حسین‌علی رمضانی

عضو هیئت‌علمی دانشگاه امام حسین (ع). تهران: ایران

مهدی ناظمی اردکانی

دانشیار دانشگاه جامع امام حسین (ع). تهران: ایران.

حمید خسروی 

دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی

چکیده

رجوع به دین و ارزش‌های فرهنگی اصلی‌ترین و شاید تنها راهِ برون‌رفت از فضای متشنج اجتماعِ بشر امروزی است. انسان برای تحلیل محیط فرهنگی به درک صحیح از سطوح مختلف و تأثیر متقابل لایه‌های فرهنگ بر یکدیگر نیاز دارد. شناخت مفاهیم، پیش‌فرض‌ها و مبانی فکری که منجربه صدور احکام و تشکیل یک نظام پیچیده ارزشی می‌شود موجب بروز و ظهور رفتارهایی برآمده از آنها خواهد شد. رؤیت یک رفتار و نماد باید «تحلیل‌گر فرهنگی» را تا مبانی و پیش‌فرض‌ها رهنمون شود. نگاه تطبیقی به دو رویکرد متفاوت «مادی و غربی» و «معنایی و اسلامی» به انسان، کمک شایانی به او خواهد کرد. شکی نیست که مبادی فرهنگی اسلام، مطلوب انسان است اما بر اندیشه‌ورزان حوزه و دانشگاه فرض است که به استخراج این معارف عمیق و انضمامی و هنجاری‌کردن آن در اجتماع اهتمام ورزند. ترسیم فرهنگ مطلوب باید از مبادی و اخبار و هست‌ها و نیست‌ها با رویکرد فلسفی شروع شود و به لایه «احکام و ارزش‌ها»، «بایدها و نبایدها» و «انشای به هنجار و انضمام» نزدیک شود و با ترسیم نظامِ منطقیِ برآمده از ذهن هندسی، با معماری دقیق برای احیا و گسترش این مبادی با پشتوانه قانون و ضابطه (برآمده از شرع و عقل) اقدام کرد تا در سبک زندگی یک مسلمان شاهد «توازن رفتاری در راستای احکام الهی» باشیم.

این نوشتار بر آن است که به لایه‌های مختلف فرهنگ، تبیین مبادی و ارزش‌ها و نمودها با رویکرد اسلامی‌ـ‌ایرانی، ایده‌پردازی، مدل‌سازی و رسیدن به مثال و شاخص در این حوزه بپردازد و ساختاری نظام‌مند از فرهنگ مطلوب را ترسیم کند و مقدمات فعالیت‌های علمی دیگر را فراهم آورد.

کلیدواژه‌ها: فرهنگ، لایه‌های فرهنگ، نظام سیاسی، نظام اقتصادی، نظام اجتماعی، نظام فرهنگی، فرهنگ مطلوب.

کتابنامه

قرآن کریم.

ابراهیمیان، سیدحسین. ۱۳۸۱. انسان‌شناسی (اسلام، اگزیستانسیالیسم، اومانیسم). تهران. دفتر نشر معارف.

اجلالی، پرویز. ۱۳۷۹٫ سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی در ایران. تهران. نشر آن.

اشتراوس، لئو. ۱۳۷۳٫ فلسفه سیاسی چیست؟ ترجمه دکتر فرهنگ رجایی. تهران. انتشارات علمی‌ـ‌فرهنگی.

الوانی، سیدمهدی. ۱۳۸۶٫ مدیریت عموم. تهران. نشر نی. چ سی‌ام.

ایران‌پناه، اکبر. ۱۳۸۵٫ فرهنگ فارسی به انگلیسی. تهران. انتشارات زبان‌پژوه.

ایلگتون، تری. ۱۳۸۰٫ «منازعات فرهنگی مدرن». ترجمه رضا مصیبی. مجله ارغنون. شماره ۱۸٫ تهران. سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ص: ۱۳۹٫

بیرو، آلن. ۱۳۷۰٫ فرهنگ علوم اجتماعی. ترجمه باقر ساروخانی. تهران. انتشارات کیهان. چ دوم.

جعفری، محمدتقی. ۱۳۷۳٫ فرهنگ پیرو و فرهنگ پیشرو. تهران. انتشارات علمی و فرهنگی.

جوادی آملی، عبدالله. ۱۳۸۶٫ شمس الوحی تبریزی. قم. مؤسسه اسراء.

دشتی، محمد. ۱۳۸۰٫ ترجمه نهج‌البلاغه. قم. مؤسسه انتشارات مشهور. چ یازدهم.

رمضانی، حسین‌علی؛ گودرزی، غلامرضا. ۱۳۹۱٫ راهنمای پژوهش. تهران. پژوهشکده دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین (ع).

روح‌الامینی، محمود. ۱۳۶۵٫ زمینه فرهنگ‌شناسی. تهران. انتشارات عطار.

شاین، ادگار. ۱۳۸۲٫ مدیریت فرهنگ سازمانی و رهبری. ترجمه برزو فرهی و شمس‌الدین نوری نجفی. تهران. انتشارات مؤسسه فرهنگی سیمای جوان.

طباطبایی، سیدمحمدحسین. ۱۳۶۲٫ تفسیر المیزان. ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی. قم. کانون انتشارات محمدی.

فروم، اریک. ۱۳۷۹٫ فراسوی زنجیرهای پندار. ترجمه دکتر بهزاد برکت. تهران. انتشارات مروارید.

قاسمی، بهروز. ۱۳۸۲٫ تئوری‌های رفتار سازمانی. تهران. انتشارات هیئت.

گوله، جولیوس؛ ل. کولب، ویلیام. ۱۳۷۶٫ فرهنگ علوم اجتماعی. زیرنظر مترجمان. ویرایش محمدجواد زاهدی مازندرانی. تهران. انتشارات مازیار.

لزلی، جانسون. ۱۳۷۸٫ منتقدان فرهنگ. ترجمه ضیاء موحد. تهران. انتشارات طرح نو.

مطهری، مرتضی. ۱۳۶۵٫ اسلام و مقتضیات زمان. ج اول. قم. صدرا. چ دوم.

ـــــــــــــــ. ۱۳۷۹٫ پیرامون انقلاب اسلامی. تهران. صدرا.

هاشمی رکاوندی، سیدهاشم. ۱۳۷۵٫ تربیت و شخصیت انسان. ج ۱٫ قم. دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.

هایدگر، مارتین. ۱۳۸۰٫ درآمدی بر وجود و زمان. ترجمه منوچهر اسدی. آبادان. نشر پرسش.

Deal & Kenned. 1982. Corporate cultures: the rites and rituals of corporate life. Addison-Wesley.

Dowell, J.L. 2006a. “Formulating the Thesis of Physicalism: An Introduction“. Philosophical Studies, Vol. 131

Feigl,H. 1969. The “Mental” and the “Physical”: The Essay and a PostScript, Minneapolis: University of Minnesota Press.

Rollinson, D., Broadfield, A., and Edwards, D. J. 1998. Organizational Behavior and Analysis. Addison,Wesley Longman.

Sagi, Avi & Statman, Daniel. 1995. Religion and Morality. Rodopi.

Turner Graeme. 1996. British Cultural Studies. second ed, London and New York, Rutledge.