رامین خورسند پژوهشگر دورۀ دکتری شهرسازی. گروه شهرسازی دانشکدۀ معماری و شهرسازی. دانشگاه علم و صنعت ایران. تهران. ایران. Ramin_Khorsand@arch.iust.ac.ir عبدالحمید نقره‌کار کارشناسی ارشد معماری. دانشیار پایه ۳۰٫ گروه معماری دانشکدۀ معماری و شهرسازی. دانشگاه علم و صنعت ایران. تهران. ایران. A_noghrekar@iust.ac.ir چکیده زیبایی‌‌‌‌شناسی یکی از مهمترین بنیان‌‌‌‌های تمدن‌‌‌‌ساز و هویت‌‌‌‌آفرین در ابعاد مختلف فرهنگی، […]
سلسله‌مراتب تشرف در شهرهای تاریخیمذهبی ایران نمونۀ موردی: شهر قم در دوران صفوی و قاجار
محمد رضایی ندوشن دکتری شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران. تهران. ایران. rezainedoushan@iust.ac.ir چکیده پژوهش‌های متعددی پیرامون ضرورت وجود و کیفیت سلسله‌ای از فضاهای متوالی در مورد شهرهای تاریخیمذهبی ایران انجام شده است، اما نسبت‌به تأثیر این سلسله‌مراتب بر ادراک مخاطب، پژوهش‌های کمی صورت گرفته است. سلسله‌مراتب ورود به شهرهای تاریخیمذهبی که دارای اماکن مقدس […]
از «آداب زیارت» تا «ادب معماری مزار» در جست‌وجوی اصول طراحی مزارهای اسلامی‌ـ‌‌شیعی مبتنی‌بر رعایت «آداب زیارت»
سلمان نقره‌کار نویسنده‌مسئول، استادیار و عضو هیئتعلمی دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی. تهران. ایران. s.noghrekar@gmail.com هیفا صالحی دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد دانشکدۀ عمران، معماری و هنر، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات. تهران. ایران. Hauof.h@Gmail.com چکیده زیارت اولیای الهی و هم‌نشینی و مؤانست با ایشان زمینه‌ساز رشد زائر در مسیر کمال وی […]
بررسی استفاده از مفاهیم عناصر هندسی توسط شاعران در مقایسه با استفاده از نقوش هندسی در معماری ایرانی اسلامی؛ نمونۀ موردی: نقوش هندسی مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان
پردیس بهمنی استادیار دانشکدۀ هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب. همکار قطب علمی معماری اسلامی دانشگاه علم و صنعت ایران. تهران. ایران. Bahmanip59@gmail.com چکیده عناصر هندسی از نخستین مفاهیم قابل درک هستند و شاید بتوان گفت از ابتدایی‌ترین عناصر قابل درک طبیعت اقتباس شده‌اند. در این مقاله پایه‌ای‌ترین این عناصر، ازجمله نقطه، […]
سنجش و تحلیل فضایی هویت شهری در مقیاس نواحی شهر جدید هشتگرد
احمد خلیلی استادیار شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران (نویسنده‌ی مسئول). مصطفی دهقانی دکتری شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران. چکیده هویت شهری یکی از چالشهای مهم شهرهای جدید است؛ چنانکه ناهماهنگی، یکنواختی و عدم انطباق کارکردهای فضاهای شهری شهرهای جدید با نیازها، خواستهها […]
کتیبه‌های مدرسۀ میرزا جعفر در حرم امام رضا (علیه‌السلام) (رسانه‌ای ایرانی اسلامی در جهت ترویج علم‌آموزی؛ نمونه‌ای از تعاملات فرهنگی و تمدنی ایران و اسلام)
بشیر سراجی نویسنده‌مسئول و دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد. گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی و طلبۀ سطح سه حوزۀ علمیۀ خراسان. مشهد. ایران. Bashir.Seraji@yahoo.com فاطمه حسینی دانش‌آموختۀ ارشد معماری اسلامی دانشگاه بین‌المللی امام رضا (علیه‌السلام). گروه هنر و معماری. مشهد. ایران. alabd_alahghar@yahoo.com چکیده کتیبه‌‌ها یکی از انواع آثار هنری هستند که در اغلب بناهای […]
