محمود اصفهانیان دانش آموخته کارشناسیارشد روانشناسی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، ایران، قم mahmod83225@gmail.com احمدرضا فامیل دردشتی دانشآموخته خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و دانشجوی دکتری قرآن و علوم روانشناسی جامعهالمصطفی، ایران، قم Porsesh.ahmad.reza@gmail.com چکیده یکی از مسائلی که در راستای انتقاد به نظام حقوقی– فقهی اسلام مطرح میشود، مسئله […]
بررسی الگوی تحلیل مسیر ابعاد دینداری و سلامت روانی
سوسن علیزاده فرد استادیار گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران، Salizadehfard@gmail.com چکیده هدف از این پژوهش بررسی سلامت روان و ابعاد دینداری (شناخت، باور، عواطف و التزام به وظایف دینی) و طراحی مدل علّی بین آنهاست. به این منظور گروه نمونه ۱۵۰۰ نفری از دانشجویان با روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شد. اطلاعات با […]
سرزندگی شهر اسلامی در راستای مدریت پایدار شهری
امیررضا خاوریان گرمسیر دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه یزد مهدی علیان دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه یزد محمدرضا رضایی استادیار و عضو هیئت علمی گروه جغرافیا دانشگاه یزد رامین چراغی دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس چکیده شهر، تنها یک سکونتگاه نیست، بلکه […]
نقش ادبیات و حکمت اسلامی در تکامل صور معماری و شهرسازی ایران
سیده حمیده شعبانی، دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی شیراز سیدابراهیم حسینی، کارشناس ارشد طراحی شهری، دانشگاه تربیت مدرس تهران ندا بلانیان، دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز غزاله عباسیان، کارشناسی ارشد تکنولوژی معماری، دانشگاه هنرهای زیبا تهران چکیده بنیانهای فکری و زیرساختهای فلسفی، همواره پایۀ شکلگیری هنر بوده است. معماری […]
نقش مساجد محلهای بر رفتار شهروندان
حامد بیتی، کارشناس ارشد معماری، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز سیامند پناهی، کارشناس ارشد معماری ـ معماری اسلامی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خسروشهر چکیده از زمان صدر اسلام و جاری شدن الگوی ایدهآل زندگی در جامعۀ اسلامی، مسجد همواره بهعنوان کانون اصلی جامعۀ اسلامی شناخته شده است و علاوه […]
عملکرد انجمن علمی هنر اسلامی ایران مبتنی بر مدل توسعۀ درونزا
سید غلامرضا اسلامی، دکترای معماری و دانشیار دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران اعظم اصلانی سنجدری، کارشناسی ارشد پژوهش هنر و مدرس دانشکدۀ سما دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن فاطمه بلاش، کارشناسی ارشد پژوهش هنر و مدرس دانشگاه فنیوحرفهای قزوین چکیده بررسی، تبیین و رفع چالش در هر زمینۀ تاریخی و جغرافیایی نیازمند […]
رویکرد حکمی به تعریف چیستی هنر اسلامی
محمد جواد مهدوینژاد، دانشیار دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس سیما رضائی آشتیانی، دانشجوی دکتری معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید رجایی چکیده تئوریهای گوناگون، تعاریف متنوعی را بهمنظور تبیین هنر اسلامی ارائه کردهاند که اغلب جنبههای مادی و ظاهری موضوع را مورد توجه قرار دادهاند. در این میان، مقالۀ حاضر «رویکرد […]
تجلی فرهنگ در فضاهای معماری ایرانی ـ اسلامی با تأکید بر سلسلهمراتب فضایی مجموعۀ زندیۀ شیراز
