ماهگل توکلی،

استادیارگروه روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان،

زهرا عمادی،

دانشجوی کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی، دانشگاه اصفهان

فائزه ضیائی،

کارشناسی روان‌شناسی بالینی، دانشگاه اصفهان

مریم اسماعیلی،

استادیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی نقش جنسیت در نگرش مذهبی و جهت‌گیری مذهبی دانشجویان دانشگاه اصفهان انجام گرفته است.

جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه اصفهان بود که از بین آنها ۹۷ نفر(۴۹ دختر، ۴۸ پسر) به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شده و پرسش‌نامه نگرش مذهبی خدایاری‌فرد و آزمون جهت‌گیری مذهبی با تکیه بر اسلام آذربایجانی را تکمیل کردند. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از روش‌های آماری همبستگی و تحلیل واریانس دو‌ راهه تجزیه و تحلیل شد.

نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که بین نگرش مذهبی و جهت‌گیری مذهبی همبستگی مستقیم وجود دارد(۰٫۰۱>P)؛ علاوه‌بر‌این، نتایج تحلیل واریانس متغیر جهت‌گیری مذهبی نشان داد که تفاوت نمره‌های دانشجویان دختر و پسر در زیرمقیاس عقاید‌ـ‌مناسک ازنظر آماری معنادار است(۰٫۰۵>P). در‌حالی‌که تفاوت نمره‌های آنها در زیرمقیاس اخلاق ازنظر آماری معنادار نبوده است. همچنین، یافته‌ها نشانگر آن است که تفاوت نمره‌های دانشجویان دختر و پسر در زیرمقیاس‌های نگرش مذهبی، ازلحاظ آماری معنادار نیست(۰٫۰۵>P).

برطبق نتایج به‌دست‌آمده، دانشجویان دختر جهت‌گیری مذهبی قوی‌تری دارند، در‌صورتی‌که میزان نگرش مذهبی در هر دو جنس یکسان است؛ ازاین‌رو، می‌توان گفت تفاوت دو جنس در جهت‌گیری مذهبی و نگرش مذهبی برای پژوهشگران، به‌ویژه روان‌شناسانی که در زمینه مذهب و جنسیت مطالعه می‌کنند، تلویحات مهمی دربر دارد.

کلید‌واژه‌ها: تفاوت‌های جنسیتی، نگرش مذهبی، جهت‌گیری مذهبی.

Allport, G. W., & Ross, J. M. 1967. Personal religious oriantaition and prejudice.Journal of personality and Social Psychology, 5.

Batson, C. D., Naifeh, S. J., & Pate, S. 1978. “Social desirability, religious orientation, and racial prejudice”. Journal for the Scientific Study of Religion,17.

Beit-Hallahme, B., & Argyle, M. 1997.The Psychology of Religious Behavior.Beliefand Experience. New York: Routledge.

Brown, L. B. 1987. The Psychology of Religious Belief. London: Academic Press Inc.

Donahue, M. J. 1995. Religion and the well-bing of adolescents.Journal of Social Issues, 51.

Egan, E. Kroll, J. Carey, K. Johnson, M. & Erickson, P. 2003.Eysenck personality scales and religiosity in a US outpatient sample. Personality and Individual Differences, 37.

Ferraro, K. F. & Kelly-Moore, J. A. 2000. Religious consolation among men and women: Do health problems spure seeking? Journal for the Scientific Study of Religion ,39.

Francis, L. J. 1992. Religion, neuroticism, psychoticism. In J. F. Schmaker (ed.), Religion and  Mental  Health.New York: Oxford University Press.

Francis, L. J. 1997. The  psychology of gender differences in religion: A review of empirical research. Religion. 27.

Francis, I. J., Robbins, M., Lewis, C. A., Quigley, C. F., & Wheeler, C. 2004. Religiosity and General Health among Undergraduate Students: A Response to O-Connor, Cobb, and O-Connor .2003. Journal of Personality and Individual Differences, 37.

Levin, J. S., & Taylor, r. j. 1993.Gender and age differences in religiosity among Black Americans.The Gerontologist, 33.

Lewis, C. A., &Maltby, J. 1995. Religious attitude and practice: The relationship with obsessionality. Personality and Individual Differences, 19.

Lowenthal, K. M., MacLeod, A. K.,&Cinnirella, M. 2002. Are Women more religious than men? Personality and Individual Differences, 32.

McCullogh, M. E., Hoyt, W. T., Larson, D. B., Koenig, H. G., &Thoresen, C. E. 2000. Religious involvmentand mortality: A Meta analytic review. Health Psychology, 19.

Pearlin, L. I. 1999. The Stress Process Revisited. In: Aneshensel, Caril s., & Phelan, Jo C. (eds.). Handbook of Sociology of Mental Health.Kluwer Academic/Plenum Publishers. New York.

Stark, R. 2002. Physiology and faith: Addressing the universal gender difference in religious commitment. Journal for the Scientific Study of Religion, 41.