عبدالحمید معرفی محمدی

استادیار گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان، ایران، اصفهان

 A.h.mohammadi@ase.ui.ac.ir

محمدرضا حیدری (نویسنده مسئول)

استادیار گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان، ایران، اصفهان

 m.heidari@ase.ui.ac.ir

چکیده

در این مقاله تلاش می‎شود تا به این پرسش اساسی پاسخ داده شود: «آیا بحران‎های ناشی از زیرسیستم اقتصادی ایران به گونه‌ای در زیرسیستم سیاسی مدیریت می‌شود که به یک نظم پایدار در کل سیستم اجتماعی برسیم؟». برای پاسخ به این پرسش، الگوی هابرماس در تحلیل بحران در سیستم سرمایه‎داری را مبنای کار خود قرار می‌دهیم و می‎کوشیم آن را برای تحلیل اقتصاد سیاسی ایران به کار بگیریم. در الگوی هابرماس زیرسیستم جامعه‎ای-فرهنگی در تعامل با دو زیرسیستم سیاسی- اداری و اقتصادی بررسی می‌شود؛ به طوری که بحران مشروعیت، حاصل کاستی هر یک از زیرسیستم‌ها و اخلال در سایر زیرسیستم‌هاست. ازآنجاکه توزیع رانت نفت مبنای عملکرد زیرسیستم سیاسی- اداری در اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی ایران است، شاهد اخلال در دیگر زیرسیستم‌ها و انباشت سیستمی بحران در اقتصاد هستیم. راهبرد پیشنهادی این مقاله برای برون‌رفت از مارپیچ انباشت سیستمی بحران در اقتصاد ایران تدوین سیاست‎های کلی اصل ۴۵ قانون اساسی است.

کلیدواژگان: اقتصاد سیاسی، رانت،‌ هابرماس،‌ بحران مشروعیت، اصل ۴۵ قانون اساسی.

منابع

پیوزی، مایکل (۱۳۹۰). یورگن هابرماس. ترجمه احمد تدین. تهران: هرمس.

موسوی خمینی، سیدروح‌الله (۱۳۸۰). البیع. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام;.

روشه، گی (۱۳۹۱). جامعه‎شناسی تالکوت پارسونز. ترجمه عبدالحسین نیک‎گهر. تهران: نشر نی.

درخشان، مسعود (۱۳۶۳). نظام‌های اقتصادی. جزوه درسی دانشگاه امام صادق۷٫

معرفی محمدی، عبدالحمید (۱۳۹۶). تعارض سیاست‎های رشد و بازتوزیع در اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی ایران، پژوهشنامه علوم سیاسی. ۱۲(۴): ۱۶۵-۲۰۲٫

Farzanegan, M. R. (2009). Political Economy of Natural Resources and Governance in Iran: An Empirical Investigation, (Unpublished doctoral dissertation), TECHNISCHE UNIVERSITÄT DRESDEN, Germany.