محمدرضا طاهری دکترای اندیشه سیاسی، دانشگاه امام صادق (ع)، ایران، تهران taheri_777@yahoo.com چکیده هر نظریهای درباره عدالت، بر بنیانهای نظری استوار است که یکی از مهمترین آنها بنیان هستیشناختی است. در این پژوهش تلاش شده تا بنیان هستیشناختی عدالت در اسلام و لیبرالیسم با استفاده از روش تفسیری و تطبیقی روشن گردد. در این راستا […]
نسبت سنجی میان حق و عدالت سیاسی با تأکید بر قرآن کریم
سیدکاظم سیدباقری استادیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی sbaqeri86@yahoo.com چکیده پرسش اصلی این نوشتار بر گرد این امر سامان یافته که با توجه به منطق و ادبیات قرآن کریم، چه رابطهای میان حق و عدالت سیاسی برقرار است. برای دستیابی به پاسخی درخور، با مراجعه به متون دینی بهویژه قرآن کریم، بر این فرضیه تأکید […]
شاخص های فرهنگ سیاسی مطلوب در اسلام
محمدجواد نوروزی دانشیار گروه علوم سیاسی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی ره ایران، قم mohadjavadnorozi@yahoo.com سیدعزتالله احمدی دانشجوی دکتری مدرسی معارف اسلامی گرایش انقلاب اسلامی، ایران;، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره،قم Alirstgar@yahoo.com چکیده در پژوهش حاضر با طرح این پرسش اساسی که شاخصهای فرهنگ سیاسی مطلوب در اسلام کداماند، این فرضیه بررسی میشود […]
نقش آموزههای فقهی در طراحی راهبرد امنیتی و نظامی جمهوری اسلامی ایران
نجف لکزایی استاد تمام گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام، ایران، قم nlakzaee@gmail.com محمدعلی همدانی کارشناس ارشد علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام و دانشجوی دکتری (سطح چهار)، ایران، قم hanedanee@gmail.com چکیده در نگرشی کلی، نوع نگاه به جهان و به بیان دیگر، باورهای دینی میتواند جهتگیری راهبردهای امنیتی و نظامی را مشخص کند. […]
فرایند تربیت سیاسی در نظام اسلامی
محمدحسین خلوصی سطح چهار جامعه المصطفی، دکترای فلسفه سیاسی اسلامی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی;، ایران، قم M.kholoosi@yahoo.com چکیده تربیت سیاسی در نظام سیاسی برخاسته از دین، متشکل از مبانی، اصول و اهداف است که متون دینی در تدوین آن نقش اساسی دارند. اهداف تربیت سیاسی با رویکرد اسلامی را از زوایای گوناگون میتوان […]
نخبگان شیعه و قاعده نفی سبیل در انقلاب مشروطه (تلقیهای مختلف از قاعده نفی سبیل از دیدگاه فقهای عصر مشروطه)
حجتالله علی محمدی دانشجوی دکتری شیعهشناسی دانشگاه ادیان و مذاهب (نویسنده مسئول)، ایران، قم talatori1353@gmail.com محمدرضا طاهری دکترای اندیشه سیاسی، ایران، taheri_777@yahoo.com محمد شجاعیان استادیار گروه علوم سیاسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ایران shojaiyan@rihu.ac.ir چکیده قاعده نفی سبیل از قواعد مهم و پرکاربرد در فقه و فقه سیاسی شیعه، بهویژه در تاریخ معاصر است. این […]
تبیین مفهوم و مؤلفههای شهروندی در فلسفه سیاسی ارسطو و فارابی
محمدحسین خلوصی سطح چهار جامعه المصطفی العالمیه، دکترای فلسفه سیاسی اسلامی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره، ایران، قم M.kholoosi@yahoo.com چکیده سازماندهی حقوق و تعهدات متقابل فرد و جامعه از بسترهای فکری فیلسوفان سیاسی بوده است. یکی از منظمترین مباحث فلسفی درباره شهروندی در فلسفه سیاسی کلاسیک، مربوط به ارسطوست. ارسطو در کانون مباحث […]
