بررسی چالش ها ونارسایی های تولید دانش وآموزش عالی در حوزه علوم انسانی در ایران
الهه ودودی
استادیار ارتباطات،عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی واحد آشتیان
چکیده
اهمیت نقش علوم انسانی در تحقق چشم انداز بیست ساله کشور بر صاحبنظران علم وفناوری پوشیده نیست.بی تردید ارتقای تولیدات این حوزه از دانش می تواند مسیر پیشرفت عالمانه کشور را به سمت اهداف عالی نظام سیاسی کشور هموار سازد،اما خلق این نوع دانش در کشور دچار نوعی کندی است و از کاربرد آن نیز چندان رضایتی وجود ندارد .شواهد موجود بیانگر آن است که ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم اسلامی نتوانسته است سهم قابل توجهی را در تولیدات علمی در حوزه علوم انسانی به خود ارتباط دهد در همین ارتباط مطالعه نقش دانشگاه ها ومراکز آموزشی وپژوهشی کشور وعدم توجه به علوم انسانی نمایانگر این حقیقت است که نه تنها علوم انسانی جایگاه خود را در زندگی فردی وجمعی از دست داده بلکه نگرش رایج در جامعه علی الخصوص در مدیران ومسئولان نیز به این علوم یک نگرش منفی ودست دوم است.لذا در مقاله حاضر تلاش می شود تا پاسخی برای این پرسش فراهم آید که موانع ذاتی وعرضی تولید دانش در حوزه علوم انسانی در ایران چیست؟چه مسائل ومشکلات ونارسایی هایی در علوم انسانی دانشگاه ها وجود دارد ؟ و برای ارتقاء وبهبود کیفیت در علوم انسانی از چه راهبرد هایی می توان بهره گرفت؟ از همین رو این مقاله با هدف تحلیل دیدگاه نظر کارشناسان وصاحبنظران علوم انسانی در خصوص کیفیت فعالیت های تولیدات علمی ،آموزشی وپژوهشی علوم انسانی به بررسی دلایل اثر بخش نبودن آموزش عالی در این علوم وموانع تولیدات علمی در این حوزه می پردازد.لذا به منظور پاسخگویی به سوالات فوق با استخراج وتحلیل داده های حاصل از نمونه آماری مورد نظر با بهره گیری از شیوه های کیفی به بررسی جایگاه این علوم در آموزش عالی کشور ،تحلیل مشکلات ونارسایی های اثر گذار بر کیفیت آموزشی وپژوهشی وارائه راهکارهایی در جهت بهبود فعالیت های علمی وپژوهشی در این علوم نیز می پردازد.
کلید واژه ها:تولید دانش،موانع ذاتی وعرضی،آموزش عالی ،علوم انسانی
منابع وماخذ
-چیت ساز،سپیده وصحرا گرد،رحمان(۱۳۸۵).پژوهش در علوم انسانی.((کنگره ملی علوم انسانی :وضعیت امروز، چشم انداز فردا)تهران :۲۴-۲۲ اسفند.
-دوبین،رابرت.(۱۳۸۸).تئوری پردازی.ترجمه حسن دانایی فرد.تهران .نشر افکار.
-دانایی فرد ،حسن وهمکاران.(۱۳۸۷).روش شناسی پژوهش کلی در مدیریت :رویکردی جامع .تهران :نشر صفار.
-خورسندی طا،لاسکوه ،علی.(۱۳۸۵)علوم انسانی در ایران وراه های ارتقای آن .کنگره ملی علوم انسانی :وضعیت امروز، چشم انداز فردا:تهران۲۴-۲۲ اسفندماه.
-رحمان سرشت ،حسین.(۱۳۸۲).رئوس برنامه تحول در علوم انسانی واجتماعی ایران وزارت علوم ،تحقیقات وفناوری :دفتر برنامه ریزی اجتماعی ومطالعات فرهنگی.
-ریاضی ،عبدالمهدی.(۱۳۸۵)ضریب تاثیری پژوهش های علوم انسانی را بیشتر کنیم .پیشنهاد مدل تاثیر. کنگره ملی علوم انسانی : وضعیت امروز، چشم انداز فردا:تهران۲۴-۲۲ اسفندماه.
-سجادیان .سید محمد.(۱۳۸۵).نقش دانشگاه ها وموسسات آموزشی وپژوهشی در ارتقای علوم انسانی:کنگره علوم انسانی: وضعیت امروز، چشم انداز فردا:تهران۲۴-۲۲ اسفندماه.
-شمشیری،بابک.(۱۳۸۵).آگاهی بخشی ونقادی بنیادی ترین کارکردهای علوم انسانی، کنگره علوم انسانی: وضعیت امروز چشم، انداز فردا:تهران۲۴-۲۲ اسفندماه.
