حسین حیدرپور؛

مدرس دانشگاه، مدیر فرهنگی بسیج ادارات کل استان خراسان شمالی

چکیده

مطالبات مقام معظم رهبری از علوم انسانیِ رایج با تعابیری چون”حقیقتا بنده راضی نیستم؛ این علوم بر مبانی متعارض با قرآنی و اسلامی بنا شده و دارای سه عیب عمده”نگاه مادی، ترجمه ای بودن، عاری از مبانی قرآنی است؛ واین که؛ ما هنوز خیلی فاصله داریم تا آنجایی که باید برسیم؛ واین که، امروز اگر براى علم مجاهدت نکنیم، فرداى ما فرداى تاریکى خواهد بود؛ مشکل را هشدار داده و این که مساله چیست؟ وچه باید کرد؟ نیز تبیین فرموده اند و با تعابیرگوناگون و درمقاطع مختلف به ابعاد مساله توجه داده و حجّت را بر متولیان امر تمام کرده اند.

اما آن چه این تحقیق در پی کشف آن است این است که: علیرغم این که، منابع کافیِ اسلامی در اختیار داریم، اما فاقد روش استخراج محتوا از منابع ایم. با علم به این که”مبانی، روش، هدف و سرفصل های این علوم بر اساس تفکر غربی و متعارض با اسلام بوده؛ ولی فاقد روش و فرآیندِ تغییر و تحول در این مؤلفه ها هستیم. برگزاری کرسی های آزاد اندیشی و جلسات نقد را ضرورتی برای تحول می دانیم، ولی نه محیطی برای این مهم آماده داریم و نه این که روشی برای نقد. اقدام هایی هم که تا کنون صورت گرفته است، یا بدون نقشه و روش بوده و یا این که به صورت جزیره ای عمل می شده است. بدلیل فقدانِ نقشه جامع و عدم وجودِ راه و روشی واحد، هنوز به انتظارات مقام معظم رهبری جامه عمل پوشانده نشده است. این تحقیق، در حد بضاعتِ نویسنده سعی در رفع نواقص مورد اشاره داشته و با ارایه چرخه ی دوازده مرحله ای،شامل:(بصیرت افزایی، ایجاد دغدغه، هدف گذاری، تهیه نقشه بر اساس معیارهای اسلامی،تشکیل جبهه فرهنگی و تعیین وظایف،شناسایی موانع و بی راهه ها،تقویتِ شاخص های توانمندسازی،سرمایه گذاری، تعیین ویژیگی های تولید علوم انسانی اسلامی و…) به تدوین”فرآنید تولید علوم انسانی اسلامی” پرداخته است.

این تحقیق با محور قرار دادن بیانات رهبری؛ اقدام به طراحی فرآیند اجرایی نموده و بر اساس یک ساختار اجرایی چهارمرحله ای، شامل:”فضاسازی ذهنی؛ فضاسازی محیطی؛ تهیه روش و نرم افزار تولید و تجاری سازی علم” به آن شکل عملیاتی بخشیده است. در ضمن این تحقیق با پیشنهادِ اضافه شدن دو واحد درسی با عنوان” نقد علوم انسانی” به سرفصل های دانشگاهی با بهره گیری از تجربه ی موفق دو واحد درس مبانی دفاع مقدس و نیز بهره گیری از تجربه ی موسسه امام خمینی(ره) در تدوین سرفصل های علوم انسانیِ اسلامی؛ متولیان امر را به داشته ها ی بومی متوجه ساخته است.

کلمات کلیدی: بصیرت افزایی، ایجاد دغدغه؛ انتظارات رهبری، تقسیم کار و تعیین وظایف، شناسایی موانع تولید، ویژیگی های تولید علوم انسانی، فرآیندهای اجرایی، فرآیند تولید علوم انسانی اسلامی.

منابع:

• قرآن کریم
• نهج البلاغه
• امام راحل،صحیفه نور، ج ۱۰ ص ۷۹- ج ۱۷ ص ۳۲۲
• میرباقری، سیدمهدی، گفتارهایی پیرامون تحول در علوم انسانی، فرهنگستان علوم اسلامی
• ماهنامه آموزشی اطلاع رسانی معارف شماره ۸۶، ویژه اساتید و گروه های معارف
• رهبری، سیاستهاى کلى برنامه پنـجم توسعه ج.ا.ا؛ بند۹؛سال ۲۱/۱۰/۱۳۸۷
• ناصر بروجردی،مطالبات مقام معظم رهبری در موضوع علوم انسانی، موسسه فرهنگی فجر،تابستان۸۹
• کیهان فرهنگی، ماهنامه تخصصی علوم انسانی،شماره ۲۹۶و۲۹۷سال ۲۸ ،بیانیه سیزدهمین اجلاس سالانه بسیج
• ماهنامه معارف شماره ۸۶؛ بیانیه پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
• ماهنامه معارف شماره ۸۶؛ بیانیه فرهنگستان علوم اسلامی قم
• چیستی تحول در علوم انسانی، مجموعه دیدکاها پیرامون تحول در علوم انسانی، ۱۸/۱۲/۱۳۸۹
• پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، خلاصه نتایج همایش” بومی و اسلامی سازی علوم انسانی”
• پایگاه فرهنگستان علوم اسلامی