حمیدرضا عریضی، دانشیار، عضوهیئت علمی دانشگاه اصفهان، نویسندهمسئول، نرگس السادات مرتضوی، کارشناسی ارشد روانشناسی صنعتی و سازمانی دانشگاه اصفهان، چکیده نگرش بهصورت پیشآمادگی آموختهشده برای پاسخدهی به یک موضوع یا طبقهای از موضوعات و به شکلی سازگار تعریف شده است. روشهای مختلفی برای ساخت نگرش وجود دارد که در پژوهش حاضر از چهار روش […]
تحلیل بنیانهای معرفتی و مناشی فلسفی الزامآوربودن قواعد حقوقی
سید محمد حسین کاظمینی پژوهشگر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دانشپژوه سطح چهار حوزه علمیه گرایش فقه سیاسی و دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه تهران. چکیده قواعد حقوقی دارای سه متغیر کلیدی است: نخست، متغیر بنیادین مانند کلان، کلی و الزامیبودن؛ دوم، متغیر کارکردی که تشخیص موضوعات و مصادیق و تطبیق قاعده بر آنها است […]
تفاوت تنقیح مناط و الغای خصوصیت با قیاس
مسعود فیاضی، عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی چکیده این مقاله نشان میدهد که تنقیح مناط و الغای خصوصیت برخلاف قیاس، از شیوههای تفسیری متون شرعی بوده و نوعی توسعه در موضوع هستند و تمامی حجیت آنها به اصالهًْالظهور برمیگردد، زیرا قیاس نوعی تسری حکم از یک موضوع مستقل به موضوع دیگر است […]
مبانی و راهبردهای سیاست جنایی اسلام
سیدمحمود میرخلیلی، دانشیار دانشکده حقوق پردیس فارابی دانشگاه تهران چکیده سیاست جنایی بهعنوان مجموعه تدابیری که بدنه اجتماع را در مقابله با بزهکاری سازمان میدهد، در هر کشور یا مکتب متفاوت است. مقابله با بزهکاری در مرحله تقنین، قضا و اجرا درصورتی با موفقیت انجام خواهد شد که در قالب یک سیاست هدفمند جامعنگر و […]
مبانی فقهی ممنوعیت و جرمانگاری در قلمروی اخلاق زیستی
محمدرضا رهبرپور، استادیار دانشگاه علامه طباطبایی(ره) چکیده اخلاق زیستی بهعنوان شاخهای جدید از اخلاق هنجاری کاربردی، به تبیین پاسخها و راهبردهای اساسی در رویارویی با چالشهای ناشی از ظهور و بروز فنّاوریهای نوین زیستپزشکی میپردازد؛ ازاینرو، کاربست موضوعاتی چون شبیهسازی انسان، سلولهای بنیادین رویانی، موجودات شیمری و هیولاگونه، دستکاریهای ژنتیکی و فنّاوریهای مرتبط با آن، […]
مبانی نظریه عدالت استحقاقی در حقوق زنان
فرجالله هدایتنیا، عضو هیئت علمی گروه فقه و حقوق پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی چکیده از زمان صدور اعلامیه جهانی حقوق بشر و تأکید آن بر اصل مساوات حقوقی میان زنان و مردان، برخی فعالان حقوق بشر و گروهی از مدافعان حقوق زن به نظریه «عدالت استحقاقی» و تفاوتهای موجود در نظام حقوقی اسلام، بهویژه […]
بازخوانی بنیانهای فلسفی نظریه نسبیت در حقوق شهروندی
محمد جواد جاوید، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران چکیده شاه کلیدی برای تنظیم نظام حقوقی در سطح فردی و جمعی در نظریه نسبیت در حقوق شهروندی نهفته است. نظریه نسبیت در حقوق شهروندی، تحلیلی عینی ناظر به توضیح وضع بیرون است، همانگونه که نظریه اطلاق در حقوق طبیعی مبتنیبر اصلی […]
قواعد بنیادین در حقوق و روششناسی احراز و توسعه آنها
