بررسی رابطه باورهای دینی و سبک‌های مقابله با استرس در دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه شهر اصفهان
نسرین چاپاری،
کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم تربیتی،
محمد باقر کجباف،
دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم تربیتی، گروه روانشناسی
حسینعلی مهرابی،
استادیار گروه روانشناسی دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم تربیتی، گروه روانشناسی
چکیده
هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه باورهای دینی با سبک‌های مقابله با استرس در دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه شهر اصفهان بود. بر این اساس، در قالب یک مطالعه همبستگی، تعداد ۴۰۹ نفر از دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه شهر اصفهان با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب و با استفاده از پرسش‌نامه‌های باورهای دینی(کشاورز و همکاران، ۱۳۸۸) و سبک‌های مقابله با استرس(پارکر و اندلر، ۱۹۹۰) ارزیابی شدند. نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین باورهای دینی و سبک‌های مقابله با استرس(مسئله‌مدار و هیجان‌مدار) رابطه معناداری وجود دارد ولی بین باورهای دینی و سبک مقابله اجتنابی رابطه معناداری مشاهده نشد؛ بنابراین، با توجه به نقش مهم دین در سلامت، اهمیت‌دادن به آن در حیطه‌های آموزش به‌ویژه در بین نوجوانان می‌تواند کمک زیادی به بهبود سلامت روانی جامعه کند.
کلیدواژه‌‌ها: باورهای دینی، سبک‌های مقابله با استرس، دانش‌آموزان دختر.
کتابنامه
احمدوند، م.ع. ۱۳۸۲٫ بهداشت روانی. تهران. دانشگاه پیام نور.
افراسیابی، م و ن. اکبرزاده. ۱۳۸۶٫ «بررسی و مقایسه شیوه‌های مقابله با استرس در نوجوانان عادی و بزهکار شهر تهران». مطالعات روان‌شناختی. سال اول، دوره ۳٫ ص ۲۰-۷٫
بورگ، والتر و گال، مردیت و گال، جویس. ۱۳۸۳. روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روانشناسی(جلد۲). ترجمه احمدرضا نصر؛ حمیدرضا عریضی؛ محمود ابوالقاسمی؛ محمدجعفر پاک‌سرشت؛ علیرضا کیامنش؛ خسرو باقری؛ محمد خیر؛ منیژه شهنی ییلاق و زهره خسروی. تهران. سمت.
جعفری، ع. ۱۳۸۸٫ «بررسی رابطه جهت‌گیری مذهبی(درونی‌ـ‌برونی) با شیوه‌های مقابله با استرس در دانشجویان». فصلنامه علوم رفتاری. سال اول، دوره اول. ص ۱۱۴-۹۱٫
دورکیم، ا. ۱۳۸۳٫ صور ابتدایی حیات دینی. ترجمه باقر پرهام. تهران. مرکز.
دیمائو، رابین و همکاران. ۱۳۷۸٫ روانشناسی سلام. ج۲٫ ترجمه سیدمهدی موسوی‌اصل؛ محمدرضا سالاری‌فر؛ مسعود آذربایجانی و اکبر عباسی. تهران. سمت.
صفورایی، م. م. ۱۳۹۰٫ «نقش اعتقادات، بینش‌ها و باورهای دینی در کارآمدی خانواده»، معرفت. سال چهارم، شماره ۱۶۳٫ ص ۶۵-۵۳٫
قدرتی میرکوهی، م. و ا. خرمایی. ۱۳۸۹٫ «رابطه دینداری با سلامت روان در نوجوانان». فصلنامه علوم رفتاری. سال چهارم، دوره ۵٫ ص۱۳۱-۱۱۶٫
کشاورز، امیر، شاه نظری، م.، کلانتری، م. ۱۳۸۸٫ رابطه بین ویژگی‌های شخصیتی با عمل به باورهای دینی در دانشجویان. دوفصلنامه علمی‌تخصصی مطالعات اسلام و روان شناسی، سال سوم، دوره۴٫ ص ۸۳-۹۶٫
کشاورز، امیر و حسینعلی مهرابی و محمد سلطانی‌زاده. ۱۳۸۸٫ پیش‌بینی‌کننده‌‌های روان‌شناختی رضایت از زندگی. فصلنامه روانشناسی تحولی (روانشناسان ایرانی)، سال ششم، شماره ۲۲، ص ۱۵۹-۱۶۸٫
نراقی، احمد. ۱۳۷۸٫ معراج‌السعاده. قم. هجرت. چاپ ششم.
نصیرزاده، ر. و ک. رسول‌زاده طباطبایی. ۱۳۸۸٫ «بررسی رابطه باورهای مذهبی با راهبرد‌های مقابله با تنیدگی در دانشجویان». افق دانش. فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی گناباد. دوره۱۵، شماره۲٫ ص۴۶-۳۶ .
