نظریه شبکه مسائل؛ گام اول از مدل تحول در علوم انسانی از منظر روش‌شناسی
ایمان کاظمی مقدم،
عضو هیئت علمی مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام، ایران، مشهد
ikazemi62@gmail.com
چکیده
«نظریه شبکه مسائل» یکی از سه ضلع مثلث تحول در علوم انسانی از منظر روش‌شناسی است. این نظریه، در کنار نظریه فحص جامع و نظریه اجتهاد سیستمی، اضلاع تحول (مدل تحول) در علوم انسانی از منظر روش‌شناسی را تشکیل می‌دهد. این مدل، بیانگر چگونگی تحول در علوم انسانی برای حرکت از علوم انسانی سکولار به سمت علوم انسانی اسلامی از منظر روش‌شناسی است. هدف از نظریه شبکه مسائل، برداشتن گام اول از مدل تحول در علوم انسانی و زمینه‌سازی برای تولید علم دینی در موضوعات و مسائل علوم به‌ویژه علوم انسانی است. این نظریه، به این پرسش پاسخ می‌دهد که چگونه می‌توان یک موضوع را تجزیه مفهومی کرد و شبکه گسترده‌ای از متغیرها و مسائل مرتبط با آن موضوع را به دست آورد. اهمیت و کاربرد این نظریه بهصورت ویژه در حوزه علوم انسانی، تولید شبکه مسائل علوم انسانی در شاخه‌ها و رشته‌های مختلف علوم انسانی است. این نظریه، در پارادایم شبکه‌ای، با راهبرد تحلیل مفهومی، با رویکرد فلسفی و با ابزارهای چهاردهگانه تحلیلی، به توصیف، تبیین و توجیه قدم به قدم مراحل تولید شبکه متغیرها و مسائل در موضوعات مختلف می‌پردازد.
کلیدواژگان: شبکه مسائل، دانش دینی، علم دینی، علوم انسانی اسلامی، روش‌شناسی، تمدن‌سازی.
منابع
- پرچم، اعظم، و ابوترابیان، مستانه (۱۳۹۱). توسعه معنایی دعا در قرآن، فصلنامه آموزه‌های قرآنی. ۱۵:ص ۷۲-۴۷٫
- حریری، رضا (۱۳۹۴). نگرشی دیگر به علم دینی. مشهد: مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام.
- خسروپناه، عبدالحسین (۱۳۹۲). الگوی حکمی اجتهادی برای تولید علم دینی، فصلنامه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام. ۹:ص ۳۶٫
- کاظمیمقدم، ایمان (۱۳۹۲). طراحی مدل راهبردی و راهکاری شبکه مسائل علوم انسانی، فصلنامه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام. ۹: ص ۳۵-۲۵٫
- کاظمیمقدم، ایمان (۱۳۹۵). شبکه مسائل حجاب و عفاف. مشهد: مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام.
- واسطی، عبدالحمید (۱۳۹۱). نگرش سیستمی به دین. مشهد: مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام. چاپ سوم.
- واسطی، عبدالحمید (۱۳۹۴). راهنمای تحقیق با اقتباس از نگرش اسلام به علم و هستی. مشهد: مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام. چاپ سوم.
- واسطی، عبدالحمید (۱۳۹۵). «نقشه علوم انسانی و علوم انسانی اسلامی»، «تحلیل مفهوم علم دینی»، «تحلیل مفهوم شبکه موضوعات و مسائل»، قابل دسترسی در: www.Isin.ir.