محمود حکمتنیا، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی چکیده هر نظام معرفتی ناظر بر حقوق دارای قواعد اصلی و پایه است که نقش اساسی در ترسیم ساختار نظام حقوقی، راهحلهای مسائل نوپدید آن، تفسیر قواعد حقوقی و ترسیم نهادهای جدید متناسب با نیازها ایفا میکنند. این قواعد خارج از نظام حقوقی و با رویکرد فرانگر […]
سبک زندگی زوجین با رویکرد اسلامی
عاطفه حیرت دانشجوی دکترای دانشگاه اصفهان چکیده سبک زندگیزجمله مسائلی است که در سالهای اخیر در سطوح ملی و بینالمللی توجه ویژهای را به خود جلب کرده است. در علوم مختلف تعاریف متفاوتی از سبک زندگی ارائه میشود. روانشناسان آن را شیوه زندگی فرد برای جبران کمبودها و رسیدن به خودشکوفایی و اهداف زندگی در […]
ظرفیتها و مشکلات روش استنتاجی در فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی
دکتر سید احمد رهنمایی دانشیار و عضو هیأت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) دکتر سعید بهشتی دانشیار و عضور هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی(ره) دکتر مجتبی مصباح استادیار و عضور هیأت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) محمدآصف محسنی(حکمت) فارغالتحصیل سطح چهار جامعه المصطفی(ص) و دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت موسسه […]
بررسی و نقد مبانی فلسفی فمینیسم پستمدرن
محمدآصف محسنی(حکمت) فارغالتحصیل سطح چهار جامعه المصطفی(ص) العالمیه و دانشجوی دکترای فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) چکیده فمینیسم بهمثابه جنبش اجتماعی یا نظام فکری، درواقع بازتاب نحلهها و مکتبهای مدرن و پستمدرن در مباحث مربوط به زنان است؛ ازاینرو، گرایشها و امواج مختلف دارد. فمینیسم پستمدرن از اثرگذارترین گرایشهای […]
نتایج فلسفیـتربیتی حرکت جوهری نفس
مهدی امیدی استادیار و عضو هیأت علمی مؤسسه آموزشیـپژوهشی امام خمینی(ره) چکیده تغییر جهان یکی از عمدهترین خواستههای انسان معاصر است که بدون تفسیری از جهان و انسان و حقایق مرتبط با آن دو، و سامان حیات انسان بر پایه آن امکان نمییابد. این بدان معنا است که هر تحولِ عینیِ مبتنی بر حکمت عملی […]
بررسی و نقد مهمترین دلایل انکار رابطه منطقی نظریه و عمل در فلسفه تعلیم و تربیت معاصر غرب
محمدآصف محسنی(حکمت) فارغالتحصیل سطح چهار جامعه المصطفی(ص) العالمیه و دانشجوی دکترای فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) چکیده بحث رابطه نظریه و عمل از مباحث مهم فلسفه تعلیم و تربیت بهشمار میرود. اگر مبانی نظری را اساس تعلیم و تربیت قرار دهیم و مسائل تربیتی را از آنها استنتاج کنیم، […]
الگوی سیاستگذاری علم و فنّاوری با توجه به نقشۀ راه تمدنی الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت (از منظر مقام معظم رهبری)
زکیه مؤمن، کارشناس ارشد مدیریت دولتی، دانشگاه علامه طباطبایی چکیده امروزه پیشرفتهای سریع در عرصۀ علم و فنّاوری موجب تحولات شگرفی در جهان شده است. سیاستهای علم و فنّاوری، مسیر حرکت برنامههای علم و فنّاوری برای رسیدن به اهداف جامعه را مشخص میکنند. تفاوت در نحوۀ سیاستگذاری علم و فنّاوری در جوامع مختلف موجب ظهور […]
تحول در نظام تولید علوم اجتماعی چهارچوبی برای تحلیل
