به گزارش دبیرخانه دائمی کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی،به نقل از روابط عمومی مجمع عالی علوم انسانی اسلامی، هفتمین نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی با موضوع مطالعات نظری تمدن نوین اسلامی، صبح امروز، پنجشنبه ۳ بهمن ماه ۱۳۹۸ در مشهد مقدس آغاز به کار کرد.

حجت الاسلام مصطفی جمالی، عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم در این نشست علمی با ارائه پژوهش خود با موضوع «نهاد علم تمدن ساز و الزامات آن» اظهار کرد: تمدن بزرگترین واحد مطالعات اجتماعی است که در همه حوزه ها جاری و ساری است و همه مطالعات را تحت خود پوشش می دهد و پیوند دهنده تمامی حوزه های اجتماعی است.

وی با اشاره به اینکه تمدن اعم از حوزه تمایلات فکر و اندیشه رفتارهای تمدنی است، گفت: علم تمدن ساز علمی است که مبتنی بر ایدئولوژی اسلامی و جهان شمول باشد و عقلانیت منسجم را در جامعه جهانی ایجاد کند و به دنبال تغییر مفاهیم، تعاریف حاکم و معادلات تغییر پدیده ها در ادبیات جهانی است.

جمالی افزود: علم تمدنی، علمی است کارآمد و مبتنی بر استراتژی درگیری همه جانبه با کفر جهانی که به دنبال پیش‌بینی، هدایت و کنترل تحولات جامعه است.

عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم یکی از مهمترین زیرساخت‌های نظری نهاد علم تمدن ساز را توجه به ویژگیهای تولید علم و اطلاعات در عصر حاضر دانست و گفت: در حال حاضر روش تولید علم و مدیریت تحقیقات بسیار متفاوت از دنیای گذشته است.

تحول جدی باید در حوزه دین ایجاد شود

جمالی ادامه داد: برای رسیدن به تمدن اسلامی، علوم اسلامی باید قدرت تصرف در پدیده‌ها را داشته باشد و خروجی علوم اسلامی، ارائه معادلات تغییرکیفی و کمی در عالم انسانی و عالم طبیعی مبتنی بر مبانی و آرمان های اسلامی باشد.

وی گفت: باید به سمت علمی برویم که امکان تصرف در پدیده ها را داشته باشد و در حوزه دین نیز باید تحول جدی ایجاد شود تا غایت تفکر ما به سرپرستی اجتماعی برسد.

این پژوهشگر دینی تصریح کرد: لازمه نظریه پردازی در ابعاد مختلف تمدن نوین اسلامی، اعتقاد به توانایی تصرف در محیط پیرامونی است چرا که بدون ایجاد قدرت تصرف در محیط پیرامونی، امکان تأسیس و اشاعه مدنیت اسلامی فراهم نخواهد شد. منظور از قدرت تصرف نیز ارائه نظریه در قالب معادله و مدلی است که توانایی پیش‌بینی وکنترل محیط پیرامونی را برای تحول یافتن به این مدنیت فراهم کند.

جمالی بیان کرد: در حوزه فلسفه تفکر نیز لازم است تا عقلانیت دینی علمی و اجتماعی ناظر به تمدن سازی باشد و استنباط احکام را داشته باشد و باید تناسبات کیفی و عینیت را بشناسد.

وی ضمن تأکید بر ضرورت حرکت به سمت شکل دهی یک نهاد علم تمدن ساز در عین حفظ هویت حوزه، دانشگاه، و مراکز کارشناسی، گفت: جهت تحقق این مهم لازم است تحولی جدّی در « فرهنگ، فلسفه و زیرساخت» علم ونهاد علم کشور صورت بگیرد.

ساختارگرایی و تجربه گرایی؛ مانع جدّی در انقلاب علمی

وی در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: نفی ساختارگرایی و تجربه گرایی افراطی در حوزه علم و اندیشه از محورهای مهم در حوزه فرهنگ علم است که  به عنوان مانع جدی بر سر راه انقلاب علمی نیز شناخته می‌شود.

جمالی ادامه داد: از مهم‌ترین موانع در حوزه آموزش و پژوهش چه در حوزه و دانشگاه و حتی در نهاد آموزش و پرورش کشور بسنده کردن به تجربه های گذشته است، از این رو در نهاد آموزش کشور شاهد هستیم که حافظه محوری به جای هوش محوری و کار فردی به جای کار جمعی و تشکیلاتی حاکم شده است.

عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم، با تأکید بر ایجاد تحول و تکامل در حوزه عقلانیت علمی به منظور رسیدن به تمدن گفت: حوزه، دانشگاه و نهاد آموزش و پرورش کشور کاملاً به هم وابسته و تکامل هریک وابسته به تکامل سایر حوزه هاست و  ضروری است تا در حوزه عقلانیت علمی به دنبال پیوند این سه حوزه باشیم.