به گزارش دبیرخانه دائمی کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی ، محمد نعمتی رئیس مرکز نوآوری و ایده پردازی علوم انسانی اسلامی با تشریح عملکرد این مرکز گفت: افراد مستعد معمولا از طریق مقالات علمی پژوهشی در همایش ها در سطح اساتید یا اساتید جوان دیده می شوند اما قبل از این مرحله دانشجویان تحصیلات تکمیلی با استعداد ما کمتر فضای بروز و ظهور توانایی هایشان وجود دارد و یا فضایی برای شناسایی و حمایت آنها کمتر وجود دارد. تاسیس این مرکز به سه سال قبل بازمی گردد. اصل ایده این بود که در فضای نظام آموزشی چه حوزوی و دانشگاهی افراد بااستعدادی هستند.
وی افزود: ما ایده این مرکز را از سلول های بنیادین گرفتیم. گاهی سلول بنیادین را می توان در فضای کشت مناسب تبدیل به موجود زنده کرد. این مرکز تلاش می کند استعدادهای ایده پرداز و افراد نخبه را از سطح دانشگاه های کشور و حوزه ها انتخاب کند و دست آنها را در دست اساتید برجسته علوم انسانی بگذارد و در کنار آنها افراد تاثیرگذاری شوند.
نعمتی بیان کرد: شروع شناسایی ما در نشست های مختلف در دوره های آموزشی مانند گفتمان که مراکز علوم انسانی برگزار می کنند، بود. این افراد مستعد در رشته علوم انسانی هستند که در دوره آموزشی حضور داشتند اما علاقمند به ارائه مقاله در همایش هایی مانند کنگره علوم انسانی اسلامی بودند اما سطح مقاله ها علمی پژوهشی نبود و به همین علت پذیرفته نمی شدند و پیگیری برای شکوفایی ایده خام این افراد برای تبدیل به مقاله علمی پژوهشی یا ایده قوی انجام نمی شد.
وی افزود: ما سعی کردیم در مرکز نوآوری به دنبال چنین افرادی برویم اما بضاعت ما محدود است و نتوانستیم تعداد قابل توجهی از پژوهشگران جوان را بیابیم. اما جلسات هم اندیشی برگزار کردیم و چند استاد صاحب نظر ایده های دانشجویان را بررسی کردند. ما در کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی توانستیم ۲۲ مقاله را از پیگیری ها با افراد مستعد با کمک اساتید آماده کنیم و به کنگره ارسال کنیم.
نعمتی بیان کرد: باید دانشجویان را بتوان در فضای نوآوری نگه داریم. فارغ از یک مقاله در دوره کوتاه مدت، مساله را تبدیل به پروژه کنیم که یک یا دو سال بر روی آن کار شود اما چنین فضایی در کشور ما عرف نیست که از مساله پژوهشگر حمایت شود و خروجی آن بتواند یکی از مسائل کشور را حل کند. ما به دنبال انجام چنین کاری هستیم و بسترهایی را لازم داشته که هنوز فراهم نشده است. اگر بتوانیم مرکز پژوهانه های مرکز نوآوری را در چارچوب طراحی شده از نظام مسائل کشور طوری طراحی کنیم که افرادی را شناسایی کنند تا بر روی مسائل یک دوره زمانی وقت بگذارند و کار کنند، یکی از ایده آل های ما اتفاق می افتد اما از آن فاصله داریم.
وی ادامه داد: اکنون مرکز نوآوری بر روی پرورش ایده ها و کمک به ایده پردازان در چارچوب برنامه حمایتی و معرفی به اساتید و برگزاری جلسات نِشان فعالیت می کند. ما تلاش کردیم در یکسال اخیر فعالیت های مان را متمرکز در تهران و قم قرار ندهیم و آن را به سراسر کشور بسط بدهیم. اکنون ۱۰ منطقه کشور فعال شده و با اساتید خوش فکر در دانشگاه های اصفهان و شیراز و مشهد و … دفتری را تاسیس کردیم و جلسات را در استان خود برگزار و افراد را شناسایی کنند و ما در توان خود برای برگزاری جلسات نقد و بررسی حمایت می کنیم.
به گفته نعمتی آثار کارهای پژوهشی در بلندمدت خود را نشان می دهد و امیدوارم به فضای پژوهشی و حل مسائل کشور در دستگاه تحلیلی و چارچوب نظری مبتنی بر آموزه های اسلامی کمک کنیم.
این استاد دانشگاه با اشاره به میزان مفید بودن برگزاری جلسات مرکز نوآوری و ایده پردازی گفت: جلسات این مرکز از جنس جلساتی که در مراکز پژوهشی عرف است، نیست که در آنها به جای پژوهش های جدی اساتید، در قالب جلسات حضوری هم اندیشی و سخنرانی برگزار می شود. در جلسات مرکز ما پژوهشگران وقت و زمان گذاشته و مقاله تدوین کردند ولی آن مقاله پرورش و بسط نیافته و نیاز به راهنمایی دارد.
نعمتی ادامه داد: ما چالش های علمی و فرهنگی در کشور داریم و نظام فکری باید در این شرایط بسیار فعال باشد اما نظام پژوهشی و آموزشی و اندیشه ای کشور از فضای واقعیت ها بسیار فاصله دارد. ما تلاش می کنیم تا از فضای مدیریت کشور مبتنی بر درآمدهای بادآورده و ثروت های ملی که کشور را اداره می کند به فضای مولد وارد شویم. چنین کاری نیاز به اندیشه دارد اما فضای نهادی ما مقاومت زیادی در برابر تولید علم و دانش دارد. کشور در سال صد میلیارد دلار درآمد نفت را برای اداره کشور استفاده می کند. اگر این درآمد بادآورده را دیگر نداشته باشیم ، کشور چقدر باید تلاش کند و نظام آموزشی و پژوهشی چقدر باید بیندیشد تا در رقابت های بین المللی هزار میلیارد صادرات داشته باشیم تا با ۱۰ درصد از سود این فعالیت پول نفت باشد.
