نونا مومنی (دکتری مدیریت رفتاری)

دکتر رضا اکبریان (دانشیار)

چکیده

رویکرد اثبات گرایی بر مبنای رویکرد تجربی است. این رویکرد سال هاست بر حوزه های مختلف علوم غالب و حاکم است و گسترۀ آن به حدی است که بسیاری آن را مترادف با علم می دانند. اثبات گرایان معتقدند علم بهترین راه دستیابی به حقیقت است و هیچ فعالیت فکری، علمی قلمداد نمی شود، مگر از رهگذر منطق اثبات گرایی. اما سالها تجربه این رویکرد اثبات کرده است با تکیه صرف بر رویکرد اثبات گرایان که متکی بر دیدگاه تجربی و عینی است، نمی توان به حقیقت دست یافت. این مهم ضرورت تحقیق در مورد رویکردی علمی را نشان می دهد که بتواند نواقص رویکرد اثبات گرایی را برطرف کند و علم را به کمال برساند. در این راستا، مؤلفان با تکیه بر رویکردی فلسفی به تبیین دیدگاه فیلسوفان اسلامی و رویکرد آنان به علم می پردازند. در این میان از رویکرد استاد علامه طباطبایی بهره گرفته شده است. علامه طباطبایی فیلسوف اسلامی است که با تکیه بر استدلال های منطقی و قیاسی دیدگاه خود را در مورد مبانی علم بیان و در مورد چگونگی کمال آن بحث می کند. با تکیه بر مبانی و استدلال های علامه طباطبایی و با بهره گیری از تحلیلی های منطقی و قیاسی، این مهم بدست آمد که برای ورود به علم و بهره گیری از آن نیازمند پشتوانه دین و اخلاق دینی هستیم که در رویکرد اثبات گرایی نادیده گرفته می شود. همچنین، برای دستیابی به شناخت کامل، نیازمند حوزه هایی فراتر از حوزه علم تجربی هستیم و نمی توان صرفأ بر رویکرد های تجربی (و به طور کلّی حصولی) تکیه کرد.

واژگان کلیدی: دین، اخلاق دینی، علم حصولی، علم حضوری، علم دینی

منابع

1. اکبریان، رضا (۱۳۸۶). حکمت متعالیه و تفکر فلسفی معاصر. انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا. چاپ اول تابستان ۱۳۸۶٫
2. اکبریان، رضا (۱۳۸۶). مناسبات دین و فلسفه در جهان اسلام، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، چاپ اول ۱۳۸۶٫
3. اکبریان، رضا (۱۳۸۸). جایگاه انسان در حکمت متعالیه ملاصدرا، نشر علم ، چاپ اول.
4. جوادی آملی،عبدالله، تفسیر موضوعی قرآن کریم: شناخت شناسی در قرآن، مرکز مدیریت حوزۀ علمیۀ قم، چاپ اول، بهمن ۱۳۷۰
5. جوادی آملی، عبدالله، تفسیر موضوعی قرآن کریم: معرفت شناسی در قرآن، مرکز نشر اسراء، چاپ دوم، زمستان ۱۳۷۹٫
6. جوادی آملی، عبدالله، تفسیر موضوعی قرآن کریم، مبادی اخلاق در قرآن، مرکز نشر اسراء، چاپ سوم، زمستان ۱۳۷۹٫
7. حسن زاده آملی، حسن، معرفت نفس: دفتر سوم، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی، ۱۳۶۲٫
8. طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، مترجم: استاد سید محمد باقر موسوی همدانی، ناشر؟؟
9. طباطبایی سید محمد حسین (۱۳۶۰). بررسی های اسلامی، جلد ۳٫ انتشارات هجرت. چاپ اول ۱۳۶۰٫
10. طباطبایی، سید محمد حسین، اسلام و انسان معاصر، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، زمستان ۱۳۸۲٫
11. طباطبایی، سید محمد حسین، شیعه در اسلام، ناشر دارالتبلیغ اسلامی، ۱۳۴۸٫
12. طباطبایی، سید محمد حسین، اسلام و اجتماع، پیام السلام، (بی تا).
13. طباطبایی، سید محمد حسین و ناصر مکارم شیرازی، وحی یا شعور مرموز، ناشر دارالفکر.
14. طباطبایی، سید محمد حسین، طریق عرفان: ترجمه و شرح رساله الولایه، انتشارات بخشایش، چاپ اول ۱۳۸۱٫
15. دانایی فرد، حسن، الوانی، سید مهدی و آذر، عادل، روش شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع، انتشارات صفّار، چاپ اول، ۱۳۸۳٫
16. هچ، ماری جو، نظریه سازمان: مدرن، نمادین و تفسیری پست مدرن، مترجم: دکتر حسن دانایی فرد، نشر صفار، چاپ دوم، ۱۳۸۶٫
17. Easterby-Smith Mark, Thorpe Richard, Lowe Andy. (2002). Management Research. Sage Publication, Second edition.
18. Neuman, W. Lawrence (2000) Social Research Methods: qualitative and quantitative approaches, A Pearson Education Company, fourth edition.
19. Donaldson, Lex. (1996) For Positivist Organization Theory. Sage Publication. First published.
20. John, Duberley Joanne, and Johnson. Phil, Organization Theory: Challenges and Perspectives, Pearson Education Limited, First published 2007.