علیرضا عندلیب

دانشیارگروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاداسلامی (نویسنده‏ی مسئول).

a.andalib@srbiau.ac.ir

اکبر کاظم‌زاده

کارشناس عالی تولید اسناد راهبردی.

چکیده

سرزمین ما ایران اسلامی که مادر همه تاریخ، سنت و فرهنگ ماست و همواره در پیچ و خم های تاریخی سرفراز و استوار باقی مانده است؛ مدت مدیدی است که در وضعیت مطلوبی بسر نمی‌برد. در چنین وضعیتی، ضرورت دارد همه کسانی که به نوعی از این سرزمین برخاسته و هویت خویش را از آن دارند؛ متعهدانه و دلسوزانه به خروج از این وضعیت و دستیابی به موقعیت مطلوب، اهتمام ورزند؛ و مسیر آن را در جهت سعادت آیندگان و فرزندان این مرز و بوم که همانا تحقق تمدن نوین اسلامی است هدایت نمایند.

از همین رو، تدوین مستندات توسعه کشور و به‌ویژه تدوین سند آمایش سرزمین که با توجه به دامنه شمول و اثر بخشی آن، زیربنایی‌ترین سند توسعه و انسجام‌بخش‌ترین آنها جهت کلیه اسناد برنامه‌ریزی برای پیشرفت کشور به‌شمار می‌رود؛ ضرورتی تام در طی فرآیند فوق خواهد داشت؛ و به‌عنوان سندی جامع، می‌تواند میثاق تمامی دست‌اندرکاران کشور بوده تا با رویکردی فراگیر و یکپارچه، سیمایی مطلوب از طرح‌ریزی سازمان فضایی و بهینه توسعه کشور ارائه دهد. به همین منظور این مقاله در پی آن است تا مدخلی برای تبیین ابعاد بنیادین تمدن نوین اسلامی در تدوین مستندات توسعه کشور و به‌ویژه تدوین سند آمایش سرزمین فراهم نماید. مقاله حاضر متناسب با طرح مسئله، اهداف و ماهیت پژوهش در زمره پژوهش‌های بنیادی محسوب شده که در آن از روش تحلیل محتوا و بهره‌گیری از مطالعات اسنادی و تجزیه و تحلیل داده‌های ثانویه استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که «ابعاد بنیادین نه‌گانه عدالت، سلامت، امنیت، معرفت، معنویت، آزادی، ثروت، قدرت و منزلت» و همچنین توسعه همه‌جانبه، متوازن و پایدار از منظر اسلامی در تدوین مستندات توسعه کشور به‌عنوان سه مولفه کلیدی تحقق تمدن نوین اسلامی، باید مورد توجه و ملاحظه قرار گیرد.

واژه‏ های کلیدی:

مستندات توسعه کشور، سند آمایش سرزمین، انقلاب اسلامی، تمدن نوین اسلامی، توسعه همه‌جانبه، متوازن و پایدار.

