جواد ایروانی[۱] [۱] – استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی چکیده علوم انسانی رایج، به طور عمده محصول تلاش اندیشمندان غربی است که بر پایه مبانی جهان بینی و انسان شناختی نظام لیبرال سرمایه داری شکل گرفته است. اصولی همچون دئیسم، ناتورالیسم، اومانیسم، فرد گرایی و […]
اصول و مبانی روش شناسی اجتماعی قرآن
فاطمه امین پور[۱] [۱]. کارشناسی ارشد جامعه شناسی از دانشگاه باقرالعلوم(ع) چکیده روش شناسی از مباحث پایه و اساسی است که در فرایند تولید علوم انسانی و اجتماعی، نخستین و ابتدایی ترین مرحله به شمار می رود. در حوزه علوم اجتماعی با روشهای مختلف شناخت اجتماعی مواجه هستیم که کاملاً غربی بوده و مبتنی بر […]
انحلال مسئله علم دینی در دیدگاه آیهالله جوادی آملی
سید محمد تقی موحد ابطحی[۱] [۱] . دانشجوی دکتری فلسفه علم و فناوری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. چکیده: دیدگاه آیهالله جوادی آملی درباره علم دینی، در مقایسه با برخی نظریات مطرح شده در این زمینه، عمدتا درصدد منحل کردن مسئله علم دینی است. بسیاری از کسانی که در موافقت یا مخالفت با علم […]
معرفت شناسی اجتماعی در تفکر علامه شهید مطهری
دکتر عباس کشاورزشکری[۱] دکتر زاهد غفاریهشجین[۲] مهدی جمشیدی[۳] [۱]. استادیار علوم سیاسی در دانشگاه شاهد [۲]. استادیار علوم سیاسی در دانشگاه شاهد [۳]. کارشناسارشد جامعهشناسی انقلاب اسلامی از دانشگاه شاهد و پژوهشگر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. چکیده: هدف اصلی این مقاله، عرضهی بیانی ساختاریافته و تحلیلی از «معرفتشناسی اجتماعی» در تفکر علامه مطهری است […]
هستی شناسی اجتماعی در تفکر علامه شهید مطهری
دکتر عباس کشاورزشکری[۱] دکتر زاهد غفاری هشجین[۲] مهدی جمشیدی[۳] [۱]. استادیار علوم سیاسی در دانشگاه شاهد [۲]. استادیار علوم سیاسی در دانشگاه شاهد [۳]. کارشناسارشد جامعهشناسی انقلاب اسلامی از دانشگاه شاهد و پژوهشگر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی چکیده: هدف اصلی این مقاله، عرضهی بیانی ساختاریافته و تحلیلی از «هستیشناسی اجتماعی» در تفکر علامه مطهری […]
تأملی بر روش شناسی در علوم انسانی
نرگس نیکخواه قمصری [۱] فاطمه کاظمی آرانی[۲] [۱] استادیار گروه علوم اجتماعی دانشکده علوم انسانی دانشگاه کاشان [۲] کارشناسی ارشد علوم اجتماعی :مدیر هسته پژوهشی مدرسه علمیه حضرت زینب (س) پژوهشگر پژوهشگاه باقرالعلوم (ع)قم چکیده : موقعیت جدید اسلام در جهان جهانی شده معاصر و ضرورت نقش آفرینی آن به عنوان منبعی غنی در سامان […]
چگونگی بازتولید فلسفههای علوم انسانی با تکیه بر فلسفه اسلامی
حسین سوزنچی[۱] [۱] استادیار دانشگاه باقرالعلوم علیهالسلام چکیده امروزه اثبات اینکه بسیاری از آموزههای علوم انسانی مدرن، با آموزههای اسلامی ناسازگار است و تحول در این علوم امری ضروری است، کار دشواری نیست. آنچه دشوار است تبیین این است که چگونه میتوان این تحول را، نه با نگاه خام و گذاشتن چند آیه و روایت […]
چگونگی بازتولید فلسفههای علوم انسانی با تکیه بر فلسفه اسلامی
حسین سوزنچی[۱] [۱] استادیار دانشگاه باقرالعلوم علیهالسلام چکیده امروزه اثبات اینکه بسیاری از آموزههای علوم انسانی مدرن، با آموزههای اسلامی ناسازگار است و تحول در این علوم امری ضروری است، کار دشواری نیست. آنچه دشوار است تبیین این است که چگونه میتوان این تحول را، نه با نگاه خام و گذاشتن چند آیه و روایت […]
«اعتبار سنجی تاریخ پژوهی متداول اسلامی، مبتنی بر قرآن و حدیث و اصول کلامی شیعی مطالعهی موردی: سیرهی ابن اسحاق»
ایمان روشن بین[۱] [۱]. کارشناسی ارشد کلام و عقاید و دانشجوی دکتری کلام امامیّه دانشکده علوم حدیث. چکیده: شواهد متعدّدی وجود دارد که تاریخ نگاری در منابع اولیّه، تحت تأثیر باورهای کلامی و اعتقادی و همچنین تعلّقات قومی و سیاسی مورّخان بوده و گاهی تصویر تاریخی ارائه شده، دستخوش تحریفات و تغییراتی قرار گرفته است. […]
علوم انسانی اسلامی به مثابه کاشف عقلانیت اسلامی
عطاء اله رفیعی آتانی عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه بین المللی المصطفی (ص) چکیده در این مقاله با تفکیک «عقلانیت عملی» از «عقلانیت علمی و شناختی» نشان داده میشود که عقلانیت شناختی مربوط به فاعل شناخت و عالم علوم انسانی است که اعتبار خود را از اعتبار عقلانیت پارادایم های فلسفهی علم میگیرد. اما […]
تقریر غایتگرایانه از علم دینی (و علوم انسانی اسلامی) با تکیه بر اندیشههای استاد مطهری
علی اصغر خندان[۱] [۱] استادیار دانشگاه امام صادق علیه السلام چکیده: این پژوهش در این چهارچوب نظری مطرح میشود که طبق تعالیم اسلامی و تصریح اندیشمندانی مانند استاد مطهری، علم دینی از یک سو علمی است مبتنی بر مبانی اسلامی و توحیدی (دیدگاه مبناگرایی)، و از سوی دیگر علم دینی، عبارت است از علم نافع […]
رویکرد تفهمی در علوم اجتماعی از دیدگاه فلاسفه اسلامی
قاسم ابراهیمیپور[۱] [۱] . دانشجوی دکتری اندیشه معاصر مسلمین در دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام چکیده مکتب تفهمی با دیلتای در قرن نوزدهم آغاز و با هوسرل، هایدگر، وبر، ویتگنشتاین و وینچ ادامه مییابد. دانشمندان این مکتب با پذیرش تفاوت ماهوی موضوع در علوم اجتماعی و علوم طبیعی و همچنین قائل شدن به حاکمیت قواعد و […]
مجموعه مقالات نخستین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی جلد اول
فلسفه و روششناسی علوم انسانی اسلامی جلد اول: * قاسم ابراهیمی پور/ رویکرد تفهمی در علوم اجتماعی از دیدگاه فلاسفه اسلامی (مشاهده مقاله) *دکتر علی اصغر خندان / تقریر غایتگرایانه از علم دینی (و علوم انسانی اسلامی) با تکیه بر اندیشههای استاد مطهری (مشاهده مقاله) *عطاء اله رفیعی آتانی/ علوم انسانی اسلامی به مثابه کاشف […]