ابراهیم سلیمی کوچی

ستادیار دانشگاه اصفهان

چکیده

جامعه ایران همواره از جرگه جوامع دارای بنیه تمدّنی و فلسفی به شمار رفته است. ارزش میراث فکری پیشینیان در تولید نظریه­ها و رهیافت­های روزآمد و شاذ علوم انسانی و اجتماعی بر کسی پوشیده نیست. از این رو می­توان امید داشت که علوم انسانی ایران سده بیست و یکم آنچنان که هست و آنچنان که می‌توانسته باشد و نیست، جایگاه بختیار و مهمی در عالم خواهد داشت. مهم از این حیث که هنوز کمابیش زیرساخت‌های دیرینش را با سماجت و پایمردی حفظ کرده است. و بختیار از این لحاظ که می‌تواند با رجوع به منابع اصیل درون­سرزمینی و بهره­گیری از روش­های تحقیق مطلوب و متناسب با آرمان­های بومی­سازی علوم انسانی موجود، بشارت­های فراوانی برای دنیای بحران‍‌‌‌زده و سرخورده از فقدان معنای معاصر داشته باشد.

آنچنان که می‌دانیم، تار و پود علوم انسانی اسلامی در ایران به معنای خاص آن با دغدغه‌های اخلاقی و حکمی و ارزشی گره خورده است. هجوم بی‌تعارف و بی‌مجامله مدرنیسم در تمام ساحت‌های نظری و عملی‌اش هنوز هم نتوانسته بنیان چنین عمارت دیرینه و فرهمندی را از پایبست ویران کند. مراد ما از طرح چنین فرصت بی‌بدیل و چنین نیک‌بختی ممتازی، دعوت به نوعی بازاندیشی نقادانه و تحلیلی در عرصه‌ی اندیشه‌ورزی و تفقه در منابع فرهنگی‌ اسلامی-ایرانی برای تولید یا بازتولید معناست. بی‌شک نهادینه و اجرایی شدن راستین و عالمانه آرمان­های تحوّل در علوم انسانی موجود به تغییر کیفیت نقش‌آفرینی علوم انسانی در جامعه کنونی ایران کمک شایانی خواهد کرد و حتی فرصت­های بی‌بدیلی در باب بازتولید معناهای نو و اصیل حتی برای ارایه در مقیاس­های فراسرزمینی به بار خواهد آورد.

واژگان کلیدی: ایران، نقد علوم انسانی موجود، بحران معنا، فرصت بازتولید و عرضه جهانی معنا.

منابع

عضدانلو، حمید. (۱۳۸۰). گفتمان و جامعه. تهران: نشرنی.

فوکو، میشل. (۱۳۷۸). نظم گفتار. ترجمه باقرپرهام. تهران: آگاه.

میرزایی، یحیی. (۱۳۹۱). «درآمدی بر اسلامی­سازی روش تحقیق در حوزه علوم انسانی». خردنامه. شماره ۹۴٫ تهران: گروه مجلات همشهری.

Landman, Todd. (2006).  Studing Humain Rights. London: Routledge – Political Science.

Lévy, Jacaues. (2007). Milton Santos: philosophe du mondial, citoyen du local. PPUR presses polytechniques.

Maxwell, Nicholas. (2007). Knowledge to Wisdom: A Revolution for Science and the Humanities. London: Pentire Press.

Quellet, André.( ۱۹۸۳). L’évaluation créative: une approche systémique des valeurs. Quebec: PUQ.

Vergnioux, Alain. (2003). L’explication dans les sciences. Bruxelle: De Boeck Supérieur.