نسبت فلسفه سیاسی و صنعت در تمدن اسلامی
مهدی طاهری دانشجوی دکتری فلسفه سیاسی اسلامی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی;، ایران، قم Foad_mt@yahoo.com چکیده جامعنگری فیلسوفان سیاسی اسلامی موجب اهتمام ایشان به طراحی نظامهای کلان در حوزه نرمافزار و ترسیم نظامهای کاربردی در ساحت سختافزار تمدنی است. نکته بسیار مهم در این میان آن است که در فلسفه سیاسی اسلامی نظامهای اجتماعی ارتباطی […]
مبانی فقهی ممنوعیت و جرمانگاری در قلمروی اخلاق زیستی
محمدرضا رهبرپور، استادیار دانشگاه علامه طباطبایی(ره) چکیده اخلاق زیستی بهعنوان شاخهای جدید از اخلاق هنجاری کاربردی، به تبیین پاسخها و راهبردهای اساسی در رویارویی با چالشهای ناشی از ظهور و بروز فنّاوریهای نوین زیستپزشکی میپردازد؛ ازاینرو، کاربست موضوعاتی چون شبیهسازی انسان، سلولهای بنیادین رویانی، موجودات شیمری و هیولاگونه، دستکاریهای ژنتیکی و فنّاوریهای مرتبط با آن، […]
روششناسی نظریات علمی اقتصاد اسلامی
حسنآقا نظری دانشیار گروه اقتصاد پژوهشگاه حوزه و دانشگاه چکیده فرایند علم به دنبال تأمین نیاز معرفتی است. نیاز معرفتی، درک و تبیین واقعیت است. برخی فیلسوفان علم واقعیت را در علوم انسانی عموماً و در اقتصاد خصوصاً در همه جامعهها با اینکه اختلاف فرهنگی دارند، یکسان و مشابه میبینند. این مقاله به دنبال اثبات […]
اقتصاد اسلامی چگونه امکان پذیر است؟
دکتر عبدالحمید معرفی دکترای اقتصاد دانشگاه تهران و عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان هدف این مقاله بررسی امکان پذیری یک پارادایم اسلامی در علم اقتصاد است.بنابراین من در اینجا یک پرسش مطرح می کنم:آیا این امکان وجود دارد که بین اقتصاد نئوکلاسیک از یک طرف و نهادهای موجود در یک جامعه اسلامی در سوی دیگر […]
بررسی و نقد رویکردها به فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی در جمهوری اسلامی ایران
محمدآصف محسنی(حکمت) دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) چکیده باتوجه به لزوم اسلامی سازی علوم انسانی از سویی و جایگاه ویژه تعلیم و تربیت اسلامی و نقش بیبدیل آن در اسلامی سازی علوم انسانی از سویی دیگر، آن عده از متفکران مسلمان که نسبت به «فلسفه تعلیم و […]
واکاوی تحول در نظریه های تربیت اسلامی بعد از انقلاب اسلامی
حجت الاسلام دکتر سید جواد قندیلی استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه فردوسی مشهد مرضیه عالی دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه فردوسی مشهد چکیده: صاحب نظران تربیت اسلامی از دیر باز با عنایت به منابع اسلامی سعی در ارائه دیدگاههایی در زمینه تربیت اسلامی داشته اند و سعی نموده اند نظریه هایی را در […]
نقش آموزه های اسلامی در علوم انسانی و اجتماعی با نظر به امکان جامعه شناسی اسلامی
قدرت الله قربانی استادیار فلسفه دانشگاه خوارزمی تهران چکیده علوم انسانی، به علومی گفته می شود که موضوع اصلی آنها اندیشه و رفتار انسان است، ضمن اینکه فاعل شناسایی نیز خود انسان است. از این رو، کل هویت علوم انسانی تحت تاثیر اندیشه و رفتار فردی و اجتماعی آدمی قرار می گیرد که نتیجه آن […]
مدل نهایی کاربردی سازی علوم انسانی اسلامی درحوزه مدیریت مدلی بومی ارائه شده درکمیسیون کاربردی سازی
