علیرضا پیروزمند

عضو هیئت‌علمی فرهنگستان علوم اسلامی و مدرس دانشگاه عالی دفاع ملی. تهران. ایران.

a.bayatani@gmail.com

احمدرضا حجازی (نویسنده مسئول)

دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی دانش دانشگاه عالی دفاع ملی. تهران. ایران.

a-Hejazi@msrt.ir

چکیده

در این مقاله با بررسی و تحلیل الگوی تحول علوم انسانی حجت‌الااسلام والمسلمین دکتر پیروزمند می‌توان اذعان کرد که مقصود ایشان از ارائۀ الگوی پیشنهادی تبدیل مبانی و بنیادها، روش‌ها، مفاهیم، ساختارها، نظریه‌ها و مکاتب و متون علمی در مسیر تکامل روشمند و اسلامی‌سازی و بومی‌سازی علوم انسانی و نگاه کلی و ملی به تحول علوم انسانی است؛ درواقع، در این مقاله به مبانی فکری، به‌ویژه مبانی معرفت‌شناسی، پرداخته نمی‌شود و بیشتر به بخشی از سخنان ایشان که معطوف به تحول علوم انسانی است توجه می‌شود. دکتر پیروزمند در مبانی با تقسیم علوم انسانی به سه طبقۀ درون علوم انسانی، علوم نزدیک به علوم انسانی و بیرون علوم انسانی الگوی پیشنهادی تحول خود را در دو سطح «الگوی پایۀ تحول» و «ارائۀ سه زیرالگوی تحول محتوا، برنامه و سازمان علوم انسانی» ارائه می‌‌کند؛ درواقع الگوی پایۀ تحول را در سه بعد ارکان، لایه‌ها و مراحل تحول بررسی می‌کند و الگوی تحول محتوا، برنامه و سازمان علوم انسانی را با بررسی ابعاد و مؤلفه‌های (محتوا، برنامه و سازمان) علوم انسانی ارائه می‌دهد. بر همین اساس، ضمن ارائۀ نقشۀ راه در انقباضی‌ترین وضعیت با تحول در سه مؤلفه و ارائۀ برنامۀ کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلند‌مدت برای تحول و همچنین، ارائۀ نقشۀ راه در انبساطی‌ترین وضعیت و ارائۀ برنامه در کوتاه، میان و بلند مدت، الگوی نسبتاً شناور و قابل استفاده در همۀ شرایط موجود را ارائه می‌کند.

دکتر پیروزمند با ارائۀ الگوی شناور و قابل تغییر در شرایط مختلف در بخش‌های محتوای علوم انسانی، تحول برنامه‌های علوم انسانی و تحول سازمان علوم انسانی و اولویت‌بندی در تحول هر یک از بخش‌های یادشده، انقباض در سه مؤلفه‌، انبساط در نوزده هزار مؤلفه و ارائۀ برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت برای تحول علوم انسانی در هر بخش از الگوی پیشنهادی خود که شامل حداقل سه مؤلفه همچون پالایش، پیرایش و پیدایش است، برنامۀ کوتاه‌مدتی را همچون پالایش و تغییر ظاهری در چهرۀ علم، پیرایش و تغییر در بخشی از اجزای علم، پیدایش و تحول در تمامی ارکان علم ارائه می‌کند که می‌توان این برنامه‌های سه‌گانه (کوتاه، میان و بلند مدت) را در هر بخش به‌صورت جداگانه اجرایی کرد؛ درواقع، این موضوع یکی از نکات برجسته و مهم الگوی ایشان است. از دیگر ویژگی‌های الگوی ایشان می‌توان به جنبه‌های محتوایی و مدیریتی اشاره کرد که از یکدیگر تفکیک کرده‌اند؛ علاوه‌بر‌آن، عوامل مدیریتی را نیز در دو جنبۀ برنامه و سازمان از هم تفکیک و در یک مدل دیگر آن‌ها را متقوم و مرتبط کرده است. از دیگر ویژگی‌های الگوی پیشنهادی یادشده بررسی هم‌زمان تحول در مدیریت و تحول در محتوای علوم انسانی است؛ بنابراین، با توجه به قابلیت و امکان تنظیم نظام راهبردی تحول علوم انسانی، قابلیت تنظیم نقشۀ راه برای تحول علوم انسانی و ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن، الگوی ارائه‌شده توسط حجت‌الااسلام والمسلمین دکتر پیروزمند را می‌توان در سازمان‌های متولی تحول علوم انسانی اجرایی کرد.

کلیدواژه‌ها:

تحول علوم انسانی، الگو، بومی‌سازی، اسلامی‌سازی.

کتابنامه

پیروزمند، علیرضا. ۱۳۸۹٫ الگوی مفهومی تحول علوم انسانی اسلامی. پروژه تحقیقاتی، دفتر تحصیلات تکمیلی  وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.

ـــــــــــــــــــ. ۱۳۹۱٫ «الگو و راهبرد تحول در علوم انسانی». مجموعه مقالات همایش تحول در علوم انسانی. بهار ۱۳۹۱٫ جلد دوم. با مشارکت فرهنگستان و دانشگاه تهران.