سارا بهمنی کازرونی، کارشناسی ارشد معماری، دانشکدۀ هنر و معماری، کمالالملک نوشهر محمدرضا پورجعفر، استاد دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس تهران چکیده در کشورهای دارای تمدن، از گذشته تاکنون، فرهنگ از اهمیت زیادی برخوردار بوده است. در شهرهای معاصر برای استمرار فرهنگ در جامعه، مکانهایی با نام فرهنگسرا ساخته شده است که […]
الگوی اسلامی آموزش و مفهوم رضایتمندی در طراحی معماری مدارس ایرانی
حمیدرضا عظمتی، استادیار دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران سعید نوروزیان ملکی، عضو هیئت علمی گروه معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران سمیه پورباقر، کارشناس ارشد معماری، دانشکده مهندسی معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران چکیده معماری یکی […]
مقایسۀ تطبیقی نظریههای شاخص در تعریف چیستی هنر اسلامی
محمد جواد مهدوینژاد، دانشیار دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس الهه ایمانی، دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشگاه تربیت مدرس چکیده بعد از ظهور اسلام، این دین از نظر اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بر جامعهها تأثیر گذاشت. هنر نیز تحت تأثیر این دین در این جامعهها دچار تغییر و تحولاتی شد و با […]
جایگاه حس تعلق در شهر اسلامی ـ ایرانی با تأکید بر محلّه
سیما بستانی، دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر، گروه معماری، دانشگاه تربیت مدرس تهران مهدی حقیقتبین، استادیار گروه معماری، دانشگاه تربیت مدرس چکیده شهر و روابط موجود در آن بهعنوان پیشرفتهترین مجتمع زیستیِ بشر، اثرات بیبدیلی بر هویّت ساکنان خود دارد. در سدههای معاصر، روند شهرسازی در ایران دچار تقلید از انگارههای غربی و پدیدۀ […]
تحلیل پیدایش شهر امن از منظر اسلام
حمیدرضا صارمی، استادیار گروه شهرسازی، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس تهران چکیده اندیشۀ ترسیم شهر امن از دیدگاه اسلام، پژوهشی نو و بنیادی در تحقق حذف عوامل پیدایش ناامنی و بسترسازی برای بروز و ظهور امنیت در شهر است. تحول و رشد علم و تکنولوژی با همۀ تغییرات مثبتی که به وجود […]
زمان و مکان قدسی در هنر عاشورایی
دکتر امیر حسن ندایی، استادیار دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس چکیده دو مفهوم زمان و مکان مفاهیمی هستند که وابسته به یکدیگر بهنظر میرسند. گاهی یک مکان بهدلیل واقعهای تاریخی یا حضور فردی در آن یا اعتقادات خاصی که نسبت به آن وجود دارد، مکانی مقدس میشود. این نکته در مورد زمان نیز صدق […]
بازشناخت شهرسازی مکتب اصفهان بر پایه نظامات حکمی هنر اسلامی
مهدیه عابدی پژوهشگر دوره دکتری شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران نسیم خانلو عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق الهام رضوی پژوهشگر دوره دکتری معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز سید امیر سامان اوالی کارشناس ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال […]
نقش نشانههای شهری و نمادها در تقویت هویّت ایرانی ـ اسلامی در شهرسازی معاصر
علیاکبر تقوایی، دانشیار گروه معماری، دانشگاه تربیت مدرس تهران غزاله فتوحی، دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر، دانشگاه تربیت مدرس تهران محسن رستمی، کارشناس ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، پژوهشگر و مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی تهران چکیده شهر علاوه بر رفع نیازهای فیزیکی نظیر اقامت و اشتغال شهروندان، باید توانایی پاسخگویی به نیازهای روحی، […]
بررسی چگونگی نفی فردیت در آثار معماری اسلامی دوران قاجار (براساس میزان ظهور اسامی معماران و سازندگان بر روی ابنیه)