علی رضائیان ریاست دانشکده مدیریت دانشگاه امام صادق (ع) چکیده: کاربردی سازی درحوزه علوم انسانی اسلامی ازجمله دغدغه های اساسی مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و سایر مسئولین ونخبگان جامعه است.اصولا تولیدنظریات و مبانی و ارکان بومی و به اقتضای ج.ا.ا.، بدون ورود به حوزه کاربردی سازی نمی تواند موجبات تولید منفعت را برای جامعه […]
درآمدی بر نظریه حقوقی اسلام
محمود حکمت نیا دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی مهدی معلی پژوهشگر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی سید محمد حسین کاظمینی پژوهشگر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی چکیده: نظریه حقوقی اسلام مجموعه گزارهها و آموزههای نظاممند است که میتواند قواعد حاکم بر روابط اجتماعی انسان را که دارای ضمانت اجرا بوده تحلیل نماید. این […]
طبقه بندی علوم و چالش های فرارو
محمدهادی یعقوب نژاد عضو هیئت علمی و رئیس مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی چکیده: طبقه بندی علوم امروزه یکی از معضلات بزرگ مطالعات اسلامی است، در گذشته ی تاریخی و تمدنی ما، دانشمندان و فیلسوفان مسلمان درباره طبقه بندی علوم اظهارنظر کرده اند، ولی اکنون با توجه به تحول علوم و مسایل جدید، با چالش […]
الگویی نوین در مدیریت دانش انسانی – اسلامی
محمدهادی یعقوب نژاد عضو هیئت علمی مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی – پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی چکیده این مقاله مدیریت دانش انسانی – اسلامی را بر اساس رهیافتی سیستمی و رفتاری مورد توجه قرار داده و با بیان وظایف مهم مدیریت دانش، پایه های اصلی نظام مدیریت دانش انسانی – اسلامی را گوشزد می […]
بررسی چالش ها ونارسایی های تولید دانش وآموزش عالی در حوزه علوم انسانی در ایران
الهه ودودی استادیار ارتباطات،عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی واحد آشتیان چکیده اهمیت نقش علوم انسانی در تحقق چشم انداز بیست ساله کشور بر صاحبنظران علم وفناوری پوشیده نیست.بی تردید ارتقای تولیدات این حوزه از دانش می تواند مسیر پیشرفت عالمانه کشور را به سمت اهداف عالی نظام سیاسی کشور هموار سازد،اما خلق این نوع […]
«دانشگاه اسلامی و شاخصه های آن از دیدگاه مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)»
مریم محسنی کارشناس ارشد جامعه شناسی انقلاب اسلامی چکیده: تحول هر جامعه یکی از شاخص های ارزیابی پیشرفت آن جامعه محسوب می شود و دانشگاه ها از جمله نهادهای متولی این امر هستند. رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز برای تحول صحیح دانشگاه، ضرورت توجه به دانشگاه اسلامی و علم اسلامی را مطرح نموده اند و […]
استاندارد آر. دی. ای. و بازنمایی شبکه دانش بافت انتشارات اسلامی: لزوم بازنگری و بومی سازی
دکتر سید مهدی طاهری دکترای علوم کتابداری و اطلاع رسانی و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی چکیده مقاله حاضر با رویکرد تحلیلی-انتقادی، به بررسی میزان پاسخگویی استاندارد توصیف و دسترسی به منبع (آر. دی. ای.) برای توصیف صفات و خصایص بومی اشیای محتوایی بافت انتشارات اسلامی، و بازنمایی روابط میان آن اشیاء […]
تولید علوم انسانی اسلامی بر اساس بازتعریف دانشگاه اسلامی
فرزانه شکری کارشناسی ارشد علوم تربیتی شماره تماس عنبر شکری دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی استثنایی هدف اصلی مقاله حاضر تبیین الگوی دانشگاه اسلامی و راهکارهای اجرای آن در تولید علوم انسانی اسلامی است. روش انجام این مطالعه که از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی است، کتابخانهای میباشد. مقاله حاضر با ارائه تعریفی از مفهوم دانشگاه […]
