محمد حسن قدردان قراملکی

استاد تمام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. تهران. ایران.

ghadrdang@yahoo.com

چکیده

نظریۀ نظام احسن مدعی است که جهان موجود بهترین جهان‌هایی بودند که امکان خلقتش بوده و خدا هم آن‌ها را آفریده است. از سوی دیگر، متخصصان علوم مختلف ازطریق مهندسی ژنتیک (تراریخته) به منظور ارتقای محصولات علمی و نیز جلوگیری از آسیب‌های آن‌ها تغییرات و اصلاحاتی در ژن موجودات اعم از گیاهان، حیوانات و انسان ایجاد می‌کنند. برخی قایل اند که مهندسی ژنتیکی با نظریه نظام احسن ناسازگار است. فرضیه نگارنده سازگاری آن دو است. این مقاله بعد از تبیین مسئلۀ بحث، با مبانی کلامی اعم از مبانی عقلی (هستی و انسان‌شناختی) و مبانی نقلی، سازگاری مهندسی ژنتیک با نظام احسن را اثبات خواهد کرد. البته اشاره خواهد شد مهندسی فوق در موارد خاص مثل اصلاح در ژن انسان با نظام احسن ناهمسان خواهد بود.

کلیدواژه‌ها:

تراریخته، نظام احسن، تغییر در خلقت، بداء، سنت الهی، اصلاح و مهندسی ژنتیک.

کتابنامه

قرآن کریم.

ابن‌سینا. ۱۴۰۵ق. التعلیقات. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.

امین (بانوى اصفهانى)، سیده نصرت. ۱۳۶۱٫ مخزن العرفان در تفسیر قرآن. تهران: نهضت زنان مسلمان.

پیترز، تد. ۱۳۸۶٫ بازی در نقش خدا. ترجمۀ عبدالرضا سالار بهزادی. تهران: نشر نی.

جوادی آملی، عبدالله. ۱۳۸۲٫ سرچشمۀ اندیشه. قم: مرکز نشر اسراء.

ــــــــــــــــــــ‌.  ۱۳۸۳٫ تفسیر موضوعی. جلد ۱۲ (فطرت در قرآن). قم: مرکز نشر اسراء.

ــــــــــــــــــــ‌. ۱۳۸۴٫ حیات حقیقی انسان در قرآن. قم: مرکز نشر اسراء.

ــــــــــــــــــــ‌. ۱۳۹۰٫ تفسیر موضوعی. جلد ۳ (وحی و نبوت در قرآن). قم: مرکز نشر اسراء.

ــــــــــــــــــــ‌. ۱۳۹۷٫ تسنیم. جلد ۲۰٫ قم: مرکز نشر اسراء.

رشیدرضا، محمد. بی‌تا. المنار فى تفسیر القرآن‏. جلد ۵٫ بیروت: دار المعرفه.

شیخ اشراق، یحیی بن حبش. ۱۳۷۲٫ مجموعه مصنفات. جلد ۱٫ تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.

شیخ صدوق، محمدبن‌علی. ۱۳۹۵ق. کمال الدین و تمام النعمه. جلد ۲٫ تهران: انتشارات اسلامیه.

شیخ طوسی، محمدبن‌حسن. بی تا. تفسیر التبیان. جلد ۳٫ بیروت: دار احیاءالتراث العربی.

شیرازی، قطب‌الدین. ۱۳۸۳٫ شرح حکمه الاشراق. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.

صدرالمتألهین، محمد. ۱۴۱۹٫ اسفار. بیروت: دار احیاءالتراث‌العربی.

طباطبایى‏، سید محمد حسین. ۱۴۱۷ق. المیزان فی تفسیرالقرآن. بیروت: مؤسسۀ اعلمی.

ـــــــــــــــــــــــــــــ‌. بی‌تا. نهایه الحکمه. قم: انتشارات اسلامیه.

طریحی، فخرالدین. ۱۳۶۲٫ مجمع البحرین. جلد ۵٫ تهران: انتشارات مرتضوی.

عجیبه الحسنى، احمدبن ابوالعباس. ۱۴۱۹ق. البحر المدید فی تفسیر القرآن. جلد ۱٫ تصحیح احمد عبدالله

 قرشى رسلان. قاهره: نشر دکتر حسن عباس زکى.

کلینی، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۶۵٫

فارابی، ابونصر. ۱۴۱۳ق. التعلیقات. مندرج در الاعمال الفلسفیه. بیروت: دار المناهل.

قدردان قراملکی، محمدحسن. ۱۳۷۹٫ خدا و مسئلۀ شر. قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى.

کاشفى سبزوارى، حسین‌بن على‏. ۱۳۶۹٫ مواهب علیّه. تهران: سازمان چاپ و انتشارات اقبال‏.

لیثى واسطى، على‌بن محمد. ۱۳۷۶٫ عیون الحکم و المواعظ. قم: دار الحدیث.

مجلسی، محمد باقر. ۱۴۰۳ق. بحارالانوار. جلد ۲٫ بیروت: مؤسسه الوفاء.

مصباح یزدی، محمد تقی. ۱۳۹۰٫ «جنسیت از منظر دین و روان‌شناسی». گفت‌وگو. http://mesbahyazdi.ir/node/3409

مجلسی، محمد باقر، مرآه العقول، دار الکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۶۳

مطهری، مرتضی. ۱۳۷۳٫ عدل الهی. قم: انتشارات اسلامی.

ـــــــــــــــــ‌. ۱۳۶۸٫ مجموعه آثار. جلد ۸٫ تهران: صدرا.

میبدى‏، ابوالفضل رشیدالدین. ۱۳۷۱٫ کشف‌الاسرار و عده الابرار. جلد ۲٫ تصحیح على اصغر حکمت‏. تهران: انتشارات امیرکبیر.

میرداماد، محمد باقر. ۱۳۷۴٫ القبسات. تهران: دانشگاه تهران.