زهرا صالحی

کارشناسی ارشد علوم اجتماعی -جامعه شناسی

چکیده

هر معرفتی از روش خاص خود بهره می برد و روش مسیری است که برای بدست آوردن یک معرفت پیموده می شود و به بیانی دیگر روش شیوه دقیق نزدیک شدن به عالم برای فهم آن است .روش شناسی معرفتی است که موضوع آن روش است .روش شناسی روشی را که عالِم برای رسیدن به علم و معرفت خود نسبت به یک موضوع طی می کند ، شناسایی می کند. روش شناسی دارای دو سطح بنیادین و کاربردی است .روش شناسی بنیادین ، مسیر ورای تکوین ونظریات درون یک علم را شناسایی می کند.و روش شناسی کاربردی مسیر کاربرد نظریه نسبت به موارد جزیی و خاص را معرفی می کند. این نوشتار براساس مبادی هستی شناختی، انسان شناختی و معرفت شناختی که نهج البلاغه برمبنای آن استوار است سعی در معرفی روشی دارد که به زعم خود از نهج البلاغه استنباط می نماید. برای دستیابی به این هدف در ابتدا به روش شناسی بنیادین نهج البلاغه پرداخته وانواع رویکرد های نظری واجتماعی در نهج البلاغه را مورد کنکاش قرار می‌دهد . البته لازم به ذکر است دستیابی به این مهم منوط به داشتن فرصت و غنای علمی است که درحال حاضر این دو مهم برای نگارنده اندک است. مباحث مطرح در این مقاله صرفاً می‌تواند در حد خود سرنخ و جرقه ای باشد و گرنه عمق وغنای نهج البلاغه که وسعتی به اندازه  اندیشه انسان کامل دارد دریای بیکرانی است که هر کس می تواند به تناسب ظرفیت وجودی خود جرعه ای بر گیرد.

واژگان کلیدی: روش شناسی ، نهج البلاغه ، شناخت ،‌رویکرد توصیفی ، تبیین، انت

فهرست منابع

الف)کتاب ها

• (قرآن مجید)
• (آشتیانی، محمد رضا و محمد جعفر امامی (زیر نظر آیت الله مکارم شیرازی ). بی تا. ‌ترجمه گویا و شرح فشرده ای بر نهج البلاغه ج ۳-۱٫ قم. انتشارات مطبوعاتی هدف.‌‌ چاپ اوّل) .
• (افروغ ،عماد. ۱۳۸۵٫ گفتارهای انتقادی . تهران. سوره مهر. چاپ اوّل).
• (جعفری، محمد تقی.۱۳۷۶٫ ترجمه وتفسیرنهج البلاغه ج ۲۷-۱٫ تهران. نشرفرهنگ اسلامی. ‌چاپ هفتم ).
• (دشتی، محمد. بی تا.‌ فرهنگ موضوعات کلی نهج البلاغه. بی جا. مؤسسه تحقیقاتی امیرالمؤمنین. چاپ اوّل).
• (دشتی، محمد. ۱۳۷۹٫ ‌ترجمه نهج البلاغه امام علی × . ‌قم. انتشارات مشهور. چاپ اوّل).
• (سایر،آندرو. ۱۳۸۵٫ روش در علوم اجتماعی رویکردی رئالیستی. عماد افروغ. تهران. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات انسانی. چاپ اوّل).
• (طباطبایی، سید محمد حسین. ۱۳۸۵٫ مقدمه وپاورقی مرتضی مطهری،اصول فلسفه و روش رئالیسم ج۵٫ تهران.‌ صدرا. ‌چاپ دهم).
• (طباطبایی، سید محمد حسین. ۱۳۶۴٫ تفسیر المیزان ج ۵ . سید محمد باقر موسوی همدانی. تهران . ‌مرکز نشر فرهنگی رجاء و مؤسسه انتشارات امیرکبیر. چاپ دوّم ).
• (مکارم شیرازی، ناصر.۱۳۸۰٫ پیام‏امام‏شرح‏تازه‏وجامعى‏برنهج‏البلاغه ج۳٫ تهران. دارالکتب الاسلامیه. چاپ اوّل).
• (معادیخواه، عبدالمجید. ۱۳۷۲٫ فرهنگ آفتاب ج ۳٫ تهران. ‌نشر ذره . چاپ اوّل).
• (مطهری ، مرتضی. ۱۳۷۲٫مقدمه‏ای بر جهان بینی اسلامی ج ۵ .جامعه و تاریخ .تهران ،انتشارات صدرا ، چاپ پنجم).

ب)مجله ها

• (پارسانیا ، حمید. ۱۳۸۷٫ «رئالیسم انتقادی و حکمت صدرایی». فصلنامه علوم سیاسی . سال یازدهم. شماره ۲ .پیاپی ۴۲ ).
• (پارسانیا ،حمید.۱۳۸۱٫«ازعقل قدسی تا عقل ابزاری».فصلنامه علوم سیاسی. ‌سال پنجم. شماره نوزدهم).
• (فلاطوری، عبدالجواد .۱۳۶۳٫ «مبانی فکری انسانی و اجتماعی در نهج البلاغه ».(یادنامه دومین کنگره نهج البلاغه).تهران.وزارت ارشاد اسلامی و بنیاد نهج البلاغه. چاپ اوّل).
• (جوادى آملى ، عبدالله .۱۳۶۴٫ «على× و فلسفه الهى ، کاوشی در نهج البلاغه»(مقالات کنگره سوم ). بی جا. ‌بنیاد نهج البلاغه .چاپ اول).