علی رضائیان

ریاست دانشکده مدیریت دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده:

کاربردی سازی درحوزه علوم انسانی اسلامی ازجمله دغدغه های اساسی مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و سایر مسئولین ونخبگان جامعه است.اصولا تولیدنظریات و مبانی و ارکان بومی و به اقتضای ج.ا.ا.، بدون ورود به حوزه کاربردی سازی نمی تواند موجبات تولید منفعت را برای جامعه فراهم آورد.این مقاله بدنبال آن است تا با بهره گیری از مبانی اسلام ناب محمدی(ص)وبراساس شرایط زمانی و مکانی متناسب ج.ا.ا. زمینه های لازم برای کاربردی سازی را فراهم آورد .بسیاری از صاحبنظران معتقدند همه اقدامات فکری،اندیشه ای و حتی عملیاتی نیازمند الگوها یا مدل هایی هستند که بستر و زمینه لازم برای پیاده سازی نظریات را فراهم آورد.حال سوال اساسی این است که اولا نقطه عزیمت درتحول علوم انسانی اسلامی کجاست؟ثانیا با چه مدل یا مدل هایی می توان درکمترین زمان ممکن نظریات را به حوزه عمل واردکرد؟و درنهایت منشور حرکت علمی درتولید و بویژه کاربردی نمودن علوم انسانی اسلامی تولیدی دارای چه گام ها و مراحلی است؟سئوالاتی ازاین دست محقق را برآن داشته که با روشی توصیفی وبراساس مقتضیات نظام مقدس ج.ا.ا ضمن تبیین مدل ها و الگوهای موجود با توسعه و تغییرات بعضا جامع ضمن تقسیم برنامه تحول علوم انسانی اسلامی به سه دوره کاملا مشخص کوتاه مدت،میان مدت وبلندمدت فرآیند هریک را نیز ارائه نماید، درادامه با ارائه سه مدل کاملا کاربردی با نام های مدل تئوری-عمل،مدل حکمت نظری –حکمت عملی و مدل اندیشه راهبردی ،با تغییرات مفهومی و محتوایی درنهایت مدل کاربردی خود را با عنوان مدل اندیشه راهبردی ارائه نموده است.محقق سپس با استفاده از روش تبیین و توصیف کیفی و با روش توآمان قیاسی و استقرائی استنباط خود را از دو الگوی فکرو عمل و اندیشه و نظر ازترکیب مدل های سه گانه پیشین ارائه نموده است.شاید اوج نوآوری دراین تحقیق را بتوان درلزوم توجه به معرفت و شناخت شبکه ای درحوزه های تولید و کاربردی سازی علم و بویژه علوم انسانی اسلامی دانست که البته محقق با ارائه دوالگوی مخروطی با عناوین مخروط فهم و درک شبکه ای و مخروط معرفت شبکه ای روشی عملی برای مرز شکنی دانش را پیشنهادنموده است.بعنوان نتیجه گیری نهایی محقق معتقد است با بکارگیری معرفت و فهم شبکه ای بمنظور تبیین دقیق وضع موجود و ترسیم وضع مطلوب و درقالب مدل و الگوی اندیشه راهبردی و صد البته با انجام مهندسی همزمان می توان درحوزه تولید علم نافع بنحو عملیاتی اقدام نمود.لازم بذکر است روایی و پایایی مدل ها و الگوهابی ارائه شده و صحت و دقت نتایج با توجه به ارائه مدل های ذکر شده درجلسات مکرر نخبگی درتهران و قم المقدسه درحدی است که می توان ادعا نمودسئوال یا شبهه بدون پاسخ درگروه های خبرگی باقی نمانده و با دقت بالایی نتایج به اشباع نظری رسیده اند.

واژه های کلیدی:

کاربردی سازی،تحول علوم انسانی،الگوهای تئوری –عمل،حکمت نظری حکمت عملی،الگوی اندیشه راهبردی،معرفت شبکه ای ،فهم شبکه ای

منابع و مراجع:

•             قرآن کریم

1. پایگاه حضرت امام خامنه ای مدظله العالی http://farsi.khamenei.ir
2. کتاب التوحید -الشیخ الصدوق -وفات:۳۸۱ -تصحیح وتعلیق : السید هاشم الحسینی الطهرانی -منشورات جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه فی قم المقدسه.
3. بحارالانواربحارُ الانوارِ الجامعه‌ی لِدُّرَرِ اخبارِ ائمه‌ی الاطهار علیه السلام،مرحوم مجلسی،ترجمه‌ی فارسى‌ ج‌ ۱۳، از على‌ اکبر ارومى‌ و حسن‌ بن‌ محمد ولى‌ ارومى‌ (آقا بزرگ‌، ۳/۲۱، ۴/۹۲(.
4. جمعی از نویسندگان، ) ۱۳۸۴ ( پایا ن نامه نویسی، مشکلات، راهکارها و تجارب، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم.
5. حبیبی، رضا ( ۱۳۸۶ )، درآمدی بر فلسفه علم، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، قم.
6. دوران، دانیل ( ۱۳۷۶ )، نظریه سیستمها، ترجمه محمد یمنی دوزی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران.
7. رحیم پور، حسن ( ۱۳۸۷ )، عقلانیت، نشر طرح فردا، تهران.
8. سرمد، زهره، بازرگان، عباس و حجازی، اله ( ۱۳۷۸ )، رو شهای تحقیق در علوم رفتاری، نشر آگاه، تهران.
9. گروت، لیندا و وانگ، دیوید ( ۱۳۸۴ )، روش تحقیق در معماری، ترجمه علیرضا عینی فر، دانشگاه تهران، تهران.
10. مارشال، کاترین و راسمن، گرچن ب. ( ۱۳۸۱ )، روش تحقیق کیفی، ترجمه علی پارسائیان و سید محمد اعرابی، دفتر پژوهش های فرهنگی، تهران.
11. هرم هستی ،دکترحائری یزدی ،خردنامه همشهری ، خرداد و تیر ۱۳۸۸ – شماره ۳۰ و ۳۱
12. مطهری، مرتضی (بی تا)، مشخصات اسلام، ستاد بزرگداشت متفکر شهید استاد مطهری، تهران.مطهری، مرتضی ) ۱۳۸۴ (، ده گفتار، چاپ ۲۱ ، انتشارات صدرا، تهران.
13. http://www.mortezamotahari.com/Motahari/Books/BookView

پایگاه اطلاع رسانی شهید مطهری(ره)

1. Hart, Chris (1998), Doing a Literature Review, Thausand Oaks, Calif: Sage Pub. P 14.
2. Moll, Rachel, F. (2008), Complexity Science and Physics Teaching and Learning, University of British Columbia, Department of
3. Curriculum Studies, PowerPoint File: 070505-ComplexityScienceAndPhysicsTeachingAndLearning.ppt
4. Wallace, W. (1971), The Logic of Science in Sociology, Chicago: Aldins.