چکیده

قرآن در همه مسائل و برای تمامی دوران‌ها نکاتی ارزنده و آموزنده دارد. مفاهیم علمی امروزی نیز با تدبر در قرآن آشکار می‌شوند. اطلاعات و مفاهیم مرتبط با آن هم نمونه‌ای از آنهاست. اطلاعات و اطلاع‌رسانی همواره در زندگی نقش مهمی داشته و این نقش در دنیای اطلاعات و ارتباطات امروزی برجسته‌تر شده است. هدف این مقاله اکتشافی-تحلیلی، کشف عوامل اطلاع‌رسانی (اطلاع‌رسانان) در قرآن و کارکرد آنها با تأمل در معانی آیات قرآنی و تفاسیر آنهاست. ابتدا مفهوم اطلاع‌رسانی و اطلاع‌رسان در متون علمی واکاوی شده و تعریف عملیاتی آنها عرضه شده است. سپس آیات قرآن و تفسیر آنها در این باب اساس کار قرار گرفته است. طبق نتایج به‌دست‌آمده، اطلاع‌رسانان مختلفی از منظر قرآن دست‌اندرکار اطلاع‌رسانی درست و غلط با اهدافی خیر و شر، در قالب پیدا و پنهان هستند. توجه به نوع و کارکرد این اطلاع‌رسانان، راهنمای ما در عرضه، جست‌وجو و کسب اطلاعات در جهان امروز است. توجه به این نمودهای الهام‌بخش، آگاهی ما را از این عوامل عصر اطلاعات بیشتر می‌کند و مبنای تحقیقات جدی و جدیدی را در این عرصه می‌گشاید.

کلیدواژگان: اطلاعات، اطلاع‌ رسان، اطلاع‌ رسانی، قرآن کریم.

منابع

مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۸۶). تفسیر نمونه: تفسیر و بررسی تازه‌ای درباره قرآن مجید و با در نظر گرفتن نیازها، خواست‌ها، پرسش‌ها، مکتب‌ها و مسائل روز. ویرایش ۲٫ تهران: دارالکتب‌الاسلامیه، چاپ بیست و ششم.

میدوز، جک (۱۳۸۳). شناخت اطلاعات. ترجمه محمدخندان و مهدی محامی. تهران: کتابدار.

باب‌الحوائجی، فهیمه و همکاران (۱۳۹۲). بررسی شیوه‌های مرتبط با اطلاع‌رسانی در قرآن، تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی. ۱۹ (۳)، ۳۴۲-۳۲۹٫

محسنیان‌راد، مهدی (۱۳۶۹). ارتباط‌شناسی. تهران: سروش.

Capurro, R. & Hjorland, B. (2003). The Concept of Information. Annual Review of Information Science and Technology. 37, 343-411.

Chalmers, A. F. (1999). What Is This Thing Called Science? 3^rd edition. Buckingham, UK: Open University.