وی اظهار کرد: ما در حدود چهل سال است که عدم وابستگی به نفت را مطرح می کنیم اما دولت ها حاضر نیستند در این مسیر گام بردارند. خام فروشی از دوران قاجار آغاز شده و تاکنون ادامه دارد. این ترک اعتیاد عزم جدی می طلبد اما در هیچ دولتی آن را ندیدیم. ما با توجه به بضاعت مان این بیماری کشور را تشخیص داده ایم و الگوی سبک زندگی باید مبتنی بر آموزه های اسلامی و فضای تولیدی باشد. چنین کاری عزم حکومت ها را می طلبد. ما در این چارچوب به اندازه وسع خود تلاش می کنیم اما اینکه چقدر تاثیر گذار باشد بستگی به خراب شدن اندیشه ساختار خام فروشی و مبتنی بر درآمدهای بادآورده دارد.
نعمتی بیان کرد: علوم انسانی ما در چنین فضایی گیر کرده است زیرا علوم انسانی برای اداره جامعه حرف می زند؛ جامعه ای که مولد باشد اما جامعه ما تولیدی نیست. علوم انسانی به دنبال این است که فضای تولیدی در کشور حاکم باشد و حکومت ها متقاضی علوم انسانی هستند اما در کشور ما چون حکومت ها به فضای رانتی عادت کرده اند، تقاضای جدی برای حل چالش های بانکی و اقتصادی نیست.
رییس مرکز نوآوری و ایده پردازی گفت: رشد علوم انسانی زمانی است که حکومت ها بخواهند سامان امور بر اساس اندیشه باشد اما وقتی بر اساس ثروت باد آورده باشد، علم و عالم مخاطب ندارد. کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی باید تلاش کند تا کشور از این چرخه خارج شود و نسخه های جدیدی برای اداره کشور ارائه کنیم و یکی از این شیوه ها علوم انسنی جدید است که نام آن الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، اقتصاد مقاومتی یا سبک زندگی می تواند باشد.
وی ادامه داد: در فضای تدبیر کشور جریان های غرب گرا قبل و بعد از انقلاب بودند که فضای تنفس برای علوم انسانی اسلامی باقی نگذاشتند.
وی با اشاره به اهداف در نظر گرفته شده برای مرکز منا و میزان دستیابی به آنها گفت: اگر ما بخش حاکمیتی بودیم که می خواستیم همه حلقه های مطالعاتی و یا استعدادهای برتر را شناسایی کنیم، در زمینه شناسایی از نمره ۱۰۰ به خودمان ۲۰ می دهیم زیرا افراد توانمند و علاقمند بسیاری هستند که اسامی آنها را هم نمی دانیم. ما در شناسایی هنوز ضعف داریم.
نعمتی گفت: بضاعت ما برای سامان دادن و حمایت کردن از ایده پردازان خیلی محدود است. ما در طول سال ۳۰ تا ۴۰ جلسه نشان برگزار می کنیم و کل بضاعت ما همین است. اگر بخواهیم بر ۱۰ رساله دانشجوی دکتری با هزینه ۱۰ میلیون تومان به مدت یکسال کار کنیم، با محدودیت مواجهه هستیم. شبکه حمایتی ما اگر قطع شود، بودجه نزدیک به صفر می شویم و خیلی با ایده آل ها فاصله داریم.
نعمتی با اشاره به سطح ایده پردازان این مرکز بیان کرد: مرکز نوآوری هزار ایده را بررسی کرده که بیشتر در اندازه مقاله و یادداشت تخصصی بود. امسال ۲۲ مقاله علمی پژوهشی یا نظریه پردازی را بررسی کردیم و به کنگره علوم انسانی اسلامی معرفی کردیم. ورودی ها ابتدا زیاد هستند. باید جلسات برگزار شوند و اساتید ایده را زیرنظر استاد صاحب نظر به یک مقاله تبدیل کنند. این فرآیند سخت و زمان بر است اما در حال برگزاری است.
وی به نقش مرکز نوآوری و ایده پردازی در کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی افزود: من به عنوان مسئول این مرکز یکی از اعضای هیات علمی کنگره هستم. کمیته علمی می تواند نقش و جهت به برگزاری همایش و نوع ایده ها و مقاله هایی که به همایش می رسد، بدهد تا رویکرد و اولویت های کنگره مشخص شود. کنگره هر چقدر از کمیته علمی قوی برخوردار باشد که متناسب با چالش های کشور اعلام نیاز برای نوشتن مقاله کند، به هدف کنگره که حل مسائل نظری نظام است، می رسد.
وی در پایان گفت: اگر کمیته علمی از واقعیت های جامعه فاصله داشته باشد، محصول قابل توجهی نخواهد داشت به خصوص که چهل سال از عمر انقلاب می گذرد اما هنوز در مباحث نظام حکمرانی و تدبیر کشور در بخش های مختلف چالش های نظری داریم. ما تلاش می کنیم تا نخبگان برای حل مشکلات و چالش های انقلاب اسلامی در دهه ۹۰ آسیب شناسی، آینده پژوهی و نظریه پردازی کنند. مثلا بحران محیط زیست یا اقتصاد یا بانکی در سال ۱۴۰۰ را به سال ۱۳۹۶ بیاوریم تا ببینیم ضعف ها ناشی از چه نظام حکمرانی و اداره کشور است و آن را جراحی کنیم و با توجه به آموزه های اسلامی، نظام تدبیر را تغییر دهیم.
انتهای پیام/