قلب نقطهای میان نفس انسان و روح است/ سهم مهم ایمان در پیشبرد سلامت روان
به گزارش روابط عمومی دبیرخانه دائمی کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی به نقل از پایگاه خبری – تحلیلی طلیعه، دکتر محمد باقر کجباف استاد گروه روان شناسی دانشگاه اصفهان در چهارمین نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی با موضوع «روان شناسی اسلامی»، اذعان کرد: امروزه مطالعات متعددی توسط اندیشمندان و صاحبنظران در رابطه با مذهب و اهمیت آن در تأمین بهداشت روانی در کل دنیا صورت گرفته که بر اساس نظرات و یافتههای آنها مذهب نقش اثرگذار و انکارناپذیری بر سلامت جسم، روان و دیگر ابعاد زندگی بشر دارد.
وی بیان کرد: بر اساس این تحقیقات نشان داده شده مذهب سهم مهمی در کیفیت زندگی برای بسیاری از مردم در سراسر جهان دارد و معنای زندگی، ایمان و اتصال به یک موجود روحانی، سهم قابل توجهی را در بالا بردن کیفیت زندگی و فراتر بردن سلامت روان دارد.
کجباف در ادامه افزود: سلامت روح و نفس انسان با ذکر تقویت میشود، اما اگر هوای نفس بر نفس انسان غلبه کند، آثار پیروی از آن انسان را گمراه و موجب بیماری قلب میکند که در اثر آن قلب ارتباط خود را با فطرت از دست میدهد و تنها با «نفس مسوله» خویش در ارتباط خواهد بود.
وی با بیان اینکه مفاهیم اسلامی، قلب مفهومی متافیزیکی است که حقیقت انسانها را تشکیل میدهد، اظهار کرد: قلب نقطهای میان نفس انسان و روح است؛ بدین شکل که قلب هر آنچه محصول نفس انسان است را جذب میکند و از سوی دیگر الهاماتی را از روح انسان دریافت میکند.
استاد گروه روان شناسی دانشگاه اصفهان با بیان شباهت تقوا با «گسلش شناختی» تصریح کرد: شباهت این دو در این است که تقوا دارای بعد شناختی است و در مواقعی به کار میرود که هنوز گناهی صورت نگرفته و درواقع با جدایی شناختی فرد از احادیث نفس، مانع از ارتکاب به گناه میشود.
کجباف ادامه داد: الگوی نظری پذیرش و تعهد بر اساس مفاهیم اسلامی و فرآیندهای روان شناختی، قلب سلیم را در مرکز قرار میدهد که ذیل آن فطرت، تقوا، شرح صدر، ذکر، ایمان و عمل صالح ارائه شده است.
وی افزود: الگوی نظری و مقدماتی آسیب شناسی روانی «اکت» مطابق با مفاهیم اسلامی نیز قلب مریض را در مرکز قرار میدهد و «نفس مسوله»، پیروی از هوای نفس، ضیق صدر، خوف و حزن، ضلالت و فجور را از جمله مفاهیم شش ضلعی آسیب شناسی هستند که منجر به بیمار شدن قلب میشوند.
استاد گروه روان شناسی دانشگاه اصفهان در پایان اذعان کرد: پژوهش حاضر با هدف مقایسه مفاهیم نظری رویکرد روانشناختی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد با مفاهیم اسلامی (قرآن کریم، تفسیر المیزان و اصول کافی) و ارائه الگوی نظری و مقدماتی پذیرش و تعهد بر اساس مفاهیم اسلامی است مطرح شده است.