سارا رنجبر

کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی ومعارف اسلامی

دکتر مریم مهدوی کنی

دکترای فقه و حقوق اسلامی ،عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

مطالعات میان‌رشته‌ای با تأکید بر علوم انسانی، عرصه‌ای است که طی سال‌های گذشته توجه بسیاری از دانشمندان و محققان را جلب کرده است. البته یکی از مسائل عمده برای محققانی که وارد این عرصه شده‌اند، روش و فرایند پژوهش است. معرفی و تبیین روشی متقن و اتکاپذیر در پژوهش‌های میان‌رشته‌ای مدیریت اسلامی با تأکید بر منبع غنی و ارزشمند قرآن کریم هدف اصلی این پژوهش است. بدین منظور ضمن بررسی اجمالی مفهوم تدبر، مطالعات میان‌رشته‌ای مدیریتی با صبغه قرآنی طی دهه اخیر، بررسی و راهبردها و روش‌های پژوهش و تدبر در قرآن تببین شد. راهبردهای بررسی‌شده پژوهش و تدبر در قرآن شامل راهبرد آیه‌محور، راهبرد سیاق‌محور، راهبرد سوره‌محور، راهبرد داستان‌محور و راهبرد مسئله‌محور است. هریک از راهبرد‌های ذکرشده، کارکردها، فرایند و نقاط قوت و ضعفی دارد که در این مقاله به آنها اشاره شده است. با توجه به بررسی‌های صورت‌گرفته می‌توان ادعا کرد که پژوهش و تدبر در قرآن فرایند واحدی ندارد بلکه براساس هدف و مسئله پژوهش، تسلط و مهارت و زمان در اختیار پژوهشگر می‌توان راهبردهای مختلفی را استخدام کرد. شایان ذکر است که از میان راهبردهای بررسی‌شده و روش‌های پژوهشی موردتوجه پژوهشگر می‌توان از روش معناشناسی یاد کرد که به‌زعم پژوهشگر از دیگر روش‌های یادشده جامع‌تر و اتکاپذیر‌تر است و هدف اصلی پژوهشگر در این مقال معرفی روش یادشده است.

کلیدواژه‌ها: مطالعات میان‌رشته‌ای، راهبرد پژوهش، مدیریت اسلامی، معناشناسی، تدبر در قرآن.

کتابنامه

القرآن الکریم. بی‌تا. مترجم مکارم شیرازی، ناصر. قم. دار القرآن الکریم «دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی».

ابن منظور، محمدبن مکرم.(۱۴۰۵). لسان العرب. بیروت.دار البیروت

اصفهانی،سعید.(۱۳۹۲). روش معناشناسی،راهبردهاوروش ها. تهران: مرکز تحقیقات و پژوهش مبین.

اعرابی هاشمی، عباس. ۱۳۶۸٫ سیستم آیات الهی. اصفهان. مرکز مطالعه و اشاعه فرهنگ قرآن.

ایازی، محمدعلی. ۱۳۸۰٫ سخن‌گوی شرق و غرب، مقاله چهره پیوسته قرآن در دیدگاه ایزوتسو. به کوشش شهرام یوسفی‌فر. تهران. انتشارات دانشگاه تهران.

ایزوتسو، توشیهیکو. ۱۳۷۸٫ مفاهیم اخلاقی‌ـ‌دینی در قرآن مجید. ترجمه فریدون بدره‌ای. تهران. نشر و پژوهش فرزان.

ــــــــــــــــــــــــــــ‌. بی‌تا. خدا و انسان در قرآن. ترجمه احمد آرام. تهران. دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

حکمت‌نیا، محمود. ۱۳۸۶٫ فلسفه حقوق خانواده. تهران. شورای اجتماعی فرهنگی زنان. جلد اول و دوم.

الراغب الاصفهانی، حسین بن محمد. ۱۴۱۲٫ المفردات فی غریب القرآن. دمشق بیروت‏. دارالعلم الدار الشامیه.

رنجبر، سارا. ۱۳۹۳٫ تبیین مؤلفه‌های مدیریت استعداد با تأکید برآموزه‌های اسلامی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. به راهنمایی مریم مهدوی کنی، تهران. دانشگاه امام صادق علیه السلام.

الزبیدی، محمد مرتضی. ۱۳۰۲٫ تاج العروس من جواهر القاموس. بیروت. دارالفکر.

سبحانی، محمدتقی. ۱۳۸۲٫ الگوی جامع شخصیت زن مسلمان. ‌قم. دفتر مطالعات و تحقیقات زنان.

شعیری، حمیدرضا. ۱۳۸۱٫ مبانی معناشناسی نوین. تهران. سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).

صادقی، محمد.(۱۳۸۴). نقش مدیریت استعداد در تامین و حفظ منابع انسانی مستعد. ماهنامه اقتصاد و تجارت نوین. شماره ۲۳٫ ص ۲۳٫

صفوی، کورش. ۱۳۷۹٫ درآمدی بر معناشناسی. تهران. حوزه هنری، پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.

طباطبایی، محمدحسین. ۱۴۱۷٫ المیزان فی تفسیر القرآن. قم. ‏مؤسسه النشر الإسلامى‏.

طبرسی، فضل بن حسن. ۱۴۰۶٫ مجمع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت. دار المعرفه.

عبدالعزیز، مطر. (بی تا). المعجم الوسیط. ترجمه حسن علینقیان. تهران. دفتر نشر فرهنگ اسلامی.

کلینی، محمدبن یعقوب(بی تا). گزیده اصول کافی. ترجمه محمد باقر بهبودی. قم : موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت.

لسانی فشارکی، محمدعلی؛ مرادی زنجانی، حسین. ۱۳۸۵٫ روش تحقیق موضوعی قرآن کریم. زنجان. قلم مهر.

لطیفی، میثم. ۱۳۹۰٫ «روش‌شناسی تدبر درقرآن کریم». اندیشه مدیریت راهبردی. سال پنجم. شماره دوم.

مکارم شیرازی، ناصر. ۱۳۶۹٫ تفسیر نمونه. تهران. دارالکتب الاسلامیه.

متوسلی،محمود.(۱۳۷۰).سرمایه گذاری در نیروی انسانی و توسعه اقتصادی.تهران: موسسه تحقیقاتی پولی و بانکی.

مهدوی کنی، صدیقه. ۱۳۸۸٫ ساختار گزاره‌های اخلاقی قرآن با رویکرد معناشناسی. تهران. دانشگاه امام صادق علیه السلام.

ـــــــــــــــــــ. ۱۳۹۳٫ روش معناشناسی در پژوهش‌های قرآنی. تهران. دانشگاه امام صادق علیه السلام.

مصباح یزدی، محمدتقی. ۱۳۸۴٫ اخلاق در قرآن. تحقیق و نگارش محمد حسین اسکندری. قم. مرکز انتشارات آموزشی و پژوهشی امام خمینی.

مصطفوی،حسن.(۱۳۶۰). التحقیق فی کلمات قران الکریم. قم : موسسه الطباعه و النشر.

مطهری، مرتضی. ۱۳۷۲٫ آشنایی با قرآن. تهران. صدرا.

مطهری، مرتضی. ۱۳۸۰٫ ده گفتار. تهران. صدرا.

نقی پورفر، ولی الله. ۱۳۷۱٫ پژوهشی پیرامون تدبر در قرآن: زمینه‌ها، کلیدها، اصول، شیوه‌ها، مراحل، نمونه‌ها. تهران. اسوه.

Crystal. David. 1992. An Encyclopedia Dictionary of language and language. f. black well.