-صبوری،علی اکبر.(۱۳۸۱).بررسی کارنامه پژوهشی ایران در سال ۲۰۰۲ رهیافت .شماره ۲۸٫
-عزیزی.نعت الله.(۱۳۸۴)بررسی نقش وجایگاه آموزش های فنی وحرفه ای در توسعه اقتصادی ،نگاهی به تجارب کشورهای توسعه یافته ،همایش ملی جایگاه آموزش های فنی وحرفه ای .ساری.دانشگاه مازندران.۲۵-۲۴ اردیبهشت .
-عزیزی. نعمت الله.(۱۳۸۷).(تحقیقی پیرامون برنامه های مرتبط با اشتغال ،بررسی رابطه آموزش واشتغال در ایران(،مجله علمی وپژوهشی دانشگاه کردستان.سال دوم .شماره دوم.
-فیض،داوود.(۱۳۸۵).بررسی جایگاه علوم انسانی در نظام آموزشی ومدیریتی کشور و ارائه راه کارهای ارتقای آن با استفاده از مدل swot. کنگره علوم انسانی: وضعیت امروز چشم انداز فردا:تهران۲۴-۲۲ اسفندماه.
-کدیور،حسن.(۱۳۸۸).مصاحبه با ژیلابنی یعقوب .روزنامه اسلام.
-لهسایی زاده،عبدالعلی.(۱۳۸۶).موانع پژوهش در علوم اجتماعی در ایران .مجموعه مقالات نخستین سمینار آموزش عالی در ایران.تهران :انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
-هنری لطیف پور،یدالله.(۱۳۸۵).چالش های اساسی علوم انسانی در ایران با تاکید بر علم سیاست. کنگره علوم انسانی: وضعیت امروز چشم انداز فردا:تهران۲۴-۲۲ اسفندماه.
-وزیری،مژده.(۱۳۷۸).نظام برنامه ریزی در آموزش عالی ایران ویژگی ها وجهت گیری ها.پایان نامه دکترا.دانشگاه تربیت مدرس .دانشکده علوم انسانی.
-یمنی دوزی سرخابی،محمد.(۱۳۸۰).در آمدی به بررسی عملکرد سیستم های دانشگاهی .انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
-Bouiding Kenneth.E.1956:General system Theorthe skelethon of science.management science,2(3):197-208.
-The british Academy (2004),Response to the Gorern ment,s consultation paper on science and innoration:working a ten year investment framework)),30April.
-Hooker ,m(1997),the transformation of higher education in d.oblinger,and s.c.rush (eds).The learning rerolution ,Bolton ,ma:Anker publishing company ,INC Hobermas.j .(1972):knowledge and human interest.london :Heineman
-Kaghan, w, and Philips ,n ,1998;building the tower of babel:communities of practice and paradig matic pluralism in organization studies .organization 5:191-215.
-Miner ,j.b.1984.The ralidity and usefulness of theories in an emerging organizational science. Academy of management review ,9:296-306.
– Mintzberg H,2005,dereloping theory about the dereloping of theory .In ken G.smit and M.A.Hitt. the great minds in management:the process of theory dereolpment. New York :oxford university press.
– Merton , Robert K, 2001; bureaucratic structure and personality. In laym ,shofritz and paradigmatic pluralism in organization studies, 5:191:215.
– Numagami, T, 1998, the in feasibility of invariant lavs in management studies:A Reflective dialage in defense of case studies, organization scienee,9:1:15.
-sayer,A.(1992).Method in social science.London;Rutledge.
۱۰-Tsoukas,H.(2003).introduction the need for meta-theorical reflection in organization theory.
– starkey, K and Madan ,p ,2001, bridging the relevance gap:Alig ning stare bolders in the future of management researeh, british journal of management:53:526.
۱۲- Kerr ,c.(1994),Troubled times for American hidher Education :the 1990s and beyond Albany :state university of newyork press,p,51.
-Lawrencc ,paul R,1992:The challeng of problem –oriented research.Journal of management inquiry,1:139:142.
-Lankard,B,A. (1994),the place of the humanities in continuing higer education.ERIC Digest no.145.
– Weick ,Karle ,1992 ; Agenda setting in organizational beharior:Atheory focused approach, Journal of management Inquiry, 1:171-182.
– Willmot, H,2000; organization theory as acritical science?forms of analysis and new organizational forms.In H. Isoakas and coknudsen, hand book of organization theory,87-112.london:oxford university press.
-Wareham,N,(1993),To be one of us :cultural conflict, creatire democracy and education :state university of newyourk .press,p,1.