سیدامیر سخاوتیان[۱]

محمّدباقر عباسی[۲]

[۱]. طلبۀ سطح چهار (دکترای) حوزۀ علمیۀ قم و دانشجوی دکترای فلسفۀ فیزیک دانشگاه باقرالعلوم(علیه­السلام). نویسنده مسئول.  قم. ایران.

[۲]. پژوهشگر دانشگاه امام حسین (علیه السلام). تهران. ایران.

چکیده

باوجود اهمیت علوم انسانی و نقش بسزای آن در احیای فرهنگ دینی‌ـ‌ملّی و توسعۀ علوم و فناوری، این علوم در دانشگاه‌های ایران آن‌گونه که لازم است مورد توجه قرار نگرفته و جایگاه شایسته‌ای ندارد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش و جایگاه مدیریت تحولات علوم ‌انسانی در آرا و اندیشه‌های امام خامنه‌ای (حفظه‌الله) است. این پژوهش به‌صورت نظری و با روش سندکاوی انجام گرفته است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که مبانی مادی و ضدّ دینی، ماهیت غربی، الگوگیری بی‌قید و شرط از نظریه‌ها و تولیدات غربی، نادیده‌انگاشتن جایگاه و منزلت نخبگان، دانش‌آموختگان، مؤسسات و تولیدات علوم انسانی، مهم‌ترین چالش‌هایی هستند که از دیدگاه امام خامنه‌ای (حفظه‌الله)، علوم انسانی در دانشگاه‌های ایران با آنها روبه‌رو است. همچنین، یافته‌ها نشان می‌دهد که استخراج مبانی این علوم از دین، بومی‌سازی، نظریه‌پردازی، تولید علم و نوآوری‌های علمی و لزوم توجه کافی به جایگاه نخبگان، دانش‌آموختگان، مؤسسات علوم انسانی، مؤثرترین راهکارها در مرتفع‌کردن نواقص و بهبود وضعیت علوم انسانی در آرا و اندیشه‌های امام خامنه‌ای (حفظه‌الله) است.

کلیدواژه‌ها: امام خامنه‌ای (حفظه‌الله)، علوم‌انسانی، تحول، مدیریت، بحران علوم‌انسانی.

کتابنامه

قرآن کریم.

ابن‌منظور، محمّد بن مکرم. ۱۴۱۴ه. ق. لسان العرب. محقق و مصحح جمال‌الدین میردامادی. ۱۵ جلدی. ج ۴٫ بیروت. انتشارات دارالفکر و النشر و التوزیع‌ـ‌دارصادر. چاپ سوم.

بستان، حسین؛ فتحعلی‌خانی، محمد؛ گائینی ابوالفضل. ۱۳۹۱ه. ش. گامی به‌سوی علم دین. ج ۱٫ قم. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. چاپ سوم.

پارسانیا، حمید. ۱۳۸۶ه. ش. هفت موج اصلاحات. قم. مؤسسه بوستان کتاب. چاپ اول.

ــــــــــــــ. ۱۳۸۷ه. ش. عرفان و سیاست. قم. مؤسسه بوستان کتاب. چاپ دوم.

ــــــــــــــ. ۱۳۸۸ه. ش. علم و فلسفه. تهران. سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. چاپ پنجم.

جمعی از نویسندگان. ۱۳۸۹ه. ش. مبانی اندیشه اسلامی(۳)‌ـ‌انسان؛ راه و راهنماشناسی. قم. انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمه الله). چاپ اول.

جوادی آملی، عبدالله. ۱۳۸۶ه. ش. منزلت عقل در هندسه معرفت دینی. قم. مرکز نشر اسراء. چاپ دوم.

چالمرز، آلن اف. ۱۳۸۵ه. ش. چیستی علم. ترجمۀ سعید زیباکلام. تهران. سمت. چاپ هفتم.

خسروپناه، عبدالحسین. ۱۳۹۴ه. ش. در جست‌وجوی علوم انسانی. ج ۱٫ قم. نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها. دفتر نشر معارف. چاپ دوم.

علی‌پور، مهدی؛ حسنی، سیدحمیدرضا. ۱۳۸۹ه. ش. پارادایم اجتهادی دانش دینی «پاد». قم. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. چاپ اول.

عمید، حسن. ۱۳۷۱ه. ش. فرهنگ عمید. تهران. انتشارات امیرکبیر. چاپ دوم.

قرائتی، محسن. ۱۳۸۳ه. ش. تفسیر نور. تهران. مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن. چاپ یازدهم.

کلینی، محمّدبن یعقوب بن اسحاق. ۱۴۰۷ه. ق. الکافی. مصحح علی‌اکبر غفاری و محمّد آخوندی. ۸ جلدی. ج ۲٫ تهران. دار الکتب الإسلامیه. چاپ چهارم.

گلشنی، مهدی. ۱۳۹۳ه. ش. از علم سکولار تا علم دینی. تهران. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. چاپ هفتم.

لازی، جان. ۱۳۹۲ه. ش. در‌آمدی تاریخی به فلسفه علم. ترجمه دکتر علی پایا. تهران. سازمان انتشارات و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت). چاپ هفتم.

مدنی شیرازی، علی‌خان بن‌احمد. ۱۳۸۴ه. ش. الطراز الأول و الکناز لما علیه من لغۀ العرب المعول». ۹ جلدی. ج ۷٫ مشهد. مؤسسه آل البیت (علیهم‌السلام) لإحیاء التراث. چاپ اول.

مصباح یزدی، محمدتقی. ۱۳۹۳ه. ش. رابطه علم و دین. قم. انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمه الله). چاپ دوم.

مکارم شیرازی، ناصر. ۱۳۷۳ه. ش. ترجمۀ قرآن. قم. دارالقرآن الکریم (دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی). چاپ دوم.

نبویان، سیدمحمود. ۱۳۸۷ه. ش. جستارهایی در باب دین و دنیای مدرن. قم. پرتو ولایت. چاپ دوم.

Copleston, Fredrick Charles. 1994. A History of philosophy Webster Merriam, collegiate dictionaty.springfiled, Massachusetts, U.S.A, Eleventh Edition. 2003.

پایگاه اطلاع‌رسانی حضرت امام خامنه‌ی (حفظه الله) .www.khamenei.ir

پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه خبر .www.irinn.ir