بازشناسی ویژگی‌های کالبدی فضاهای مذهبی غیرمسلمانان در بافت تاریخی بوشهر در جهت بررسی تأثیرپذیری آن‌ها از الگوهای طراحی معماری اسلامی بوشهر
هژبر دباغ عضو هیئتعلمی دانشکدۀ هنر و معماری دانشگاه خلیج‌فارس. بوشهر. ایران. hozhabr.dabbagh@pgu.ac.ir ندا ناصری دانش‌آموختۀ کارشناسی‌ارشد رشتۀ معماری. دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه صنعتی جندی‌شاپور. دزفول. ایران. nedanaseri90@yahoo.com محمد امیر کاکی‌زاده عضو هیئتعلمی دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه خلیج‌فارس. بوشهر. ایران. m.amir.kakizadeh@pgu.ac.ir چکیده فضاهای مذهبی، که از مهمترین و شاخص‌ترین فضاهای یک شهر هستند، […]
بازشناسی نقش ایده و کانسپت در فرآیند شناخت و آفرینش در معماری با تکیه بر علل اربعه
نسیم اشرافی استادیار گروه معماری، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، ایران. ashrafi@pardisiau.ac.ir غزال صفدریان استادیار گروه معماری، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، ایران. safdariana@pardisiau.ac.ir چکیده اثر معماری محصول فرآیند شناخت و آفرینشی است که خالق اثر به عنوان علت فاعلی، به‌واسطه جهان‌بینی خود آن را رقم زده است. این جهان‌بینی به عنوان پارادایم […]
تبیین و آسیب‌‌‌‌‌شناسی مدل رابطۀ نهادهای قدرت در نظام جمهوری اسلامی و مدیریت شهری
مهدی حمزه‌نژاد استادیار گروه معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت. تهران. ایران. hamzenejad@iust.ac.ir فاطمه زارعی حاجی‌آبادی نویسنده مسئول و دانشجوی دکتری معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت. تهران. ایران. fatemehzarei67@gmail.com مرضیه اصلانی دانشجوی دکتری معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت. تهران. ایران. hamzenejad@iust.ac.ir چکیده نحوۀ توزیع […]
بازشناسی معرفت حکمی در تربیت نفس معمار مسلمان (نظریۀ حکمت حضور در معماری اسلامی)
نسیم اشرافی استادیارگروه معماری، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، ایران. ashrafi@pardisiau.ac.ir چکیده امروزه موضوع‌های گسترده‌ای در ارتباط با نقش حکمت در هنر و معماری مطرح شده است و معمولاً نقطۀ پرگار این مباحث بر مؤلفه‌های دینی استوار است و از مؤلفه‌های شکل‌گیری حکمت و نفس معمار، به‌عنوان شخصی که باید حکیم باشد تا بتواند […]
آزادی و کنترل محیط در جمهوری اسلامی
مهدی حمزه نژاد استادیار، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت، تهران. hamzenejad@iust.ac.ir مرضیه اصلانی دانشجوی دکتری معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت، تهران (نویسنده‌ی مسئول). ma-aslani@arch.iust.ac.ir چکیده نظام جمهوری اسلامی مانند سایر نظامهای سیاسی در تلاش برای یافتن الگویی مناسب برای محیط است تا از طریق آن تحقق مقاصد سیاسی […]
مقایسۀ تطبیقی معماری غربی و اسلامی در نسبت تأثیرپذیری از بحران علم‌زدگی و دانش کمیت‌محور