محمدرضا لیلیان، استادیار گروه معماری واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران و عضو باشگاه پژوهشگران جوان واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران محمد جواد مهدوینژاد، دانشیار گروه معماری، دانشکدۀ هنر، دانشگاه تربیت مدرس تهران حمیدرضا صارمی، استادیار گروه معماری واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران چکیده در مبانی و مفاهیم معماری […]
مطالعه تلویزیون از منظر زیباییشناسی
دکتر اصغر فهیمیفر، عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس چکیده تلویزیون یکی از مهمترین رسانههای ارتباطات جمعی است که بهخصوص در چند دهه اخیر درباره آن مطالعات زیادی انجام شده است. یکی از رویکردهای مهم در این مطالعات، رویکرد زیباییشناسی بوده که مطمح نظر این مقاله است. در مقاله به […]
دیدگاه فلاسفه و اندیشمندان مسلمان دربارۀ شهر آرمانی
حسین سلطانزاده، دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی چکیده کالبد هر شهر بازتاب پدیدهها و عوامل بسیار متنوعی است که در یک دستهبندی کلی، آنها را میتوان به دو گروه طبقهبندی کرد: نخست، پدیدههای محیطی و مادی مانند بستر طبیعی و جغرافیایی شهر، اقلیم، مصالح، فنون اجرایی و تکنولوژی، شمار جمعیت ساکنان شهر […]
بررسی فرایند خلق معانی و بیانِ مضامین عرفانی در شهر اسلامی (نمونه موردی: اصفهان عصر صفوی)
فرزانه فرشیدنیک، دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکدۀ هنر و معماری ، دانشگاه تربیت مدرس تهران دکتر رضا افهمی، استادیار گروه پژوهش هنر، دانشکدۀ هنر و معماری ، دانشگاه تربیت مدرس تهران دکتر مجتبی انصاری، دانشیار گروه معماری، دانشکدۀ هنر و معماری ، دانشگاه تربیت مدرس تهران چکیده در عصر صفوی و در مکتب اصفهان، […]
بازتعریف محتوای متون تاریخ هنر بر اساس آموزههای اسلامی
یحیی نوریان کارشناسی ارشد معماری، دانشکدۀ هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس تهران دکتر محمد جواد مهدوینژاد استادیار دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس تهران چکیده تاریخ هنر و تمدن از مهمترین دانشهای تأثیرگذار بر فرآیند خلق آثار هنری هستند. متون تاریخنگاری که محصول تحلیل اسناد تاریخی توسط تاریخگر و تحت تأثیر جهانبینی […]
شهر ایرانی ـ اسلامی بهمثابه متن؛ مبانی تاریخی ـ نظری ایجاد الگویی برای خوانش جامعهشناسانۀ شهر و اجزای آن
آریو ناصریان، دانشجوی دوره دکتری معماری، دانشگاه ساپینزا، رم، ایتالیا چکیده تمدن بشری به جز در بستر شهر و معماریِ شهری، غیرقابلتصور است و شناخت هویت و ماهیت جوامع بشری نیز از جمله مسائلی است که همواره محل منازعه بوده و این جز در بستر محیط مصنوع، یعنی شهر، که محل بودِ انسان است، […]
«نوع ادبی» و چالش اقتباس نمایشی در یک روایت اسلامی (شرحی بر جلوههای روایی حکایات «فرج بعد از شدّت» و جایگاه آن در تاریخ ادبیات عرب)
سعید خواجه افضلی، دانشجوی ادبیات نمایشی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس محمد جعفر یوسفیان کناری، استادیار ادبیات نمایشی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، چکیده در این مقاله تلاش شده است تا با پرداختن به جلوههای روایتگری منحصربهفرد حکایات فرج بعد از شدت نوشته قاضی تنوخی(قرن چهارم هجری)، وجهی از […]
ارزیابی و سنجش عدالت فضایی در ارائه خدمات شهری در شهرهای اسلامی با استفاده از روشFA (مورد پژوهشی: شهر سبزوار)
