حسینعلی مهرابی،

استادیار گروه روان شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان

مهرداد کلانتری،

استاد گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان

چکیده

در راستای ارزیابی سنجش رضایت از زندگی از دیدگاه اسلام، در این پژوهش به ساخت و هنجاریابی «مقیاس رضایت از زندگی با رویکرد اسلامی» پرداخته شد؛ بر این اساس، ضمن مرور کتب دینی، ۳۸ گویه استخراج و پرسش‌نامه اولیه تنظیم شد. در قالب یک طرح پیمایشی‌ـ‌توصیفی، تعداد ۱۰۰ نفر از دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه اصفهان انتخاب و با استفاده از این مقیاس ارزیابی شدند.

محاسبه تعیین روایی این مقیاس به‌شیوه شناسایی عوامل بنیادین و همبستگی مقیاس‌ها با نمره کل نشان داد این مقیاس دارای چهار عامل به نام‌های «احساس رضایت»، «سلوک رضایتمندانه»، «اعتقاد به خدا» و «امید به آینده» بود که همگی دارای همبستگی‌های مثبت و معنادار بالایی با نمره کل مقیاس هستند(۰۱/۰p<). محاسبه پایایی به شیوه آلفای کرونباخ هم نشان داد آلفای کل مقیاس برابر با ۸۸/۰ است. ضریب آلفای مقیاس اول برابر با ۸۰/۰، مقیاس دوم برابر با ۷۳/۰، مقیاس سوم برابر با ۸۰/۰ و مقیاس چهارم برابر با ۵۷/۰ بود. مقایسه نمرات دانشجویان دختر و پسر هم در این مقیاس نشان داد میانگین نمرات دختران دانشجو در مقیاس‌های اعتقاد به خدا و احساس رضایت و کل مقیاس به‌طور معنی‌داری بیش از دانشجویان پسر بود(۰۵/۰p<).

نتایج نهایی این تحقیق نشان می‌دهد مقیاس رضایت از زندگی اسلامی دارای روایی و پایایی مطلوبی است و قابلیت استفاده در فعالیت‌های پژوهشی و مداخله‌ای را دارد.

کلیدواژه‌ها: مقیاس‌های دینی، رضایت از زندگی، دانشجویان.

کتاب‌نامه

آذربایجانی، مسعود. ۱۳۸۲٫ مبانی نظری مقیاس‌های دینی. تهران. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

سلطانی‌زاده، محمد. ۱۳۸۴٫ «بررسی رابطه بین لذت جسمانی و هیجان‌طلبی با سلامت ذهن در دانشجویان دانشگاه اصفهان». پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی. دانشگاه اصفهان. دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی.

شهبازی، آ. ۱۳۷۵٫ «بررسی رابطه جهت‌گیری مذهبی درونی و برونی و سلامت روان». پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی. دانشگاه آزاد اسلامی. واحد رودهن.

کشاورز، امیر؛ حسینعلی مهرابی و محمد سلطانی‌زاده. ۱۳۸۸٫ «پیش‌بینی رضایت از زندگی بر‌اساس سلامت روانی، سبک‌های مقابله با تنیدگی و بازخوردهای مذهبی». روان‌شناسی تحولی. سال ششم. شماره ۲۲: ص۱۶۹-۱۵۹٫

Adler, M. G. and Fagley, N. S. 2005. “Appreciation: Individual differences in finding value and meaning as a unique predictor of subjective well-being”. Journal of personality. 73, p 412-425.

Hong, S., & Giannakopoulos, E. 1994. “The relationship of satisfaction with life to personality characteristics”. The Journal of Psychology. 128, p 547-558.

Larson, R. 1978. “Thirty years of research on the subjective well-being of older Americans”. Journal of Gerontology. 33.p 109-125.

McClure, R. F., & Loden, M. 1982. “Religious activity, denomination membership and life satisfaction”. Psychology. 19. p 12-17.

Myers, D. G., & Diener, E. 1995. “Who is happy?” Psychological Science. 6. P 10-19.

Neto F. 1995. “Predictors of satisfaction with life among second generation migrants”. Social Indicators Research. 35. p 93-116.

Poloma, M. M., and Pendleton, B. F. 1990. “Religious domains and general well-being”. Social Indicator Research. 22. p 255-276.