Compas BE, Connor-Smith JK, Saltzman H, Thomsen A.H,Wadsworth ME. 2001. “Coping with stress during childhood and adolescence: problems, progress, and potential in theory and research”. Psychol. Bull. No 127. p 87–۱۲۷٫
Caltabiano, M.L., Sarafino, E.P., & Byrne, D. 2008. Health Psychology. (2nd ed). Australia. John Wiley & Sons Ltd.
CarverS.and Connor-Smith, J. 2010. “Personality and Coping”. Annu.Rev.Psychol.
Cicchetti, D., & Rogosch, F. A. 2002. “A developmental psychopathology perspective on adolescence”. Journal of Consulting and Clinical Psychology. Vol 70, No. 1. p 6-20.
Damon, W. 2002. Bringing in a new era in character education. Stanford, CA. HooverInstitution Press.
Endler NS& Parker JD. (1990). Multidimensional assessment of coping: A critical evaluation. Journal Pers Soc Psychol,58(5):844-54.
Frydenberg, E., & Lewis, R. 1996. “A replication study of the structure of the adolescent coping scale: Multiple forms and application of a self-report inventory in a counselling and research context”. European Journal of Psychological Assessment, No 12. p 224-235.
Grant, K.E., Compas, B.E., Stuhlmacher, A.F., Thurm, A.E., McMahon, S.D., & Halpert, J.A. 2003. “Stressors and child and adolescent psychopathology: Moving from markers tomechanisms of risk”. Psychological Bulletin. No 129. P 447-466.
Gall, T. L. 2006. “Spirituality and coping with life stress among adult survivors of childhood sexual abuse”. Child Abuse & Neglect: An International Journal. Vol 30, No.7. P 829-844.
Higgins, N. 2009. Frequency and Effectiveness of Coping Strategies in Managing Developmental Stress Among Female Adolescents. University of Canberra SubmittedSubmitted in partial fulfilment of the requirement for the degree of Bachelor of Science in Psychology (Honours).
Krause N, Van Tran, T. (1989). Stress and religious involvement among older blacks.
J Gerontol.;44(1):S4.
Koenig, H. G. 2009. “Research on Religion, Spirituality, and Mental Health”: A Review,Can J Psychiatry.Vol 54. No 5. p283–۲۹۱٫
Lazarus RS, Folkman S. 1984. Stress, Appraisal, and Coping. New York. Springer
Liber, J.M., Faber, A.W. Treffers, A., Loey ,V. Coping style.2008. “personality and adolescent adjustment 10 years post-burn”. b u rns. No 34. p775 – ۷۸۲٫
McIntosh, D., Poulin, M., Cohen S, Roxane E., Holman. 2011.”The distinct roles of spirituality and religiosity in physical and mental health after collective trauma: a national longitudinal study of responses to the 9/11 attacks”. J Behav Med.P 11-1.
McKay, J. R., Murphy, R. T., Rivinus, T. R., & Maisto, S. A. 1991.”Family dysfunction and alcohol and drug use in adolescent psychiatricinpatients”. Journal of the American Academy of Child and AdolescentPsychiatry. No 30. p 967–۹۷۲٫
Mundia,L. 2010. “Brunei Trainee Teachers’ Coping Strategies for Stressful Situations”.
International Journal of Psychological Studies.Vol 2, No 1. p 79-88.
Newton, T., & McIntosh, D.,N. 2010. “Specific Religious Beliefs in a Cognitive Appraisal Model of Stress and Coping”. The International Journal for the Psychology of Religion. No .20. P 39–۵۸٫
Ogawa, N. 2007. Stress, coping behavior and social support in Japan and the United states. A dissertation sunmitted to the faculty in partial fulfillment of the requirements for thedegree of Doctor of Philosophy.
Perng, SH.J. 2002. Life stress, approach coping, and health- rish behaviors in Taiwanes Adolescents. in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctora of philosophy (Ph.D.)in the Department of Community Health, Administrative, and Psychiatric Nursing of the College of Nursing.
Powers ,v. Cramer, J. Grubka , M. 2007. “Spirituality, life stress and affective well-being”. Journal of Psychology and Theology. Vol, 35,No 3. P 235-243.
Richards, S.P., Bergin, A. E (2005). A Spiritual Strategy for Counseling andPsychotherapy. U.S.A.: American Psychological Association.
Santrock, J. W. (2005). Adolescence. The McGraw. Hill Companies. www.Mhhe. Com/Santrockalo.
Schafer C.A, Gorsuch, R.L.(1992). Dimensionality of religion: belief and motivation as predictors of behavior. Journal of psychology and Christianity , No 11:244-254.
Trawalter, S. Richeson, J. A. & Shelton, J. N. 2009. “Predicting Behavior During Interracial Interactions: A Stress and Coping Approach”. Personality and social psychology review. Vol,13, No 4. p 243-268.