نسیم اشرافی استادیار گروه معماری، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی. پردیس. ایران. ashrafi@pardisiau.ac.ir چکیده فرایند خلق در هنر و معماری بدون در‌نظر‌گیری «معرفت‌شناسی» اولیه، با ابهام و خلط مفاهیم همراه خواهد بود. نگرش علم‌محور و اصالت‌بخشی بر ذهن انسان در اینکه توانایی شناخت همه‌چیز را دارد، با متمرکزشدن بر اصالت خود علم نه‌تنها مسیر جامعۀ […]
بررسی سیر تکاملی خلق معانی در ساختار هندسی باغ‌مزارهای ایران
وحیده نصیبان فارغ التحصیل کارشناسی ارشد دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب. تهران. ایران. vahideh.nasiban@yahoo.com امیر مسعود دباغ استادیار گروه معماری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه سوره. تهران. ایران. Amirmasoud_dabagh@yahoo.com چکیده در منظرسازی باغ ایرانی، که شباهت‌های صوری با گونۀ نمادگرایانۀ کهن خود دارد، هدف اصلی محصول منظر و کارکرد نهایی […]
مسجد، فضایی جمعی یا مکانی برای عبادت
سمانه جلیلی صدرآباد نویسنده مسئول و استادیار شهرسازی دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت. تهران. ایران. Email:s_jalili@iust.ac.ir سجاد بهزادی دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت. تهران. ایران. sajad_behzadi@arch.iust.ac.ir چکیده مدرنیته تغییراتی در ساختار و عملکردهای شهرهای ایرانی اسلامی به‌وجود آورده است. این تغییرات موجب شده است […]
ارائۀ راهکار برای مسکن انعطاف‌پذیر
میترا غفوریان عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت، دانشکدۀ معماری و شهرسازی. تهران. ایران. ghafourian_m@iust.ac.ir سپیده آقایی کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه پیام نور. تهران شرق. ایران. Sepideaghaei@yahoo.com چکیده امروزه افزایش جمعیت سبب شده است که گروه‌های مختلف مردم با نیازها و آداب و رسوم و عقاید و فرهنگ‌های مختلف در فضای کمتری نیاز […]
تحلیلی میان‌رشته¬ای بر تعارضات معماری مسکن آپارتمانی با سبک زندگی اسلامی با استناد به آموزه¬های نقلیِ اسلام
محمدمنان رئیسی استادیار معماری دانشگاه قم m.raeesi@qom.ac.ir چکیده یکی از مباحثی که طی سالهای اخیر، محل بحث فراوان در مجامع دانشگاهی و اجرایی بوده است؛ موضوع «مسکن آپارتمانی در معماری و شهرسازی معاصر ایران» است که تاکنون چالشهای نظری و عملی فراوانی پیرامون آن شکل گرفته است. اگرچه این موضوع در خصوص تمام ابنیه شهری […]
مؤلفه‌های کیفیت فضای شهر اسلامی در جهت ارتقای تعاملات اجتماعی بر پایۀ ارزش‌های اسلامی
عمیدالاسلام ثقه‌الاسلامی استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد. مشهد. ایران. saghatoleslami@mshdiau.ac.ir ساناز سعیدی مفرد استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد. مشهد. ایران. Saeedi.s@mshdiau.ac.ir علی حجازیان نویسنده مسئول، دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد. مشهد. ایران. Hejazialihejazi0@gmail.com چکیده انسان بدون حضور در اجتماع قادر به پاسخ‌گویی به نیازهای متنوعش در […]
پیشنهاد راهکارهایی برای اثربخشی «آموزه‌های اسلامی بر دروس رشته معماری» نمونه موردی: دروس مقدمات طراحی معماری بر اساس چهار رویکرد مصوّب شورای تحولِ شورای‌عالی انقلاب فرهنگی (اسلامی‌سازی، بومی‌سازی، کارآمدی و روز‌آمدی)
