مدل تبلیغ بین المللی اسلام بر مبنای نظریات ارتباطات بین الملل
احمد اولیایی
طلبه خارج حوزه، دانشجوی دکتری ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم، ایران، قم.
ahmad.olyaei@gmail.com
چکیده
تبلیغ بین‌المللی دین اسلام یکی از اصول اساسی دین مبارک اسلام است که در بررسی‌های کلامی و روایی و قرآنی اثبات می‌شود. طبیعی است که تبلیغ در عرصه جهانی، به بستر و ابزار مناسب نیاز دارد. توسعه تکنولوژی و ورود به عرصه ارتباطات بین‌الملل که سهولت انتقال پیام و فرهنگ‌ها را به همراه داشته است می‌تواند بستر مناسب برای تبلیغ دین در عرصه بین‌الملل باشد. ارتباطات بین‌الملل (به معنای ارتباطات فراتر از مرزهای جغرافیایی و فرهنگی که بر مبنای حقوق بین‌الملل و قراردادهای و تعهدنامه‌های بین‌المللی در جریان است و از کارکردهایی همچون انتقال افکار و فرهنگ‌های متفاوت به جهانیان برخوردار است)، دارای قابلیت‌ها و ابزارهایی است که مبلغان دینی می‌توانند با به‌کارگیری آنها مسیر تبلیغ جهانی دین را آسان‌تر بپیمایند. شناخت ارتباطات بین‌الملل و ظرفیت‌های آن در جهت تبلیغ بین‌الملل دین اسلام، مسئله‌ای است که باید با تحقیق و پژوهش کانون بررسی قرار گیرد. با روش توصیفی- تحلیلی می‌توان به بررسی نظریات ارتباطات بین‌الملل پرداخت و پس از تبیین اصول تبلیغ، به ظرفیت‌های ارتباطات بین‌الملل و تبلیغ بین‌المللی دین دست یافت. در نهایت نظریاتی مانند حوزه عمومی، جامعه اطلاعاتی و جهانیسازی می‌توانند نظریاتی باشند که توجه به آنها ظرفیت‌هایی را در راستای تبلیغ دین روشن می‌سازد. همچنین در نظر گرفتن قوانین بین‌المللی ارتباطات مانند اصل آزادی بیان و مذهب در این راستا بسیار راه‌گشاست. به نظر می‌رسد در نهایت تدوین الگوی تبلیغ بین‌المللی تنها راه‌حل استفاده از ظرفیت‌های ارتباطات بین‌الملل برای تبلیغ بین‌المللی دین در عصر ارتباطات است. الگوی هفت‌مرحله‌ای تبلیغ بین‌المللی دین که دارای مراحل پژوهش‌های بنیادین، نتیجهگیری کاربردی، تدوین راهبردها، اعتبارسنجی، اتخاذ تصمیم، اجرا و بازخوردگیری است، می‌تواند الگویی مطلوب برای حل مسئله تبلیع جهانی دین باشد.
کلیدواژگان: ارتباطات بین الملل، تبلیغ بین الملل، نظریات ارتباطات بین الملل، الگوی تبلیغ بین الملل، تبلیغ جهانی اسلام.۵
منابع
- قرآن کریم.
- اسدی، علی (۱۳۷۱). افکار عمومی و ارتباطات. تهران: سروش.
- اسمیت، آنتونی (۱۳۷۹). ژئوپولوتیک اطلاعات. ترجمه فریدون شیروانی. تهران: سروش. چاپ دوم.
- انصاری، باقر (۱۳۸۶). حقوق ارتباط جمعی. تهران: سمت.
- آرایی درونکلا، میثم (۱۳۹۰). حقوق بین‌الملل ارتباطات. تهران: سروش.
- باهنر، ناصر (۱۳۷۸). «ارتباطات میان‌فرهنگی و روابط بین‌المللی»، فصلنامه رادیو و تلویزیون. پیش‌شماره ۲، صص ۲۵-۴۰٫
- برنز، پیتر (۱۳۸۵). درآمدی بر مردمشناسی گردشگری. ترجمه هاجر هوشمندی. تهران: نشر افکار.
- بیات، عبدالرسول و دیگران (۱۳۸۶). فرهنگ واژه‌ها. قم: اندیشه و فرهنگ اسلام. چاپ سوم.
- پولن، رمون (۱۳۸۰). حقیقت‌ها و آزادی. ترجمه عباس باقری. تهران: نی.
- جوادی آملی، عبدالله (۱۳۷۲). شریعت در آینه معرفت. قم: مؤسسه فرهنگی رجاء.
- دالگران، پیتر (۱۳۸۰). تلویزیون و گستره عمومی (جامعه مدنی و رسانه‌های همگانی). ترجمه مهدی شفقتی. تهران: سروش. چاپ دوم.
- دربیکی، بابک (۱۳۹۵). «جامعه اطلاعاتی و تغییر در مفهوم شهروندی». موجود در: http://rasekhoon.net.
- رضی، حسین (۱۳۷۷). «ارتباطات میان‌فرهنگی»، فصلنامه دین و ارتباطات۷. ۶ و ۷، صص ۱۳۵-۱۶۶٫
- رهبر، مریم (۱۳۸۱). آزادی اطلاعات و ارتباطات در حقوق بین‌الملل. تهران: ابوعطا.
- زورق، محمدحسن (۱۳۸۶). ارتباطات و آگاهی. تهران. انتشارات دانشکده صدا و سیما.
- فاکس، جاناتان و شموئل سندلر (۱۳۸۹). دین در روابط بین‌الملل. ترجمه محمد حسن‌خانی. تهران: دانشگاه امام صادقعلیه السلام.
- فرونچی، ناصر (۱۳۸۴). ارتباطات بین‌الملل و کشورهای جهان سوم. تهران: کنکاش دانش‌ها.
- گل‌محمدی، یحیی (۱۳۸۲). فرهنگ در عصر جهانی شدن (مجموعه مقالات). تهران: روزنه.
- محکی، علی‌اصغر (۱۳۸۰). «رسانه‌های جهان‌گستر و روابط بین‌الملل»، فصلنامه پژوهش و سنجش. ۲۵، صص ۱۵-۳۲٫
- موحد، مجید (۱۳۸۷). جهانی شدن و دین فرصت‌ها و چالش‌ها. تهران. نشر احیاگران.
- مهدی‌زاده، سیدمحمد (۱۳۸۳). «اینترنت و حوزه عمومی»، فصلنامه رسانه، ۵۹، صص ۱۱۱-۱۳۲٫
- مهدی‌زاده، سیدمحمد (۱۳۸۹). نظریه‌های رسانه: اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی. تهران: نشر همشهری.
- وبستر، فرانک (۱۳۸۰). نظریه‌های جامعه اطلاعاتی. ترجمه اسماعیل قدیمی. تهران: قصیده‌سرا. چاپ دوم.
- همایون، محمدهادی (۱۳۸۴). جهانگردی ارتباطی میان‌فرهنگی. تهران: دانشگاه امام صادق علیه السلام.