علیاکبر تقوایی، دانشیار و عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری تربیت مدرس، هادی رضایی راد، دانشجوی دکترای شهرسازی، دانشکده هنر و معماری تربیت مدرس چکیده یکی از مهمترین پیامدهای رشد شتابزده شهرها و توسعه فیزیکی بدون برنامهریزی آنها در دهههای اخیر، برهمخوردن نظام توزیع مراکز خدمات شهری و بهوجودآمدن نابرابری اجتماعی شهروندان از […]
بازتاب اندیشههای نشانهشناسی در خوانش معماری مساجد معاصر تهران
امیرمسعود دباغ، دکترای معماری، مدرس دانشگاه شهید رجایی تهران، چکیده امروزه طراحی مسجد در کشورهای اسلامی طراحان را با دو چالش کلیدی مواجه میکند: از یکسو، اندیشهها و مفاهیم مربوط به سنت اسلام و ازسویدیگر، اندیشههای فرامدرن دهکده جهانی نشانههای طرح را به سمت خود معطوف میکنند. نشانهشناسی دانشی است که با قرائت هر […]
نقد الگوهای حاکم بر مفهوم معماری توسعهیافته در کشورهای اسلامی
خسرو دانشجو، استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس ثریا رستمی، کارشناس طرح و برنامه سازمان بوستانها و فضای سبز شهرداری کرج محسن رستمی، کارشناس ارشد معماری، پژوهشگر و مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی تهران غزاله فتوحی، کارشناسی ارشد معماری منظر، دانشگاه تربیت مدرس چکیده توسعه امروزی غرب فرایند یک پروسه تاریخی […]
زیبایی و زیباییشناسی در هندسه معرفتی قرآن مجید
دکتر مجید قدمی، دکترای تخصصی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه آموزش و پرورش مائده پورفتح اله، کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه تربیت مدرس، چکیده بازاندیشی در علوم انسانی و تلاش برای پایهریزی علوم انسانی اسلامی موضوعی است که اهمیت بسزایی دارد؛ تحقق آن بدون شناخت مفهوم زیبایی و زیباییشناسی در هندسه معرفتی قرآن مجید امکانپذیر نیست. […]
مبانی احقاق حقوق شهروندی در نهجالبلاغه
عبدالرضا پاکشیر، استادیار بخش شهرسازی دانشگاه شیراز سپیده برزگر، دانشآموختۀ برنامهریزی شهری، دانشگاه شیراز چکیده امروزه مفهوم شهروندی و اهمیت نقش آن در تحقق پذیری جامعۀ فعال مدنی به یکی از موضوعات بااهمیت در تمامی حوزه های علوم انسانی تبدیل شده است. با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، قانون اساسی کشور بر مبنای قوانین اسلامی […]
مطالعه تطبیقی اندیشههای شیخ اشراق و معماری شیوه اصفهانی
دکتر محمدباقر خسروی، استادیار گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری، مهندس معین آقاییمهر، کارشناس ارشد معماری، گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه محمد خیاط زنجانی، دانشجوی دکترای حکمت متعالیه، ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ چکیده اندیشههای شیخ اشراق در راستای احیای فلسفه اسلامی در جهان اسلام از جایگاه والایی […]
بررسی مؤلفههای زیباییشناسی حروفنگاری در مُهر با ذکر «لا اِلهَ الّا الله المَلِکُ الحَق المُبین…»
منصور مهرنگار، استادیار و عضو هیئت علمی گروه گرافیک دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس تهران سید حسن سلطانی، استادیار و عضو هیئت علمی گروه انیمیشن، دانشگاه هنر تهران راضیه چیتی، کارشناس ارشد پژوهش هنر دانشکدۀ هنر ادیان و تمدنها، دانشگاه هنر اصفهان چکیده در این نوشتار به بررسی مؤلفههای زیباییشناسی در حروفنگاری[۱] […]
نسبت اندیشۀ اسلامی و خلق آثار فاخر در معماری معاصر ایران
محمد جواد مهدوینژاد، دانشیار دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس شیما کشوری فرد، کارشناسی ارشد معماری، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات چکیده خانه یکی از ارکان اصلی فضایی در حیات جامعۀ ایرانی و از مباحث مهم معماری ماست. نگاهی گذرا به معماری خانههای تاریخی، نشانگر جایگاه کیفی […]