نجمه کیخا

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی. تهران. ایران.

Najmeh_keikha@yahoo.com

چکیده

در نوشتۀ حاضر گرایش‌های اخلاقی مهمی معرفی می‌شوند که در بحث اخلاق سیاسی مورد توجه قرار می‌گیرند و سپس دربارۀ مسائلی مانند اینکه اخلاق سیاسی نظام سیاسی ما چه باید باشد، کدام الگو و نظریۀ اخلاق سیاسی با جامعۀ ما سازگارتر است و چگونه باید این الگو را پیاده کرد، بحث می‌شود. برخی از این الگوها در سنت دینی، ایرانی و فلسفی ما وجود داشته‌اند و برخی حاصل مسائل و تحقیقات اخلاقی جدید است که ترجمه شده و به کشور ما نیز راه یافته‌اند. درواقع، این پژوهش سعی می‌کند نشان دهد که چگونه این دو گونه از نظریات در فضای فکری ما تأثیر نهاده‌اند و با چه ترکیبی می‌توان به نظریۀ اخلاقی مطلوب در نظام سیاسی دست یافت. دیدگاه مختار در این نظریه اخلاق سیاسی حرفه‌ای است که از اخلاق فضیلت‌گرا سیراب می‌شود. این نظریه بیشترین همخوانی را با سنت فکری ما دارد و همچنین، مشکلات دیدگاه سنتی را نیز برطرف می‌کند.

کلیدواژه‌ها:

اخلاق سیاسی، اخلاق حرفه‌ای، اخلاق هنجاری، اخلاق فضیلت‌، نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران.

کتابنامه

امام خمینی، روح‌الله. ۱۳۶۱٫ صحیفۀ امام. تهران: سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی.

ـــــــــــــــــــــ. ۱۳۶۹٫ صحیفۀ انقلاب. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

ـــــــــــــــــــــ. ۱۳۷۱٫ شرح چهل حدیث. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی.

خامنه‌ای، سید علی. ۱۳۹۰٫ «خطبه‌های نماز جمعۀ تهران». سایت http://farsi.khamenei.ir/speech-.content?id=18923

ـــــــــــــــــــــ.. ۱۳۸۱٫ «بیانات در دیدار اعضای ستادهای نماز جمعه». ۵/۰۵/۱۳۸۱٫ farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=1009&npt=1

ـــــــــــــــــــــ.. ۱۳۸۸٫ «حقوق افراد در رسانه ها». ۲۹/۰۶/۱۳۸۸٫ سایت https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=22977

خزایی، زهرا. ۱۳۸۶٫ «اخلاق کاربردی: ماهیت، روش‌ها و چالش‌ها». پژوهش‌های فلسفی کلامی. دورۀ ۹٫ پاییز. شمارۀ ۳۳٫

ریچلز، جیمز. ۱۳۸۸٫ فلسفۀ اخلاق. ترجمۀ آرش اخگری. تهران: حکمت.

قراملکی، احد. ۱۳۹۷٫ درآمدی بر اخلاق حرفه‌ای. قم: مجنون.

کیخا، نجمه. ۱۳۹۶٫ «سیاست اخلاقی در اندیشۀ امام خمینی». فصلنامۀ اندیشۀ سیاسی اسلام. زمستان. شمارۀ ۱۴٫

ــــــــــــ‌. ۱۳۹۷٫ مناسبات اخلاق و سیاست در حکمت متعالیه. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

محمودیان، محمدرفیع. ۱۳۸۰٫ اخلاق و عدالت. تهران: طرح نو.

میرخلیلی، سید جواد. ۱۳۹۷٫ انقلاب اسلامی و توسعۀ علوم انسانی و اسلامی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

نیگل، تامس. ۱۳۹۳٫ اخلاق‌شناسی. ترجمۀ جواد حیدری. تهران: نگاه معاصر.

هارت، هربرت. ۱۳۹۷٫ قانون، آزادی و اخلاق (درآمدی به فلسفۀ حقوق کیفری و عمومی). ترجمۀ محمد راسخ. تهران: نشر نی.

Walzer, Michael. 1973. “the Problem of Dirty Hands“. Philosophy & Public Affairs. Vol. 2. No. 2 (winter).