیار گروه فلسفه سیاسی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه مردم در اصل رهبری تولید شرعیت نمی ‌کنند گفت: اما مردم در دولت سازی نقش دارند و بدون مردم امکان پذیر نیست. در بحث مشورت نیز که تعبیر به «امرکم شوری بینکم» می شود مربوط به امور دولتی است.