سلمان نقره کار استادیار معماری و عضو هیئت علمی، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی. صدیقه معین مهر استادیار معماری و عضو هیئت علمی، دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب (نویسنده‌ی مسئول). moeinmehr@alumni.iust.ac.ir چکیده بازنگری و تحوّل در آموزش معماری، اول، به‌صورت دورهای، و دوم، در شرایط کنونی […]
بازنگری در نسبت رفتار اجتماعی و فضای شهری در تعلیمات اسلامی (مفهوم مخاطب ایده¬آل طرّاحی شهری و قلمرو وی در خلال متون اصیل سنّت اسلامی)
مسعود ناری‌قمی استادیار دانشگاه فنّی و حرفهای، دانشکده پسران قم (نویسنده‌ی مسئول) msnarighomi@ut.ac.ir چکیده تعیین مخاطب ایدهآل، یک امر پایه در مبانی نظری طرّاحی شهری است. در این نوشتار، وضعیت مخاطب ایدهآل در سه دسته از نظریههای اجتماعی مرتبط با فضای شهری (نظریههای سوسیالیستی، نظریه اکولوژی اجتماعی و نظریه نمایش اجتماعی) بررسی؛ و نشان داده […]
زندگی شبانه¬شهری از منظر آموزه¬های اسلامی: استنباط الگوی بومی شهر۲۴ ساعته و حیات شبانه متناسب با سبک زندگی اسلامی
رامین خورسند پژوهشگر دوره دکتری شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران. Raminkhorsand70@gmail.com ، Ramin_Khorsand@arch.iust.ac.ir رضا خیرالدین دانشیار شهرسازی، عضو هیئت علمی گروه شهرسازی دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران. kheyroddin2000@yahoo.com ، reza_kheyroddin@iust.ac.ir مهران علیالحسابی دانشیار شهرسازی، عضو هیئت علمی گروه شهرسازی دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و […]
ارزیابی ابعاد (مفهومی، عملکردی و کالبدی) معماری کلیساهای صلیبی از منظر اسلامی
عبدالحمید نقره‌کار دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران. noghrekar@iust.ac.ir ریحانه سادات طباطبایی یگانه دانشجوی دکتری معماری اسلامی دانشگاه هنر اصفهان، مدرس دانشگاه علم و صنعت ایران و دانشگاه آزاد اسلامی (نویسنده‌ی مسئول). rsty86@yahoo.com چکیده یکی از مهمترین دلایل انحرافات مکاتب بشری در شرق و غرب عالم، به خصوص جریان‌های نوگرایی (مُدرنیستی) […]
مقایسۀ تطبیقی مبانی و اصول توسعۀ پایدار شهری با اصول شهرسازی اسلامی
مرتضی میرغلامی دانشیار طراحی شهری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی. تبریز. ایران. m.mirgholami@tabriziau.ac.ir محمد رامین رحیمیان دانش‌آموختۀ ارشد طراحی شهری، دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی. تبریز. ایران. r_rahimian69@yahoo.com چکیده پس از فراگیرشدن دین مبین اسلام و تأثیر آن بر فرهنگ و تمدن ساکنان شهرها، سکونتگاه‌ها و محیط‌های ساخته‌شده‌ای در سرتاسر سرزمین‌های […]
پارادایم شهرسازی اسلامی (با اقتباسی از نظر اسلام)
سید مصطفی حسنی دانش‌پژوه سطح چهار حوزۀ علمیۀ خراسان. پژوهشگر پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام. مشهد. ایران. mostafa4hasani@gmail.com علی حجازیان دانشجوی دکتری شهرسازی، محقق بخش شهرسازی اسلامی پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام. مشهد. ایران. hejazialihejazi0@gmail.com ساناز سعیدی منفرد استادیار گروه شهرسازی واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی. مشهد. ایران. saeedi.s@mshdiau.ac.ir چکیده پارادایم […]
ابعاد بنیادین تمدن نوین اسلامی در تدوین مستندات توسعه کشور با تأکید بر سند آمایش سرزمین (آمایش بنیادین)