منابع

1. امام خمینی. صحیفه نور، ۲۲ جلدی. موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
2. برزگر، ابراهیم. ۱۳۹۷٫ انقلاب اسلامی و تمدن‌سازی، با نقشه راه، مسیر رفته و مسیر باقیمانده. کتاب انقلاب اسلامی، گفتارهایی پیرامون انقلاب اسلامی از نظریه تا عمل، چاپ اول، خرداد .
3. بصیری، صمد، و همکاران. ۱۳۹۵٫ سیاست، دانشگاه تربیت مدرس (۱۱).
4. بیرامی، ناصررسول. ۱۳۸۶٫ مسیر تمدن به مسیر انحطاط. انتشارات بهجت .
5. جعفریان، رسول. ۱۳۸۵٫ نگاهی به ادوار تمدن اسلامی، کتابخانه دیجیتالی تبیان، به نقل از کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، ش ۱۰۸-۱۰۷ –تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
6. حسینی، سید حسین. ۱۳۹۳٫ روش تحلیل مولفه‌های تمدنی. حکمت معاصر ۵ (۲).
7. خسروپناه، عبدالحسین. ۱۳۹۶٫ منظومه فکری رهبری.
8. دفتر تقریب مذاهب اسلامی. ۱۳۹۶٫ تمدن‌سازی نوین در آرای مقام معظم رهبری، صفحه اصلی سایت، ۲۱/۰۹/۱۳۹۶٫
9. دهشیری، محمدرضا. ۱۳۷۷٫ نظریه‌های انقلاب اسلامی از دیدگاه انقلاب اسلامی. حضور (۲۶).
10. رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت‌اله خامنه‌ای. ۱۳۸۰٫ تبیین فرآیند تحقق اهداف انقلاب اسلامی جمع دانشجویان و دانشگاهیان استان کرمانشاه، ۲۴/مهرماه.
11. کاظم مقدم، ایمان. ۱۳۹۶٫ مفهوم‌شناسی تمدن و تاثیر آن در روند تمدن‌سازی.
12. گروه مشاورین تنسیق سرزمین. ۱۳۹۷٫ پروپوزال فنی طرح آمایش سرزمین. سازمان برنامه و بودجه کشور.
13. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۱۳۹۳٫ مجموعه مطالعات منطقه‌ای و آمایش سرزمین در ایران ۱، فراتحلیل نابرابری منطقهای در ایران.
14. ۱۳۹۷٫ مجموعه مطالعات منطقه‌ای و آمایش سرزمین در ایران ۴، واکاوی عملکرد دولت در ارتباط با تهیه اسناد آمایش سرزمین.
15. ______________________________، معاونت پژوهش‌های اقتصادی. ۱۳۹۸٫ مجموعه مطالعات منطقه‌ای و آمایش سرزمین در ایران ۵، نحوه مواجهه با تدوین سند آمایش سرزمین در شرایط کنونی، اردیبهشت ماه .
16. مطهری، مرتضی. ۱۳۵۷٫ آینده انقلاب اسلامی.
17. ۱۳۶۲٫ خدمات متقابل اسلام و ایران جلد یک. نشر صدرا.
18. ملکوتیان، مصطفی. ۱۳۹۴٫ ظهور تمدن نوین اسلامی و افول تمدن غربی، در مجموعه مقالات همایش ملی تمدن نوین اسلامی، دانشگاه شاهد، مهر.

References

1. Barzegar, Ebrahim. 2018. The Islamic Revolution and Civilization, with a Roadmap, a Path and the Remaining Path. The Book of the Islamic Revolution, Speeches about the Islamic Revolution from Theory to Practice, June.
2. Basiry, Samad va Hamkaran. 2011. Politics, Tarbiat Modares University (11).
3. Beyrami, Naser Rasol. 2007. The Path of Civilization to the Path of Degeneration. Behjat.
4. Complex of Approximation of Islamic Religions. 2017. New Civilization According to the Supreme Leader, Main Page.
5. Mohammadreza. 1998. Theories of the Islamic Revolution from the Perspective of the Islamic Revolution. Presence (26).
6. Tansigh Sarzamin Consulting Group. 2018. Technical Proposal of Land Management Plan. State Planning and Budget Organization.
7. Hosseini, Seyed Hossein. 2014. Methods of Analysis of Civilization Components. Contemporary Wisdom Magazine 5 (2).
8. Imam Khomeini. Sahife-ye Noor, 22 Volumes. Imam Khomeini Publishing Institution
9. Islamic Parliament Research Centre of the Islamic Republic of Iran. .2014. Collection of Regional Studies and Land Management in Iran 1, Meta-Analysis of Regional Inequality in Iran.
10. ۲۰۱۸٫ Collection of Regional Studies and Land Management in Iran 4, Analysis of government performance in connection with the preparation of land management documents.
11. ________________________________________________________, Economical Researches Department. 2019. Collection of Regional Studies and Land Management in Iran 5, How to Deal with the Development of Land Management Document in the Current Situation.
12. Jafarian, Rasool. 2016. A Look at the Mongol Invasion of Iran and Iraq, Khabar Online News Agency, June 6, 1995.
13. Jafarian, Rasool. 2006. A look at the Periods of Islamic Civilization, Tebyan Digital Library, Quoted from History and Geography Book of the Month, 107-108. Tehran: Printing and Publishing Organization of the Ministry of Culture and Islamic Guidance.
14. Kazem Moghadam, Iman. 2017. The Semantics of Civilization and its Impact on the Process of Civilization.
15. Khosro panah, Abdolhosein. 2017. The Intellectual System of Leadership.
16. Malakootian, Mostafa. 2015. The Rise of Modern Islamic Civilization and the Decline of Western civilization, In Proceedings of the National Conference of Modern Islamic Civilization, Shahed University
17. Motahhari, Morteza .1978. The Future of the Islamic Revolution.
18. ۱۹۸۳٫ The Reciprocal Services between Islam and Iran, Volume One. Sadra
19. Ayatollah Khamenei, Supreme Leader. 2001. Explaining the Process of Achieving the Goals of the Islamic Revolution to the Students and Academics of Kermanshah Province, October 15.