فرآیند اجرایی” تولید علوم انسانیِ اسلامی”از منظر مقام معظم رهبری
حسین حیدرپور؛ مدرس دانشگاه، مدیر فرهنگی بسیج ادارات کل استان خراسان شمالی چکیده مطالبات مقام معظم رهبری از علوم انسانیِ رایج با تعابیری چون”حقیقتا بنده راضی نیستم؛ این علوم بر مبانی متعارض با قرآنی و اسلامی بنا شده و دارای سه عیب عمده”نگاه مادی، ترجمه ای بودن، عاری از مبانی قرآنی است؛ واین که؛ ما […]
پارادایم نوین تقسیم علوم درایران
غلامرضا جلالی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی چکیده طبقه بندی علوم در منابع کهن ریشه در دو منبع وحی و عقل داردومبتنی بر تجربه ذهنی و عینی اندیشمندان اسلامی و منبعت از هستی شناسی ، معرفت شناسی و روش شناسی برگرفته از نگاه توحیدی است، در نتیجه یک رابطه پویا میان اسلام […]
علم دینی در ایران
حسین سوزنچی استادیار دانشگاه باقرالعلوم علیهالسلام چکیده بحث از علم دینی، و به تعبیر خاصتر، ضرورت تحول در علوم انسانی از منظر اسلامی، مدتی است که چالشهایی را در کشور برانگیخته است. اما چرا این بحث در جامعه کنونی ما مطرح شده، و چرا این اندازه نزاع شدید است؟ کسی که از منظری کلان به […]
روش علمی دکتر محمود بستانی (ره) در اسلامی کردن علوم انسانی
سید محمد کاظم حکیم خارج فقه و اصول چکیده این مقاله با هدف تبیین رویکرد درست و صحیح، در پرداختن به علوم انسانی از دیدگاه اسلامی ارائه می شود. در تلاشهای انجام شده برای نقد و اصلاح علوم انسانی غرب براساس آموزههای اسلامی، بسیار دیده شده است که روشی انفعالی اتخاذ شده و این آسیب، […]
معنایابی علوم انسانی اسلامی در گفتمان های اسلام گرای معاصر
حسن ناصرخاکی دانش آموخته کارشناسی ارشد اندیشه سیاسی در اسلام نجمه نجم دانش آموخته کارشناسی ارشد اندیشه سیاسی در اسلام چکیده علم و به خصوص علوم انسانی همواره نقش اساسی در مسیر پیشرفت و تعالی بشر ایفا نمودهاند و این امر در جهان اسلام با توجه به تاکید اسلام بر علم و علم آموزی برجستگی […]
بررسی رویکرد طه عبدالرحمن در اسلامی سازی علوم انسانی
هادی بیگی ملک آباد کارشناسی ارشد فلسفه علوم اجتماعی،دانشگاه باقرالعلوم(ع) چکیده: این مقاله به بررسی رویکرد طه عبدالرحمن ،متفکرمعاصر مغربی در بحث اسلامی سازی علوم انسانی پرداخته است.پس از مباحث مقدماتی، ادله ای بر بحث امکان اسلامی سازی علوم انسانی بیان شده وسپس با اتخاذ یک الگوی سه مرحله ای ،به تطبیق فعالیتهای فکری طه […]
«بررسی انتقادی رویکرد حسن حنفی در علوم اسلامی و انسانی»
نصرالله آقاجانی عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم چکیده: حسن حنفی از روشنفکران معاصر مصر، سالیانی از عمر خود را به تألیف آثار گوناگونی در حوزه «اسلام و تجدد» و یا به تعبیر او «التجدید و التراث» (بازسازى و میراث) گذرانده و عکسالعملهای متفاوتی را بر انگیخته است. روششناسی بنیادی او برخاسته از مکاتبی چون پدیدارشناسى […]
نسبیت معرفت دینی از منظر قرآن کریم
محمدحسن موحدی ساوجی عضو هیأت علمی پژوهشی دانشگاه مفید چکیده نسبیت معرفت دینی به معنای همگانیبودن فهم دینی است به گونهای که هیچیک از آنها از صفت واقعیت فینفسه و برگزیدگی برخوردار نبوده، بر دیگری حجیت و برتری نداشته باشد. از این منظر متون دینی صامت و خالى از معانى و نیازمند تفسیر و تبییناند، […]