رضا غلامی: باید گفتوگوهای انتقادی در علوم انسانی اسلامی گسترش پیدا کند/ علوم انسانی اسلامی از ظرفیت پاسخگویی به مسائل علمی کشور برخوردار است
به گزارش روابط عمومی کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی به نقل از مجمع عالی علوم انسانی اسلامی، نشست مشترک شورای سیاستگذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی و شورای علمی پنجمین کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی با حضور جمعی از رؤسای دانشگاهها، پژوهشگاهها و مدیران مجموعههای علمی و حوزوی کشور برگزار شد.
در این نشست که چهارشنبه ۱۳ شهریور ۱۳۹۸ در تهران برگزار شد، ضمن ارائه گزارشی از اقدامات به عمل آمده در جهت برپایی پنجمین کنگره بینالمللی علوم انسانیِ اسلامی، درخصوص نحوهی پاسخگویی به مطالبات علمی اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی از اساتید دانشگاهها به منظور حل مسائل روز کشور، بحث و تبادل نظر صورت گرفت.
در ابتدای این نشست، حجتالاسلام دکتر رضا غلامی، رئیس شورای سیاستگذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی گفت: به لطف الهی علیرغم موانع و سنگاندازیها، جریان علوم انسانی اسلامی ـ چه در بُعد گفتمانی و چه در بعد تولید علم ـ به سرعت در حال پیشروی است.
وی افزود: با اینکه سرمایهگذاریهای رسمی در این عرصه، بسیار اندک است اما خبر دداریم که صدها کار علمی خودجوش در اقصی نقاط کشور در حال انجام است و خود اساتید علوم انسانی اسلامی و مؤسسات علمی غیر دولتی بانی شکلگیری حرکتهای گوناگونی برای تکاملبخشی به علوم انسانی اسلامی شدهاند.
رئیس مرکز پژوهشهای علوم انسانی اسلامی صدرا در ادامه گفت: البته همانطور که بارها گفته شده، کسی به علوم انسانی اسلامی رویکرد پروژهای ندارد و نباید داشته باشد، علوم انسانی اسلامی یک پروسه کاملاً طبیعی است و باید به تدریج و در یک اکوسیستم مناسب به تکامل برسد.
غلامی افزود: از طرف دیگر، ما همچنان با برخی از بدفهمیها و کجفهمیها درباره منطق علوم انسانی اسلامی روبرو هستیم که وظیفه استادان علوم انسانی اسلامی را برای تبیین منطق و عقلانیت علوم انسانی اسلامی سنگین میکند. البته مخالفتهای سیاسی و شبه سیاسی با علوم انسانی اسلامی هم وجود دارد که اهمیتی ندارد. نکته جالب اینکه در سالهای اخیر جریانات اخباری مسلک در حوزه هم به مخالفان علوم انسانی اسلامی پیوستهاند.
وی در ادامه گفت: به نظر میرسد در شرایط فعلی ما در درجه اول به بسط نوآوری و تحولآفرینیهای شجاعانه نیاز داریم. همزمان ما به گسترش گفتوگوهای انتقادی چه میان اساتید علوم انسانی اسلامی و چه با رقبا و مخالفین غیر سیاسی نیاز داریم. این گفتوگوها میتواند به محکم شدن پایههای علوم انسانی اسلامی کمک کند.
غلامی در انتهای بخش اول صحبتهای خود گفت: علوم انسانی اسلامی باید قدرت و اثر خودش را در آثار علمی و در مناظرات اثبات کند و همانطور که میدانید یکی از کارهای خوب و موفق در عرصه علوم انسانی اسلامی که امیدهای فراوانی در محیطهای علمی و دانشگاهی ایجاد کرده، کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی است.
رئیس شورای سیاستگذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی در بخش دوم صحبتهای خود گفت: کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی یکی از مهمترین کارهای مجمع عالی علوم انسانی اسلامی است. ما طبق پیشنهاد اساتید برای تقویت این کنگره چند اقدام مهم انجام خواهیم داد. به طور مثال کنگره پنجم در طول یک هفته برگزار خواهد شد و علاوه بر ارائهی مقالات، نشستهای تخصصی و بحثهای زنده نیز در هر کمیسیون خواهیم داشت. به همین منظور در کمیسیونها حتماً از مسئولین برای حضور و استفاده از بحثها دعوت خواهیم کرد.