محمد فتحعلیخانی، استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. محمد امین هنرور، کارشناس ارشد فلسفۀ علم از دانشگاه صنعتی شریف، پژوهشگر گروه فلسفۀ علوم انسانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چکیده این پژوهش تأملی است بر بایستهها و پیشنیازهای تحول علوم انسانی؛ و با تمرکز بر علوم اجتماعی میکوشد با شناسائی ویژگیهای این علوم از یکسو و […]
تبیین و ترسیم چرخه مدیریت تولید علوم انسانی ـ اسلامی «با رویکرد الگوی مدیریت شبکهای»
حجتالاسلام و المسلمین دکتر عبدالعلی رضایی، عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی چکیده الگوی شبکهایْ ساختاری مناسب برای مدیریت و مشارکت حداکثری نظام علمی کشور در تولید علوم انسانی ـ اسلامی است که در آن تولید رقابتی علوم انسانی ـ اسلامی بر اساس نیازمندیهای فرهنگ دینی امکانپذیر میشود. الگوی مدیریت شبکهای فضای حداکثری را برای […]
درآمدی بر نظریه مدیریت تحول در علوم انسانی (با تأکید بر نقش محوری عوامل جامعهشناختی)
مسعود آذربایجانی، دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه سید محمد حسین کاظمینی، پژوهشگر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، دانشپژوه سطح ۴ حوزۀ علمیه و دانشجوی دکتری دانشگاه تهران چکیده تولید علم، فرایند شکلگیری و توسعۀ مرزهای دانش و نیز چگونگی تغییر و تحولات علمی از مسائلی است که مورد توجه اندیشمندان و فلاسفۀ علم بوده و […]
توانشهای دین در عرصه علوم انسانی
ابوالفضل ساجدی، دانشیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی چکیده دین چه تواناییهایی درباره علوم انسانی دارد و چه خدماتی میتواند برای این علوم عرضه کند. منظور از دین در این نوشتار اسلام است. پاسخ به این پرسش کلیدی گامی مهم در روند اسلامیسازی علوم انسانی در کشور تلقی میشود که امروزه اندیشمندان توجه ویژهای […]
فلسفه فعل انسان ازمنظر ملاصدرا برمبنای رویکرد ارائه مدلهای مفهومی
مهران رضائی دانشجوی دکتری حکمت متعالیه، دانشگاه اصفهان و مدرس دانشگاه مازندرا دکتر محمد بیدهندی، دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان، چکیده پژوهش حاضر درپی تبیین چیستی و چرایی بحث از «فلسفه فعل انسان» و «بهرهگیری از رویکرد ارائه مدلهای مفهومی» است. برمبنای این دو، مسئله نهایی موردبررسی، تبیین نظریه ملاصدرا در باب […]
تولید علم اسلامی؛ راهبردی برای وحدت تمدنی جهان اسلام
حسن ناصرخاکی، کارشناس ارشد اندیشه سیاسی در اسلام سید صادق حقیقت، استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه مفید نجمه نجم، دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران؛ پژوهشگر جامعهًْ الزهراء(س) قم چکیده وحدت جهان اسلام یکی از چشماندازهایِ سیاسی مورد پذیرش گفتمانهای اسلامگرا است. علیرغم تلاش متفکران مسلمان و […]
روششناسی و مبانی فلسفی حِکمیـاجتهادی در علوم رفتاری و اجتماعی اسلامی
عبدالحسین خسروپناه، دانشیار موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران چکیده علم دینی، مدلی است که هم به حل تعارض علم و دین میپردازد و هم تولید نظریههای علمی با رویکرد اسلامی را بهدنبال دارد. علم دینی با رویکردهای مختلفی ازسوی متفکران اسلامی مطرح شده است. روششناسی و مبانی فلسفی حِکمیـاجتهادی، نظریهای است که از چگونگی […]