علی افسری

کارشناس ارشد اقتصاد

چکیده

سرمایه اجتماعی یکی از مفاهیم مهم و کاربردی در بسیاری از علوم انسانی نظیر اقتصاد، مدیریت، علوم اجتماعی، و علوم سیاسی می باشد. در این تحقیق، موضوع سرمایه اجتماعی را از دیدگاه آیات قرآن و اصول اسلامی بررسی می کنیم. با بررسی اصول اسلامی مانند وحدت، اخوت، عدالت، تعاون، مشورت، مصابره و مرابطه، تکافل اجتماعی و همین طور فضایل اخلاقی نظیر صداقت، وفای به عهد، حسن ظن، خوشرویی و … در می یابیم که اجرای اصول اسلامی بر انواع و سطوح مختلف سرمایه اجتماعی تاثیر زیادی دارد و علاوه بر آن به نظر می رسد که پیاده شدن این اصول موثرترین روشی است که می تواند سرمایه اجتماعی را به بالاترین سطح ممکن آن برساند. سرمایه اجتماعی اسلامی در بعد شناختی، بر اساس اصول وحدت و اخوت، و بسیاری از فضایل اخلاقی، و در بعد ساختاری بر اساس اصولی نظیر تعاون، مصابره و مرابطه، مشورت، تکافل اجتماعی، و جنبه اجتماعی بسیاری از دستورات اسلام شکل می گیرد. گسترش و تعمیق اعتقادات و فرهنگ اسلامی، و گسترش مشارکت اجتماعی مردم در امور مختلف، دو راه کار مهم برای افزایش سرمایه اجتماعی اسلامی می باشند. الگوی اسلامی مشارکت اجتماعی، اشکالات الگوهای غیر اسلامی را حل می کند و مشارکت اجتماعی با الگوی اسلامی می تواند تاثیر عمده ای بر رشد و توسعه جامعه اسلامی داشته باشد.

کلمات کلیدی: اسلام، سرمایه اجتماعی، اصول اسلامی، مشارکت اجتماعی

منابع :

– افسری، علی، تاثیر سرمایه اجتماعی بر نوآوری موردی کشورها ، پایان نامه کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه پیام نور، استاد راهنما: دکتر فرهاد خداداد کاشی، ۱۳۹۰٫

– حسینی، سید امیر حسین؛ علمی، زهرا؛ و شارع پور، محمود، رتبه بندی سرمایه اجتماعی در مراکز و استان های کشور ، فصل نامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال هفتم، شماره ۲۶، ۱۳۸۶٫

– ربانی خوراسگانی، رسول؛ طاهری، زهرا، ((تبیین جامعه شناختی میزان دین داری و تاثیر آن بر سرمایه اجتماعی در بین ساکنان شهر جدید بهارستان اصفهان)) ، دوفصلنامه علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد، سال پنجم، شماره ۲، صص ۱۲۹-۹۱، پاییز و زمستان ۱۳۸۷٫

– طباطبایی، علامه سید محمد حسین، تفسیر المیزان، جلد چهارم، برگرفته از پایگاه اینترنتی اندیشه قم به نشانی:                                                    http://www.andisheqom.com

– فصیحی، امان الله، ((دین و سرمایه اجتماعی))، نشریه معرفت، شماره ۱۲۳، اسفند ۱۳۸۶٫

– کتابی و همکاران، ((دین، سرمایه اجتماعی و توسعه اجتماعی فرهنگی))، مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان، شماره ۱۷، ۱۳۸۳٫

– مکارم شیرازی،آیت الله ناصر، تفسیر نمونه، جلد چهارم، برگرفته از پایگاه اینترنتی اندیشه قم به نشانی:                                                      http://www.andisheqom.com

– مهرگان، نادر؛ دلیری، حسن، ((سرمایه اجتماعی یا سرمایه مذهبی، کدام یک برای اقتصاد مطلوب‌ترند؟)) ، معرفت اقتصادی، سال اول، شماره دوم، ص ۷۲ ـ ۵۱ ، بهار و تابستان ۱۳۸۹٫

– Kassa, A. (2009), Effects of different dimensions of social Capital on innovative activity: Evidence from Europe at the regional level, University of Tartu, Technovation 29, 218- 233.

– Olson, M. (1965), The Logic of Collective Action: Public Goods and the Theory of Groups, Harvard University Press.

– Putnam, R.D. (1992), The prosperous community, The American Prospect, Spring 1992, 13, 35-42.

– Putnam, R.D. (1993), Making Democracy Work: Civic Traditions in Modern Italy, Princeton: Princeton University Press.

– Zak, P.J. and Knack, S. (2001), Trust and Growth, Economic Journal, 295-321.