غلامی افزود: مجمع عالی علوم انسانی اسلامی برای پاسخگویی به مطالبات علمی مقام معظم رهبری در دیدار ماه رمضان اساتید با ایشان اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و در نظر دارد در کنگره پنجم در خصوص هر یک از محورهای مطالبه رهبر بزرگوار انقلاب در قالب سلسله نشست های “اندیشه و عمل”، حداقل یک مقاله برجسته ارائه کند. دانشگاهها و مراکز علمی نباید نسبت به رفع نیازهای علمی مبتلابه کشور بی تفاوت باشند. باید کاری کرد بخش مهمی از پایان نامه های کارشناسی ارشد و رساله های دکتری و همچنین مقالات علمی و پژوهشی و کرسی های نظریه پردازی روی مسائل روز کشور متمرکز شود و در این جهت شایسته است دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی عضو مجمع عالی علوم انسانی اسلامی پیش قدم شوند و حتی ساز و کار مبتکرانه ای را در این عرصه ابداع کنند.
در ادامهی این جلسه دکتر عطاءالله رفیعی آتانی دبیر مجمع عالی علوم انسانی اسلامی با اشاره به سیر تکامل کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی و تبدیل آن به مجمع عالی علوم انسانی اسلامی گفت: از سال ۱۳۹۰ که کار دبیرخانه دائمی کنگره آغاز شد، تاکنون ما با ۲۰۴۳ نفر نویسنده مقاله، ۴۴۳ نفر استاد به عنوان داور مقالات، ۳۸ مهمان خارجی دعوت شده به کنگره و ۴۵ مرکز علمی به عنوان همکار کنگره در ارتباط بودهایم. تعداد کل چکیده و مقالات دریافتی ۲۵۶۵ عدد و تعداد کل مقالات پذیرفته شده در سطح علمی ـ پژوهشی ۴۱۹ مقاله بوده است.
دبیر علمی کنگره بینالمللی علوم انسانی اسلامی در ادامه افزود: به غیر از نشستهای اصلی چهار کنگرهی برگزار شده، ما تاکنون ۲۶ نشست تخصصی در ایران و ۲ نشست علمی در خارج از ایران برگزار کردهایم.
عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران در پایان صحبتهای خود با اشاره به اولین فراخوان مجمع عالی علوم انسانی اسلامی، از اساتید حاضر در جلسه خواست تا پیشنهادات خود را درخصوص نحوهی پاسخگویی به مطالبات علمی اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی از اساتید دانشگاه بیان کنند.
حجتالاسلام دکتر سید احمد رهنمایی عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) گفت: پیشنهاد بنده این است که بیانیه گام دوم انقلاب را ملاک فعالیتهای خود قرار دهیم و کمیسیونها طبق هفت توصیه حضرت آقا به فعالیت خود بپردازند.
حجتالاسلام دکتر نجف لکزایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی نیز در ادامه ضمن ارائه گزارشی از اقدامات دفتر تبلیغات اسلامی و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی درخصوص نحوهی عمل به بیانیه گام دوم انقلاب گفت: بهتر است هر کمیسیون آن بخشهایی از مطالبات رهبری را که به موضوع کمیسیون مربوط است انتخاب کرده و براساس آن پروژههای عملیاتی تعریف کند. به طور مثال چالش اصلی ما در کمیسیون علوم سیاسی، راهکارهای کارآمدی نظام و دولت است.
رئیس کمیسیون علوم سیاسی اسلامی کنگره در پایان پیشنهاد داد که پایگاه مشترک آثار علوم انسانی اسلامی به صورت دیجتال ایجاد شود و در روز برگزاری هر کمیسیون، نمایشگاهی نیز از آثار منتشرشده در آن حوزه علمی در اختیار اساتید و پژوهشگران قرار گیرد.
مهندس عبدالحمید نقرهکار رئیس کمیسیون هنر و معماری اسلامی کنگره ضمن اشاره به برخی از مصوبات وزارت علوم که اجرایی نمیشود، گفت: کمیسیونها باید ضمن تأکید بر نگارش مقالات کاربردی توسط متخصصان، از مسئولین مربوطه نیز برای حل مشکلات مطالبه کنند.
