نسبت فلسفه سیاسی و صنعت در تمدن اسلامی
مهدی طاهری
دانشجوی دکتری فلسفه سیاسی اسلامی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی;، ایران، قم
Foad_mt@yahoo.com
چکیده
جامعنگری فیلسوفان سیاسی اسلامی موجب اهتمام ایشان به طراحی نظام‌های کلان در حوزه نرم‌افزار و ترسیم نظام‌های کاربردی در ساحت سخت‌افزار تمدنی است. نکته بسیار مهم در این میان آن است که در فلسفه سیاسی اسلامی نظام‌های اجتماعی ارتباطی نظام‌مند و هم‌افزا با یکدیگر دارند؛ به گونه‌ای که خلل در یکی از نظام‌ها موجب اختلال در دیگر نظام‌ها و مانع دستیابی به مقصود خواهد شد. از این لحاظ در طراحی نظام‌های کلان و کاربردی به ترکیب دانش و بینش به صورت ترکیب اتحادی و نه انضمامی توجه وافر شده است. برایناساس تراوش نظام‌های کلان و کاربردی در اندیشه فیلسوفان و متفکران اسلامی ارتباطی قریب با مبانی تفکر اسلامی دارد و توحید اساسی‌ترین مبنا در طراحی چنین نظام‌هایی است. در این مقاله تلاش می‌شود تا ماهیت صنعت در حوزه تمدن اسلامی، بر اساس متون فلسفه سیاسی و ظرفیت صنعت تبیین شود تا تفکر توحیدمحور به عنوان پایه‌ای‌ترین ارزش در فلسفه سیاسی و حوزه تمدن اسلامی بسط یابد.
کلیدواژگان: فلسفه سیاسی اسلامی، تفکر توحید محور، صنعت، تمدن.
منابع
- ابن‌خلدون، عبدالرحمن (۱۴۲۴). مقدمه. الطبعه الثامنه. بیروت: دارالکتب العلمیه.
- ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۸۳). الإشارات والتنبیهات. شرح نصیر‌الدین طوسی و قطب‌الدین رازی. تحقیق کریم فیضی. قم: مطبوعات دینی.
- اخوان الصفا (۱۹۹۹م)، رسائل إخوان الصفاء و خلان الوفاء. بیروت: دار صادر.
- افلاطون (۱۳۸۰). دوره آثار. ترجمه محمدحسن لطفی. تهران: خوارزمی.
- پیسی، آرنولد (۱۳۷۶). تکنولوژی در تمدن جهان. ترجمه فریدون بدره‌ای. تهران: فرزان.
- جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۶الف)، اسلام و محیط زیست. تحقیق و تنظیم عباس رحیمیان محقق. قم: نشر اسراء.
- جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۶ب)، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، تحقیق و تنظیم: احمد واعظی. قم: اسراء.
- جوادی آملی، عبدالله (۱۳۹۰). تفسیر انسان به انسان. تحقیق و تنظیم محمدحسین الهی‌زاده. قم: اسراء. چاپ ششم.
- جوادی آملی، عبدالله (۱۳۹۴). پیام به همایش تمدن نوین اسلامی. موجود در: Portal.esra.ir.
- جیهامی، جیرار (۲۰۰۰م). موسوعه مصطلحات ابن رشد الفیلسوف. بیروت: مکتبه لبنان ناشرون.
- خسروپناه، عبدالحسین (۱۳۸۷). فلسفه فلسفه اسلامی. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- خوارزمی، محمد بن احمد (۱۴۲۸). مفاتیح العلوم. بیروت: دارالمناهل.
- داوری اردکانی، رضا (۱۳۷۹). درباره علم. تهران: هرمس.
- داوری اردکانی، رضا (۱۳۸۰). تمدن و تفکر غربی. تهران: نشر ساقی.
- داوری اردکانی، رضا (۱۳۸۶). درباره غرب. تهران: هرمس. ویراست دوم.
- رحیمی، غلامحسین (۱۳۹۱). فارابی علم حیل و فلسفه فناوری، در: پورحسن، قاسم، فارابی و تأسیس فلسفه اسلامی. زیر نظر سیدمحمد خامنه‌ای. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
- طاهرزاده، اصغر (۱۳۸۷). گزینش تکنولوژی از دریچه بینش توحیدی. اصفهان: لب‌المیزان.
- طباطبائی، سیدمحمدحسین (۱۴۱۷ق). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- علی‌اکبر دهخدا (۱۳۷۷). لغت‌نامه دهخدا. تهران: دانشگاه تهران.
- فارابی، ابونصر (۱۳۶۴). احصاء العلوم. ترجمه حسین خدیوجم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- فارابی، ابونصر (۱۳۷۱). التنبیه علی السبیل السعاده والتعلیقات ورسالتان فلسفیتان. تحقیق جعفر آل‌یاسین، تهران: حکمت.
- فارابی، ابونصر (۱۹۹۵). تحصیل السعاده. قدم له و علق علیه و شرحه الدکتور علی بوملحم. بیروت: دارالهلال.
- گنون، رنه (۱۳۷۸). بحران دنیای متجدد. ترجمه ضیاءالدین دهشیری. تهران: امیرکبیر.
- مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳ق). بحار الأنوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الأطهار. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. چاپ دوم.
- معین، محمد (۱۳۷۹). فرهنگ فارسی. تهران: امیرکبیر.
- مهدیزاده، حسین (۱۳۹۳). بینش تمدنی: منظومه اعتقادات اجتماعی سیدمحمدمهدی میرباقری. قم: فرهنگستان علوم اسلامی.
- نصر، سیدحسین (۱۳۷۸). نیاز به علم مقدس. ترجمه حسن میانداری. قم: مؤسسه فرهنگی طه.
- هایدگر، مارتین و دیگران (۱۳۷۷). فلسفه تکنولوژی. ترجمه شاپور اعتماد. تهران: نشر مرکز.