علیرضا عندلیب دانشیارگروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاداسلامی (نویسنده‌ی مسئول). a.andalib@srbiau.ac.ir اکبر کاظم‌زاده کارشناس عالی تولید اسناد راهبردی. چکیده سرزمین ما ایران اسلامی که مادر همه تاریخ، سنت و فرهنگ ماست و همواره در پیچ و خم های تاریخی سرفراز و استوار باقی مانده است؛ مدت مدیدی است که […]
ساختار فرایند خلق و ادراک آثار معماری براساس مبانی حکمت متعالیه
سمانه تقدیر استادیار دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران. تهران. ایران. S_taghdir@iust.ac.ir چکیده شناخت فرایند خلق و ادراک آثار معماری از مسائل مهم و پیچیدۀ حوزۀ معماری است و علی‌رغم پژوهش‌های متعددی که در دهه‌های اخیر پیرامون آن صورت گرفته، هنوز برخی از ابعاد این فرایند ناشناخته باقی مانده است. با توجه […]
تبیین «هویت ملی ایرانیان»
بتول یوسفی استادیار دانشگاه الزهرا (سلام‌الله علیها). تهران. ایران. b.yousefi@alzahra.ac.ir چکیده از چهار بحران هویتی (هلنی، عربی، ترکی و غربی) که ایرانیان طی سالهای متمادی با آن مواجه شدند، بحران هلنی و بحران ترکی فاقد هویت‌سازی ابزاری بودند و نتوانستند به ناحیه‌‌‌‌‌های معرفتشناختی و هستی‌‌‌‌‌شناختی در فرهنگ بومی ایران رسوخ کنند، اما در مورد عرب‌‌‌‌‌ها […]
چالش آرمان‌گرایی و واقع‌گرایی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و نسبت آن با دولت‌‌سازی
محمد ستوده دانشیار دانشگاه باقر العلوم (علیه‌السلام). قم. ایران. m.sotode43@gmail.com چکیده سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران همواره تحت‌تأثیر دو گفتمان آرمان‌گرایی با دال مرکزی اسلام سیاسی و گفتمان واقع‌گرایی با دال مرکزی اعتمادسازی یا تنش‌زدایی بوده است و سایر دال‌های شناور مانند صدور انقلاب، حمایت از ملل محروم، مخالفت با نظام سلطۀ جهانی، تعامل سازنده […]
ترسیم نقش پایاپای فقاهت و جمهوریت در مشروعیت‌بخشی به نظام اسلامی بر پایۀ مباحث ماهیت در فلسفۀ صدرایی
عبدالاحد قراری طلبۀ درس خارج و مدرس حوزۀ علمیۀ قم.ایران. abdulahad.gharari@gmail.com میربهمن غنی‌زاده طلبۀ سطح دو مدرسۀ علمیۀ الامام القائم (عج) تهران. ایران. M.ghanizadeh@yandex.ru چکیده در مباحث مربوط به نظام اسلامی ضرورت دارد که دو مرحلۀ مشروعیت، که بر تکون ماهوی منطبق است، و کارآمدی، که بر تحقق یا وجود منطبق است، جداگانه بررسی شوند. […]
نظریۀ آرمان‌گرایی واقع‌گرا در روابط بین الملل اسلامی
سیدحامد پورمحب حسینی کارشناس ارشد علوم سیاسی. دانشگاه پیام نور غرب تهران. تهران. ایران. pourmohebhosseini@gmail.com چکیده هدف این مقاله تبیین نظریۀ آرمان‌گرایی واقع‌گرا در روابط بین‌الملل اسلامی است و پرسش اصلی بر چیستی ماهیت این نظریه و کیفیت اثرگذاری آن در جهان سیاست و روابط بین‌الملل دلالت دارد. فلسفۀ روابط بین‌الملل اسلامی برخاسته از جهان‌بینی […]
نظریۀ همروی و نواندیشی دینی
سید صادق حقیقت استاد تمام رشتۀ علوم سیاسی دانشگاه مفید. قم. ایران. ss.haghighat@gmail.com چکیده نظریۀ همروی در چهار سطح قابلیت طرح دارد. در سطح معرفتشناختی، مدعا این است که عقل، نقل، تجربه، شهود و تاریخ با هم تضاد ندارند در نهایت یک هدف را دنبال می‌‌کنند. در سطح دوم، یعنی همروی روش‌‌شناختی، این نظریه بین […]