تحلیل حقوقی‌ـ‌قضایی «پیش‌نویس سند الگوی پایۀ اسلامی ایرانی پیشرفت» از منظر پدافند غیرعامل
سید محمد مهدی غمامی
عضو هیئت‌علمی گروه حقوق عمومی و بین‌الملل دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام). تهران. ایران.
ghamamy@isu.ac.ir
چکیده
هر کشوری برای پایداری خود ناگزیر از اندیشیدن تدابیری است که در وضعیت پیچیدۀ قرن بیست‌و‌یکم ـ که عصر فنّاوری و پیچیدگی است ـ لازم است علاوه‌بر اتخاذ برنامه‌های نظامی، از علوم و فنون متعددی ازجمله حقوق استفاده کند. ایران هم با توجه به شرایط ویژه‌‌ای که دارد و با لحاظ برنامه‌‌ای که برای به‌دست‌آوردن جایگاهی که در جهان و نسبت‌به سایر کشورها در قالب «الگوی پایۀ اسلامی ایرانی پیشرفت» درنظر دارد، باید از کلیۀ منظرهای اثربخش به تحلیل و تبیین این موضوع بپردازد. در این مقاله نگارنده قصد دارد با کاربست روشی توصیفی تحلیلی به این سؤال پاسخ دهد که «الگوی پایۀ اسلامی ایرانی پیشرفت از منظر پدافند غیرعامل، به‌ویژه کاهش آسیب‌پذیری و افزایش پایداری ملی، با رویکرد حقوقی چگونه ارزیابی می‌‌شود؟» ازنظر حقوقی، عوامل متعددی امنیت عمومی پایدار و قابل اعتمادی را به‌وجود می‌‌آورند که اگر تقویت آن‌ها در ملاحظات مربوط به پدافند غیرعامل مورد توجه قرار گیرد، می‌‌توان انتظار افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب‌پذیری، تداوم فعالیت‌های ضروری، ارتقای پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدها و اقدام‌های نظامی دشمن را داشت. این عوامل از یک‌سو به‌طور مستقیم و در ارتباط با مفهوم مضیق امنیت شکل می‌‌گیرد و ازسوی دیگر، در معنای موسع مفهوم امنیت، امنیت انسانی را از الزامات پایداری یک دولت کارآمد برمبنای قاعدۀ حفظ نظام می‌‌داند.
کلیدواژه‌ها:
پدافند غیرعامل، حفظ نظام، الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، پایداری ملی، نظم عمومی، نظام قضایی.
کتابنامه
احمرلویی هریس، محمدحسین. ۱۳۹۴٫ پدافند غیرعامل در جنگ های نوین (ش.م.ه). تهران: انتشارات دانشکده علوم و فنون فارابی.
خامنه‌ای، سیدعلی. ۱۳۸۲٫ «بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان قزوین». ۲۶/۰۹/۱۳۸۲٫ https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=5703
ــــــــــــــــــ. ۱۳۸۲٫ «بیانات در دیدار مسئولان دستگاه قضایی». ۰۷/۰۴/۱۳۸۲٫ https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3183
ــــــــــــــــــ. ۱۳۸۸٫ «بیانات در دیدار نمایندگان مجلس شورای اسلامی». ۰۳/۰۴/۱۳۸۸٫ https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=8472
ــــــــــــــــــ. ۱۳۹۲٫ «بیانات در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیأت دولت». ۰۶/۰۶/۱۳۹۲٫ https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=23715
ــــــــــــــــــ. ۱۳۹۲٫ «بیانات در دیدار نمایندگان مجلس شورای اسلامی». ۰۸/۰۳/۱۳۹۲٫ https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=22728
ــــــــــــــــــ. ۱۳۹۳٫ «بیانات در دیدار اعضاى مجمع عالى بسیج مستضعفین». ۰۶/۰۹/۱۳۹۳٫ https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=28344
ــــــــــــــــــ. ۱۳۹۴٫ «بیانات در دیدار مردم نجف آباد». ۰۵/۱۲/۱۳۹۴٫ https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=نم۹۲٫ /۱۳۹۴٫ ار ینعی دگان مجلس شورای اسلامی۳۲۴۱۴
ــــــــــــــــــ. ۱۳۹۷٫ «بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم». ۲۲/۰۵/۱۳۹۷٫ https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=40273
ــــــــــــــــــ. ۱۳۹۷٫ «بیانات در دیدار جمعی از دانشجویان». ۰۷/۰۳/۱۳۹۷٫ https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=39710
ــــــــــــــــــ. ۱۳۹۷٫ «بیانات در دیدار رئیس و مسئولان قوه قضائیه». ۰۶/۰۴/۱۳۹۷٫ https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=40036
ــــــــــــــــــ. ۱۳۹۷٫ «بیانات در دیدار نمایندگان و کارکنان مجلس شورای اسلامی». ۳۰/۰۳/۱۳۹۷٫ https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=39982
غمامی، سید محمد مهدی. ۱۳۹۵٫ «چالش‌های حقوق بشری و شهروندی در مبارزه با تروریسم؛ مطالعۀ موردی نظام حقوقی ایالات متحده امریکا و جمهوری اسلامی ایران». فصلنامۀ آفاق امنیت. شمارۀ ۳۳٫ صص ۱۰۴ـ۸۳٫
ــــــــــــــــــــــــــ. ۱۳۹۷٫ «چالش فساد، جدی‌ترین دغدغۀ بیانیۀ گام دوم انقلاب». صبح نو. ۷ اسفند. شماره ۶۶۳٫
ــــــــــــــــــــــــــ. ۱۳۹۸٫ «ملاحظات تحولی در احیای حقوق عامه». صبح نو. ۱۰ مهر. شمارۀ ۷۹۵٫
غمامی، سید محمد مهدی؛ کدخدامرادی، کمال. ۱۳۹۷٫ «اعمال نظارت‌ناپذیر قضایی در نظام حقوقی مشروطه و جمهوری اسلامی ایران». مطالعات حقوق عمومی. دورۀ ۴۸٫ شمارۀ ۲٫ صص ۳۰۰ـ۲۸۱٫
کاظمی، شهربانو؛ تبریزی، نازنین. ۱۳۹۴٫ «ارزیابی ایمنی فضای شهری با تأکید بر شاخص‌های پدافند غیرعامل (نمونۀ موردی: شهر آمل)». فصلنامۀ مطالعات ساختار و کارکرد شهری. بهار. دورۀ ۳٫ شمارۀ ۹٫ صص ۲۶ـ۱۱٫
گرجی ازندریانی، علی اکبر؛ شفیعی سردشت، جعفر. ۱۳۹۲٫ «اعمال نظارت‌ناپذیر قضایی دولت». فصلنامۀ دانش حقوق عمومی. پاییز. شمارۀ ۵٫ صص ۴۰ـ۲۱٫
محسنی، فرید. ۱۳۹۳٫ «دستاوردهای نظری و عملی جرم‌شناسی رشدمدار». دیدگاه‌های حقوق قضایی. تابستان. دورۀ ۱۹٫ شمارۀ ۶۶٫ صص ۱۶۸ـ۱۴۵٫
معاونت پیشگیری و اجتماعی قوه قضائیه. ۱۳۹۷٫ «گزارش ابرچالش‌های نظام قضایی».
میرعرب، مهرداد؛ سجادی، عبدالقیوم. ۱۳۷۹٫ «نیم‌نگاهى به مفهوم امنیت». فصلنامۀ علوم سیاسی. مقالۀ ۸٫ دورۀ ۳٫ سال سوم. شمارۀ ۹٫ صص ۱۴۲ـ۱۳۳٫