حجتالاسلام دکتر علیهمت بناری رئیس مؤسسه آموزش عالی علوم انسانی بر نوآوری در برگزاری کنگره امسال تأکید کرد. وی در ادامه افزود: پیشنهاد میشود که مجمع عالی علوم انسانی اسلامی ضمن شناسایی قطبهای علوم انسانی اسلامی کشور، مراکز مختلف فعال در این حوزه را معرفی و از آنها تقدیر کند.
دکتر غلامرضا گودرزی معاون آموزشی دانشگاه امام صادق(ع) ضمن اعلام آمادگی برای برگزاری افتتاحیه کنگره پنجم در دانشگاه امام صادق (ع) گفت: نامگذاری هفتهی علوم انسانی اسلامی در یک هفتهای که کنگره برگزار میشود، باعث ایجاد شور در جامعه علمی خواهد شد.
دکتر مسعود درخشان رئیس کمیسیون الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت کنگره، دیگر مهمان این جلسه بود که به تفصیل به بحث مطالبات رهبری از اساتید دانشگاه پرداخت. وی ضمن اشاره به فساد مالی و اخلاقی در دستگاههای اداری کشور گفت: تا سیستم آموزش عالی متحول نشود و خود را با ذات انقلاب و تفکر حاکم بر آن همسو نکند، پاسخگویی به مطالبات علمی رهبر معظم انقلاب اسلامی در یک مسیر قابل اتکا نخواهد افتاد و خیلی از تلاش ها ابتر خواهد ماند. باید پذیرفت که سیستم آموزش عالی در مسیر انقلاب اسلامی قدم بر نمی دارد و حتی در سالهای اخیر ریل گذاری غلط آن زمینه بروز فساد مالی و فساد اخلاقی در ساحت علم و تحقیق را بوجود آورده و لذا پیش نیاز پاسخگو کردن دانشگاهها به مسائل کشور، تحول در سیستم آموزش عالی است.
وی افزود: مهم ترین شاخص آثار علمی در فضای انقلاب اسلامی، بالابردن قدرت جمهوری اسلامی برای مقابله با نظام سلطه و استکبار جهانی است.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی با نقد متن تهیه شده تحت عنوان الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت افزود: این متن نسبتی با مسائل اساسی انقلاب و در رأس همه مواجهه جمهوری اسلامی با جبهه سراسری نظام سلطه ندارد.
دکتر مسعود معینیپور مدیر شبکه چهار سیما ضمن اشاره به اینکه ما دوران تأسیس و تثبیت علوم انسانی اسلامی را گذراندهایم گفت: پیشنهاد میکنم در کنگره جدید ما از ده نفر از دانشجویان و طلاب برتر دعوت کنیم تا ایدههای خود را با اساتید به اشتراک بگذارند؛ این باعث ایجاد هویت و انگیزه در این افراد خواهد شد. برای برگزاری کنگره نیز ما تمرکز خود را از تهران و قم برداریم و سعی کنیم دانشگاهها و مراکز مختلف کشور را برای برگزاری کنگره درگیر کنیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در ادامه افزود: برای ایجاد همدلی با سایر اساتیدی که در ظاهر مخالف فعالیتهای ما هستند، نیاز است که ما پنلهایی را طراحی کنیم تا بین اساتید مختلف گفتوگو ایجاد شود.
دکتر سید سعید زاهد رئیس کمیسیون ارتباطات و جامعهشناسی اسلامی کنگره نیز در ادامهی این جلسه به تفصیل به موضوع نحوهی پاسخگویی به مطالبات رهبری از اساتید دانشگاه پرداخت و گفت: ما الان در برههی تاریخی دولتسازی اسلامی هستیم.
حجتالاسلام دکتر علیمحمد حکیمیان رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نیز ضمن اشاره به فعالیتهای گستردهای که در این پژوهشگاه در حوزهی تحول در علوم انسانی انجام شده است گفت: در حال حاضر ما ۱۶۰ پروژه فعال در حوزه تحول در علوم انسانی داریم.